لنفوم سرطانی است که در سیستم لنفاوی که بخشی از سیستم ایمنی بدن است ، ایجاد می شود .سیستم لنفاوی شامل شبکه هایی از کانال های کوچک شبیه رگ های خونی است که مایعی به نام لنف ، غدد لنفاوی ، مغز استخوان و اندام های مختلف که همه آنها از لنفوسیت تشکیل شده اند را به گردش در می آورد.
دو نوع عمده از لنفوم وجود دارند که شامل هوچکین (HL) و غیر هوچکین (NHL) می باشد .هر کدام از آن ها نیز چندین زیر گروه دارند. لنفوم هوچکین که به آن بیماری هوچکین نیز می گویند نسبت به لنفوم غیر هوچکین کمتر است.لنفوم های فردی در نحوه رفتار ، گسترش و واکنش به درمان متفاوت هستند .نوع لنفوم با بررسی برخی از سلول های سرطانی در زیر میکروسکوپ مشخص می شود.هنگامی که سلول غیر طبیعی به نام سلول Reed-Sternberg وجود داشته باشد، لنفوم به عنوان هوچکین طبقه بندی می شود و در صورت عدم وجود سلول سرطانی در طبقه بندی غیر هوچکین قرار می گیرد.
علائم بیماری لنفوم
علائم لنفوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا کشاله ران
- کاهش وزن بدون دلیل
- تب
- عرق شبانه
- خارش
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- سرفه یا ایجاد مشکل در تنفس
- درد در شکم ، قفسه سینه یا استخوان ها
- متورم شدن شکم
- احساس سیری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
تشخیص لنفوم
پزشک علائم فرد را پرسیده و ممکن است تست های زیر را برای وی درخواست کند:
- بیوپسی ازغدد لنفاوی، پزشک یک قسمت و یا همه ی غده ی لنفاوی متورم را خارج کرده و آن را از نظر داشتن سلول های سرطانی در زیر میکروسکوپ بررسی می کند.
- بیوپسی از مغز استخوان، پزشک یک نمونه ی کوچک از مغز استخوان فرد را که یک بافت اسفنجی در داخل استخوان می باشد، خارج می کند سپس این نمونه در زیر میکروسکوپ از نظر داشتن سلول های سرطانی بررسی می گردد.
- بیوپسی های دیگر، پزشک ممکن است نمونه های کوچکی از بافت های غیر طبیعی نقاط دیگر بدن نیز تهیه و در زیر میکروسکوپ چک کند.
- CT اسکن، PET اسکن یا تصاویر تشخیصی دیگر، این تست ها تصاویری از ارگان های داخل بدن را نشان داده و می توانند هرگونه بافت غیر طبیعی را نمایان کنند.
انواع لنفوم
- لوسمی لنفوسیتی مزمن
- لنفوم پوستی سلول B (B-cell)
- لنفوم پوستی سلول T (T-cell)
- لنفوم هوچکین (بیماری هوچکین)
- لنفوم غیر هوچکین
- ماکروگلوبولینمی والدنشتروم
لنفوم هوچکین
هوچکین یکی از انواع سرطان است که لنفوم نام دارد. لنفوم اصطلاح عمومی سرطان هایی می باشد که در سیستم لنفاوی توسعه می یابند. بیماری هوچکین یک نوع غیر معمول لنفوم است که در آمریکا کمتر از 1% کل انواع سرطان ها را شامل می شود. انواع دیگر سرطان های سیستم لنفاوی، لنفوم های غیر هوچکین نام دارند.سیستم لنفاوی قسمتی از سیستم ایمنی بدن است که به دفاع بدن در برابر بیماری و عفونت کمک می کند. عوامل خطر (ریسک فاکتورها ) محققین از طریق انجام مطالعات سعی دارند به علت بیماری و روش های مؤثر درمانی پی ببرند.
تاکنون، علت یا علل بیماری هوچکین شناخته نشده است و پزشکان نمی توانند توضیح دهند که چرا یک فرد به این بیماری مبتلا میشود ولی دیگری مبتلا نمی شود.البته واضح است که بیماری هوچکین به دنبال صدمه یا ضربه ایجاد نمی شود و مسری و واگیردار نیست. محققین با مطالعه الگوهای سرطان در جامعه ،دریافته اند عوامل خطر معینی در ایجاد بیماری نقش دارند ولی برخلاف انتظار ، ممکن است فردی با داشتن این ریسک فاکتورها مبتلا به بیماری هوچکین نشود در حالی که فرد مبتلا به هوچکین نیز، هیچ کدام از این ریسک فاکتورها را نداشته باشد.نشانه های بیماری هوچکین شامل این علائم است: تورم بدون درد در یکی از غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا کشاله ران، تب های راجعه بدون علت، تعریق شبانه، کاهش وزن بدون دلیل و خارش شدید پوستی. البته وجود هر کدام از این علائم، حتما نشانه وجود بیماری هوچکین نیست.
لنفوم غیر هوچکین
لنفوم غیرهوچکین زمانی آغاز می شود که یک لنفوسیت (معمولاً یک سلول بی) از حالت طبیعی خارج می شود. سلول غیرطبیعی برای تکثیر تقسیم می شود. سلول های جدید نیز دوباره و چندباره تقسیم می شوند و سلول های غیرطبیعی بیشتری تولید می شود. این سلول های غیرطبیعی، در زمان مقرر، نمی میرند. همچنین از بدن در برابر عفونت ها و سایر بیماری ها نیز محافظت نمی کنند. افزایش تدریجی این سلول های اضافی اغلب موجب تشکیل توده ای از بافت می شود که غده یا تومور نامیده می شود.
راه های تشخیص بیماری لنفوم غیرهوچکین
اگر پزشک به لنفوم غیر هوچکین مشکوک شود، از بیمار در مورد سابقه پزشکی وی سوال می کند و معاینه بالینی کاملی به عمل می آورد.این معاینات شامل: بررسی بزرگ شدن گره های لنفی گردن، زیر بغل و یا کشاله ران ، تعدادی آزمایشات خونی ، تصویر برداری از نواحی داخل بدن بوسیله اشعه ایکس ، سی تی اسکن (تصویر برداری با جزئیات بیشتر از داخل بدن) و در مواردی ام آر آی تجویز می شود.
همچنین ممکن است لازم باشد یکی از آزمایش های زیر را انجام دهید تا مشخص شود که لنفوم تا چه حد گسترش یافته است:
- آزمایش خون: در این آزمایش، تعداد سلول های خاص بدن شما اندازه گیری می شود.
- آسپیراسیون مغز استخوان یا بیوپسی: پزشک از یک سوزن برای برداشتن مقداری از مایع یا بافت مغز استخوان شما استفاده می کند تا وجود سلول های لنفوم را چک نماید ؛ مغز استخوان، قسمت اسفنجی داخل استخوان می باشد که سلول های خون در آن تشکیل می شوند.
- تست مولکولی: این روش به دنبال تغییراتی در ژن ها، پروتئین ها و سایر مواد موجود در سلول های سرطانی می گردد تا به پزشک کمک کند که تشخیص دهد بیمار چه نوع لنفومی مبتلا گردیده است.
درمان لنفوم غیرهوچکین
درمان به مرحله بیماری، نوع سلول های مبتلا، سن بیمار و وضعیت کلی سلامتی وی بستگی دارد.درمان لنفوم غیر هوچکین توسط تیمی از متخصصین شامل: خون شناس، سرطان شناس و یا متخصص پرتودرمانی انجام می شود.معمولاً درمان لنفوم غیر هوچکین شامل: شیمی درمانی، پرتو درمانی و یا ترکیبی از این دو خواهد بود.در برخی بیماران؛، پیوند مغز استخوان، درمان زیست شناختی و یا جراحی نیز ممکن است جزو گزینه های درمانی باشد.اگر لنفوم غیرهوچکین در شما جزو درجات پایین محسوب شود، در این صورت هیچ گونه درمانی صورت نمی گیرد، زیرا این نوع، به آهستگی رشد می کند و ممکن است به هیچ گونه درمانی نیاز نداشته باشد.
در مورد شکستگی دنده چه می دانید؟
