علل سرطان حنجره (گلو) و راههای درمان آن

سرطان گلو (حنجره )

سرطان ها انواعی از بیماری هستند که به موجب آنها، سلول های غیرعادی در بدن تکثیر و به طور غیرقابل کنترلی پخش می شوند. این سلول های بدخیم، تومور نام دارند. سرطان گلو هم یکی از انواع سرطان است که در حنجره، تارهای صوتی و بخش های دیگر گلو همچون حلق و لوزه رخ می دهد.

علایم سرطان گلو

تشخیص سرطان گلو در مراحل نخست بیماری کار ساده ای نیست. اما علائم احتمالی و رایج این بیماری به این شرح هستند:

• تغییر صدا؛
• مشکلاتی در بلع (دیسفاژی)؛
• کاهش وزن؛
• گلو درد؛
• نیاز مداوم به صاف کردن صدا و گلو؛
• سرفه مداوم (گاهی فرد خون هم بالا می آورد)؛
• تورم گره های لنفاوی در گردن؛
• خس خس سینه؛
• درد در ناحیه گوش؛
• گرفتگی صدا.

علل سرطان گلو

مردان بیشتر از زنان در خطر ابتلا به سرطان گلو قرار دارند. سبک زندگی نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد:

• سیگار کشیدن؛
• مصرف افراطی الکل؛
• تغذیه ی نامناسب؛
• قرار داشتن در معرض ماده ی خطرناک آزبِست؛
• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان؛
• سندروم های ژنتیکی.

تشخیص سرطان گلو

استفاده از یک دستگاه معاینه برای نگاه دقیق تر به گلو. پزشک ممکن است از آندوسکوپ استفاده کند تا با نگاهی دقیق به گلو در طی روندی به نام اندوسکوپی، اطلاعاتی را دریافت کند. یک دوربین کوچک در انتهای دستگاه، تصاویر را به یک صفحه ویدئویی منتقل می کند، دستگاه دیگر به نام لارنگوسکوپی را می توان در حنجره وارد کرد تا به کمک آن تارهای صوتی معاینه شوند.

نمونه برداری: اگر ناهنجاری در طی یک آندوسکوپی یا لارنگوسکوپی یافت شود پزشک می تواند جراحی کوچکی را برای نمونه برداری از بافت گلو انجام داده همچنین ممکن است پزشک، یک نمونه از غدد لنفاوی هم از بدن خارج کند.

تست های تصویر برداری: آزمایش تصویربرداری از جمله تصویربرداری اشعه ایکس، تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)، سی تی اسکن (CT-Scan) هم می تواند به دکتر کمک کند تا میزان سرطان را شناسایی کند.

مراحل سرطان گلو:

پس از تشخیص سرطان گلو، مرحله بعدی، تعیین مرحله سرطان است. دانستن مرحله، به تعیین گزینه های درمان کمک می کند. هر نوع سرطان گلو برای هر مرحله معیارهای خاص خود را دارد.

مرحله اول: تومور کم تر از ۷ سانتی متراست و تنها در گلو رخ می دهد.

مرحله دوم: تومور کمی بزرگ تر از ۷ سانتیمتر است اما فقط در گلو قرار دارد.

مرحله سوم: سرطان رشد کرده و به بافت های اطراف و اعضا منتقل شده است.

مرحله چهارم: سرطان به غدد لنفاوی گردن، اندام های دور و یا هر دو گسترش پیدا کرده است.

نکته: “عموما مراحل اول و دوم سرطان تومور کوچکتری دارند و در یک ناحیه باقی می مانند.سرطان مرحله سوم ممکن است به غدد لنفاوی یا قسمت های دیگر گلو رفته باشند.و سرطان مرحله ۴ ممکن است به غدد لنفاوی و قسمت های مختلف سر، گردن و یا قفسه سینه سرایت کند در مرحله چهارم، تومور به قسمت های دوری از بدن مثل ریه ها و کبد سفر کرده است.”

درمرحله اول «جراحی» و «پرتودرمانی» قرار دارد. پرتودرمانی به نسبت جراحی کمتر به مشکلات بلع و گفتار منجر می شود.

در مرحله دوم و سوم «جراحی + پرتودرمانی» قرار دارد. پرتودرمانی نسبت به جراحی اولویت دارد.

در مرحله چهارم «جراحی + پرتودرمانی» یا « پرتودرمانی + شیمی درمانی» قرار دارد. در این مرحله مورد دوم یعنی شیمی درمانی نتایج بهتری داشته است.

درمان سرطان گلو

جراحی: اگر تومور موجود در گلو کوچک باشد، پزشک با جراحی آن را خارج می کند. این جراحی در بیمارستان و با بیهوشی انجام می شود. بعد از جراحی، احتمالا به یکی از روش های درمانی زیر هم نیاز است:

جراحی آندوسکوپیک: در این روش جراحی، لوله ای بلند و باریک موسوم به آندوسکوپ که به دوربین و نوری در ناحیه ی نوک لوله مجهز است، وارد بدن می شود. سپس از طریق اداوت جراحی یا لیزر، عمل از بین بردن سرطان صورت می گیرد.

کوردِکتومی: کوردکتومی هم روشی است که طی آن تمام تارهای صوتی برداشته می شوند.

لارنژکتومی: با این جراحی، بنابه پیشرفت و شدت بیماری، قسمتی از حنجره یا کل آن برداشته می شود. برخی از افراد بعد از این جراحی می توانند به صحبت کردن ادامه بدهند و برخی دیگر باید تلاش کنند تا بدون حنجره حرف بزنند.

فارِنژکتومی: با فارنژکتومی هم بخشی از گلو برداشته می شود.

برش گردن: درصورتی که سرطان در گردن پخش شود، پزشک مجبور به برداشتن بخشی از گره های لنفاوی می شود.

پرتو درمانی: معمولا بعد از جراحی، پرتو درمانی تجویز می شود. در پرتو درمانی از اشعه های پرانرژی برای تخریب سلول های سرطانی استفاده می شود و سلول های سرطانی باقی مانده در بدن بعد از جراحی تومور با اشعه ها از بین می روند. انواع پرتو درمانی به این شرح است:

رادیوتراپی تطبیقی ۳ بُعدی و پرتو درمانی پرشدت: در این دو روش درمانی، اشعه ها به شکل و حالت تومور تنظیم می شوند و یکی از معمول ترین روش ها برای درمان سرطان ناحیه ی پایینی گلو و سرطان لارنژیال هستند.

براکی تراپی یا نزدیک درمانی: در این روش موادی موسوم به دانه های رادیواکتیو، مستقیما در تومور یا نزدیکی آن قرار می گیرند. براکی تراپی برای درمان سرطان در نواحی تحتانی گلو و سرطان لارنژیال استفاده می شود.

شیمی درمانی: اگر تومورها بزرگ باشند یا به غدد لنفاوی و سایر اعضا و بافت ها سرایت کرده باشند، احتمالا پزشک معالج در کنار پرتو درمانی از شیمی درمانی هم کمک خواهد گرفت. در شیمی درمانی از نوعی دارو استفاده می شود که سلول های بدخیم را می کشد یا رشد آنها را متوقف می کند.

درمان مولکولی هدفمند: در این روش درمان، از داروهایی استفاده می شود که با دخالت در فرایند تولید مولکول های بزرگ کننده ی تومور، از توزیع و رشد تومورها جلوگیری می کنند. یکی از انواع مولکول درمانی برای سرطان گلو، استفاده از داروی ستوکسیماب (cetuximab) یا اربیتوکس (Erbitux) است. انواع دیگر داروهای درمان مولکولی هدفمند در مراحل آزمایشات بالینی هستند. امکان دارد که پزشک معالج از این روش درمانی نیز در کنار شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده کند.

سخن پایانی

کشیدن سیگار دلیل عمده ی ابتلا به سرطان است. بنابراین، نمی توان از وراثت به عنوان عامل انتقال این سرطان نام برد. خانواده درصورتی می تواند در ابتلا به این سرطان نقش داشته باشد که یکی از اعضا با سیگار کشیدن، دیگران را در معرض خطر قرار بدهد. البته تعدادی از ژن ها، اعضای خانواده را در معرض خطر قرار می دهند. برخی از افراد جهش DNA را از والدین خود به ارث می برند، به همین خاطر در معرض ابتلا به سرطان قرار می گیرند.

جهش های ژنتیکی موروثیِ ژن های تومورزا یا ژن های سرکوب گر به ندرت موجب سرطان گلو می شوند، اما به نظر می رسد که برخی از افراد به طور موروثی توانایی اندکی در تجزیه ی مواد شیمیایی سرطان زا دارند. این افراد نسبت به موادی مانند: تنباکو، الکل و برخی از مواد شیمیایی حساس تر هستند.