تیروئید چیست؟
تیروئید یک غده ی پروانه ای شکل است که در قسمت تحتانی گردن و درست روبه روی نای زیر حنجره قرار دارد. غده تیروئید از ید موجود در غذاها، هورمون تیروئید را تولید میکند که سرعت متابولیسم را کنترل میکند (متابولیسم سیستمی است که توسط آن بدن از انرژی اش استفاده میکند). عملکرد تیروئید توسط غده هیپوفیز که در مغز جای دارد، تنظیم می شود، یعنی میزان تولید هورمون تیروئید توسط غده هیپوفیز کنترل می گردد. اختلالات تیروئیدی میتواند سرعت متابولیسم را کند و یا سریع کند. وقتی سطح هورمونها خیلی پایین یا خیلی بالا برود نشانه های این اختلال را در سطح گسترده ای تجربه خواهید کرد.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید ،یکی از رایج ترین مشکلات تیروئیدی است. کم کار کردن و ضعیف بودن غده تیروئید، باعث تولید ناکافی از هورمون های تیروئید می شود که باعث کم کاری تیروئید می شود. این یک بیماری بسیار رایج پزشکی است که به ویژه در زنان مسن پدیدار می شود و همچنین در دوران بارداری. علت های دیگر کم کاری تیروئید، بیماری هشیموتوز، التهاب غده تیروئید، درمان تیروئید، پرتودرمانی در گردن، کمبود ید، بیماری های هیپوفیز ، هیپوتالاموس، عمل جراحی تیروئید ( برداشتن تمام یا بخش بزرگی از تیروئید شما می تواند باعث کاهش تولید هورمون شود) و داروها (به عنوان مثال، لیتیوم که اغلب برای اختلالات روانی استفاده می شود).
علل کم کاری تیروئید
علت دقیق این بیماری مشخص نیست، ولی کم بودن ید بدن، مصرف بعضی داروهای اعصاب و روان، بیماری های سیستم ایمنی و التهاب تیروئید می تواند از علل آن باشد. زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند.درمان اصلی کم کاری تیروئید، مصرف داروی لووتیروکسین البته با نظر پزشک است که در بسیاری از بیماران شاید تا پایان عمر ادامه می یابد. اما روش های طبیعی و تغذیه ای وجود دارد که می توان وضع بیمار را بهبود بخشیده و به درمان کمک کند.علت های دیگر کم کاری تیروئید، بیماری هشیموتوز، التهاب غده تیروئید، درمان تیروئید، پرتودرمانی در گردن، کمبود ید، بیماری های هیپوفیز ، هیپوتالاموس، عمل جراحی تیروئید ( برداشتن تمام یا بخش بزرگی از تیروئید شما می تواند باعث کاهش تولید هورمون شود) و داروها (به عنوان مثال، لیتیوم که اغلب برای اختلالات روانی استفاده می شود).
علائم کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید به راحتی قابل تشخیص از شرایط و بیماری های دیگر نیست، بنابراین تشخیص درست این مسئله بسیار مهم است. برخی از علائم که نشان دهنده فعالیت پایین و کم غده تیروئید هستند، عبارتند از آلرژی (به عنوان مثال خارش چشم ها، جوش و لک، کهیر )، تپش قلب، مشکل معده ،هضم یا یبوست، سینه درد، حالت تهوع، میل کم جنسی، خارش پوست، مشکلات پوستی (مانند خال و چین و چروک)، درد عضلانی، درد مفاصل ( مانند کمر درد و پا درد)، مریضی روحی و احساسی، خشکی و شکنندگی مو، تمرکز ضعیف، افزایش وزن یا کاهش سخت وزن، ناخن های شکننده و شکسته شده، تورم و تیرگی زیر چشم ها، صورت و دست ها و پاها ، مشکلات قاعدگی ( مثل خونریزی شدید و خیلی کم).
درمان های خانگی و طبیعی کم کاری تیروئید
زنجبیل
زنجبیل درمانی طبیعی است که به خاطر خواص ضد عفونی کننده و دارویی‌اش معروف است. زنجبیل مواد مغذی بسیاری مانند پتاسیم، مس، منگنز، ویتامین B6، و آنتی اکسیدان‌هایی مانند گینجرول دارد. این ماده به درمان التهاب کمک میکند، و برای بیمارانی که به کم کاری تیروئيد مبتلا هستند توصیه می‌شود. زنجبیل را در برنامه‌ی غذایی خود یا به چای‌تان – به هر طریقی که موثرتر است- اضافه کنید.
روغن ماهی
روغن ماهی سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ است که سیستم ایمنی را تقویت میکند و حتی التهاب را کاهش می‌دهد. مکمل‌های روغن ماهی به حفظ سلامت عملکرد تیروئيد کمک می‌کنند.
نکته: اگر از داروهای رقیق کننده‌ی خون استفاده می‌کنید یا اختلال خونریزی خاصی دارید از انجام این درمان خودداری کنید.
روغن نارگیل
روغن نارگیل به سرکوب التهاب و بازسازی بافت‌های آسیب دیده‌ی بدن کمک میکند. این روغن به طور طبیعی سوخت و ساز و سطح انرژی بدن را تقویت و از بدن در برابر عفونت و حمله باکتریایی محافظت میکند. روغن نارگیل بکر برای بیماران مبتلا به کم کاری تیروئيد از همه بهتر است.
سرکه سیب
سرکه سیب به کنترل وزن کمک میکند و برای پاکسازی و سم‌زدایی بدن ایده‌آل است. مصرف سرکه سیب به همراه یک قاشق عسل برای حصول نتایج بهتر توصیه می‌شود.
نقش ویتامین ها
کمبود ویتامین D همواره با بیماری های خودایمنی متعدد مرتبط است، که شامل مشکلات تیروئیدی نیز می شود ، راهی ساده برای تامین ویتامین D شما این است که روزانه صبح به مدت حداقل 15 دقیقه آفتاب بگیرید. همچنین باید ویتامین A، ویتامین B2، ویتامین B3، ویتامین B6، ویتامین C و ویتامین B12 را مصرف کنید.
رژیم غذایی مغذی
یک مجموعه مواد مغذی خوب، برای غده تیروئید مورد نیاز است، تا بتواند به طور مطلوب کار کند ، وجود اسیدهای چرب امگا 3، ماهی های آب سرد، به عنوان مثال، ماهی کاد، سالمون و ماهی والنوت; روغن ماهی، کلرلا، خزه و جلبک دریایی در رژیم غذایی روزانه شما مهم هستند. غذاهای غنی از سلنیوم، مانند؛ ماهی سالمون، آجیل برزیلی، گوشت گاو، تخمه های آفتابگردان، پیاز و قارچ. از چربی های سالم، برای حفظ تعادل هورمون ها استفاده کنید، مثل شیر نارگیل، گوشت گاو علفی، آووکادو، چیا و دانه های شاهدانه.
گردوی سیاه
گردوهای سیاه حاوی سلنیوم است که برای بیماران تیروئیدی خوب است. سطح کافی سلنیوم خطر ورم غده‌ی تیروئید را کاهش می‌دهد.
غذای دریایی / جلبک دریایی
یکی از مهم‌ترین الزامات رژیمی برای بیماران تیروئیدی ید است، و غذاهای دریایی / جلبک دریایی میزان فراوانی از این ماده در خود دارد. غذاهای دریایی و جلبک دریایی منابع طبیعی ید هستند و به تشکیل هورمون‌های تیروئيد کمک می‌کنند. ماهی‌هایی مانند قزال آلا، و سالمون، توصیه می‌شوند.
تخم مرغ
غده‌ی تیروئید به مواد مغذی خاصی به صورت منظم نیاز دارد، تا عملکرد درستی داشته باشد. تخم مرغ حاوی پروتئین،کلسترول، و ویتامین B است. این مواد مغذی به عنوان یک تقویت کننده‌ی سوخت و ساز عمل می‌کنند و کم کاری تیروئید را کاهش می‌دهند.
گزنه
گزنه دو پایه منبع خوبی از ید است و به همین خاطر؛ درمانی موثر برای کم کاری تیروئید به حساب می‌آید. می‌توانید ۲-۳ فنجان چای گزنه در روز مصرف کنید یا از روغن آن برای ماساژ دادن ناحیه‌ی گلو استفاده کنید. گزنه‌ی تند بهترین گزینه برای درمان مشکل تیروئید مزمن است.
شیرین بیان
هورمونی به نام کورتیزول، برای عملکرد صحیح تیروئید لازم است. شیرین بیان به تقویت تولید کورتیزول و تعادل سطح هورمونها کمک میکند. می‌توانید آن را به همان شکل طبیعی مصرف کنید یا مکمل‌های آن را استفاده کنید.
چای بابونه
یک فنجان پر بخار چای بابونه چیزی است که برای مبارزه با خستگی به آن نیاز دارید. چای بابونه نه تنها اعصاب را آرام میکند، بلکه درمانی بی‌نظیر برای کم کاری تیروئید نیز هست. این گیاه درد عضله و درد مفاصل را که از نشانه‌های رایج کم کاری تیروئيد هستند برطرف میکند. حداقل ۱ فنجان چای گیاهی در روز بنوشید.
شاهدانه
شاهدانه منبع غنی از اسیدهای چرب امگا۳ و پروتئین است. روغن شاهدانه یا دانه‌های آن، وقتی به صورت منظم مصرف شوند، می‌توانند به افرادی که از سرعت پایین سوخت و ساز بدن رنج می‌برند کمک کنند. این ماده به تثبیت هورمون تیروئید کمک میکند. سوءهاضمه یکی از نشانه‌های کم کاری تیروئید است و شاهدانه درمانی عالی برای آن به شمار می‌رود.
جینسینگ
این ،یک گیاه شگفت انگیز برای افرادی است که از کم کاری تیروئید و پر تیروئید رنج می برند سطح هورمون ها را در بدن متعادل می کند و به عملکرد طبیعی و غده تیوس و غدد فوق کلیه کمک می کند.دو بار در روز (قبل از صبحانه و قبل از ناهار) 100-200 میلی گرم از عصاره جینسینگ سیبری مصرف کنید.
بایدها و نبایدها در مورد این بیماری
- تمرینات و ورزش منظمی را برای بهبود جریان خون انجام دهید.به خصوص می توانید یوگا را در برنامه روزانه خود جا دهید. علاوه بر این، از تمرینات ریلکس کننده استفاده کنید تا استرس شما را کاهش دهد.
- یک رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید.
- به طور منظم ،سطح هورمون های خود را چک کنید.
- غده تیروئید خود را هر روز به طور منظم ماساژ دهید.
- به آرامی بالا و پایین و اطراف نای و حلق خود را ماساژ دهید.
- رژیم غذایی بدون گلوتن و بدون غلات داشته باشید.
- فقط از محصولات لبنی که از شیر بز، گاو و یا شیر گوسفند، بدست می آیند استفاده کنید.
- غذاهای دریای مصرف کنید، غذاهای غنی از روی (گوشت گاو، مرغ، آجیل، اسفناج و ماهی تن)، پنیر کم چرب، سس سویا، شیر گاو، تخم مرغ، ماست کم چرب، بستنی کم چرب، جلبک دریایی، ماهی آب شور و صدف.
- هر زمان که در دندانپزشکی رادیوگرافی انجام می دهید، حتما از پزشک، یقه تیروئید بخواهید.
- از مصرف الکل بپرهیزید.
- از خوردن هله هوله و خوراکی‌های چرب اشباع شده خودداری کنید.
- زیاد کافئین مصرف نکنید.
- برای پختن وعده‌های غذایی خود از ظروف غذایی تفلون (نچسب) استفاده نکنید.
- از یک خمیر دندان بدون فلوراید استفاده کنید.
- از پرخوری بپرهیزید و در مورد رژیم غذایی‌تان همیشه حد اعتدال را رعایت کنید
سخن پایانی
متاسفانه در کشورمان سه برابر حد مجاز نمک مصرف می‌کنیم؛ این در حالی است که همان حد مجاز یا حتی کمتر از آن نیز برای تامین ید، کافی است. بنابراین توصیه می‌شود در مصرف نمک زیاده‌روی نکنید. و همچنین با مصرف مواد غذایی دریایی و حاوی آهن، ویتامین های A، B، C، E، مکمل ها، سبزیجات پخته، آب آشامیدنی، داروی لیتیوم و انجام آزمایش های منظم باعث درمان کم کاری تیرویید می شوید. البته تاثیر ورزش در بهبود عملکرد بدن انکارناپذیر است. به همین دلیل برای پایین آمدن وزن و بهبود عملکرد غده تیروئید ورزش ضروری است. مشورت با پزشک، مصرف دارو و در صورت نیاز رعایت رژیم غذایی صحیح (کم کردن وزن) و ورزش میتواند در بهبود عملکرد غده تیروئید موثر باشد.
