انوکساپارین چیست؟
انوکساپارین باعث رقیق شدن خون می شود. این دارو شبیه هپارین است. وزن مولکولی انوکسوپارین از وزن مولکولی هپارین کمتر است و به همین دلیل ایمنی بیشتری نسبت به هپارین دارد. این دارو ممکن است در بیماران بستری برای پیشگیری از آمبولی مخصوصا متعاقب جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن، کاهش ریسک خطر حمله قلبی یا سکته مغزی ( مخصوصا پیشگیری از سکته قلبی در آنژین ناپایدار) و یا در زنان باردار برای خون رسانی بهتر به جنین و پیشگیری از سقط جنین استفاده شود.
مکانیسم اثر انوکساپارین
انوکساپارین با وزن مولکولی حدود 4500 (8000-2000) دالتون جزء هپارین های با وزن مولکولی پایین (LMWHs) است . این دارو با اتصال به آنتی ترومبین II و فعال کردن آن موجب مهار فاکتور X و IIa می شود. اثر عمده این دسته از داروها بر روی مهار فاکتور Xa است و به میزان کمی بر روی فاکتور IIa (ترومبین) و زمان لخته شدن موثر هستند (یعنی زمان ترومپین (TT) و aPTT) دیده شده است که انوکساپارین سبب افزایش غلظت سرمی اسیدهای چرب غیراستریفیه می شود، بدون این که تغییری در غلظت کلسترول، تری گلیسرید یا فسفولیپیدها ایجاد کند.
این دارو بی درنگ و تقریباً به طور کامل به دنبال تزریق SC جذب می شود و فراهمی زیستی آن 92% است. حجم توزیع آن 3/9-2/5 لیتر است. متابولیسم آن کبدی است. 5-3 ساعت پس از تزریق SC به حداکثر اثر خود می رسد. طول مدت اثر دارو حداکثر 24 ساعت است. دفع آن بیشتر کلیوی است و در نارسایی کلیه کلیرانس آن کاهش می یابد.
جراحی تعویض مفصل هیپ یا زانو :
30 میلی گرم هر 12 ساعت SC تزریق می شود. اولین دوز طی 24-12 سال اول پس از عمل تجویز می شود. طول مدت تجویز دارو 10-7 روز نیز ادامه داده شده است. در مورد عمل تعویض مفصل هیپ می توان یک دوز 40 میلی گرمی را 15-9 ساعت قبل از جراحی به صورت SC تزریق کرد و همین دوز را یک بار در روز تا 3 هفته پس از عمل تجویز کرد.
جراحی شکمی :
در بزرگسالانی که مستعد ترومبوآمبولی هستند، 40 میلی گرم یکبار در روز به مدت حدوداً 10-7 روز (تا حداکثر 12 روز) پس از عمل و یک دوز نیز 3 ساعت قبل از عمل SC تزریق می شود.
درمان DVT و آمبولی ریه
بزرگسالان:
در صورتی که فرد مبتلا به DVT حاد بدون آمبولی ریه شده باشد و بتوان وی را در منزل درمان کرد، رژیم سرپایی یا دوز 1mg/kg هر 12 ساعت تزریق SC توصیه می شود و اگر DVT و به همراه آن آمبولی ریه وجود داشته باشد و یا این که بیمار کاندید مناسبی برای درمان سرپایی نباشد، وی را بستری کرده و 1mg/kg هر 12 ساعت SC یا 1/5mg/kg یک بار در روز تجویز می شود.
در هر دو صورت معمولاً طی 2 روز اول درمان با انوکساپارین، تجویز وارفارین شروع می شود. درمان با انوکساپارین به مدت حداقل 4 روز و تا زمانی که اثر ضدانعقادی وارفارین به حد درمانی برشد ادامه می یابد، دوره درمان با انوکساپارین 7 روز است و گاهی تا 14 روز ادامه پیدا می کند.
کودکان و نوزادان :
1mg/kg هر 8 ساعت SC تزریق می شود.
آنژین ناپایدار و MI بدون موج Q
بزرگسالان :
جهت جلوگیری از بروز عوارض ترومبوتیک ناشی از آنژین ناپایدار و یا MI بدون موج Q، 1mg/kg انوکساپارین هر 12 ساعت SC تزریق می شود و همراه با آن درمان با آسپیرین خوراکی انجام می شود (100-325mg یک بار در روز) مدت درمان حداقل 2 روز است و تا زمانی که بیمار وضعیت بالینی پایداری پیدا کند، باید ادامه داده شود.
طول مدت درمان به طور معمول 8-2 روز است. توجه داشته باشید که گذاشتن راه وریدی در این بیماران با خطر خونریزی همراه خواهد بود و جهت کاهش خطر مذکور، توصیه می شود بعد از گذاشتن راه وریدی حداقل 8-6 ساعت پس از تزریق انوکساپارین راه وریدی خارج شود و در ضمن تزریق دوز بعدی انوکساپارین باید حداقل 8-6 ساعت پس از خارج کردن راه وریدی انجام شود.
