چگونه خورشت قیمه از دوران ساسانیان به سفره امروز رسید؟

  یکشنبه، 19 فروردین 1403 ID  کد خبر 383097
چگونه خورشت قیمه از دوران ساسانیان به سفره امروز رسید؟
ساعدنیوز: نادر میرزای قاجار در کتاب «خوراک‌های ایرانی» در مورد خورشت قیمه اینطور نوشته است: «شاهنشاه خورش‌ها و از ساسانیان مانده، بدان جای که از این خورش گمان است بیشتر خورشی نبود. بس نیکو و بامزه و گوارنده و پسنده هرکس است؛ و آن‌چنان پزند که خاتون جهان مرا گفت و من بنوشتم. گوشت فربه باید که آن را به کارد پاره‌ها کنند، چون...

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیوز به نقل از فرارو، غذا‌های ایرانی در دنیا مشهورند و بسیاری از گردشگرانی که به ایران سفر می‌کنند، دوست دارند این غذا‌ها را امتحان کنند. ایران با داشتن تنوع زیستی و محیطی گوناگون در استان‌های مختلف دارای تنوع غذایی بی‌شماری است، تا جایی که شهر رشت از سوی یونسکو به عنوان شهر خلاق غذا انتخاب شد. در میان غذا‌های ایرانی خورشت‌ها دارای تنوع و قدمت بسیار زیادی هستند. خورشت قرمه سبزی، خورشت فسنجان، خورشت بادمجان، خورشت قیمه و... از انواع آن هستند.

در این میان خورش قیمه داستان دیگری دارد. قیمه در نقاط مختلف ایران به روش‌های گوناگونی تهیه می‌شود و مواد غذایی آن متشکل از لپه، گوشت، پیاز، رب گوجه فرنگی و لیمو عمانی است که همراه با سیب زمینی سرخ شده یا بادمجان سرو می‌شود. قیمه نخود، قیمه اردبیلی، قیمه رشتی، قیمه نثار، قیمه مسما، پیچاق قیمه، قیمه کدو و... از انواع مختلف قیمه است.

اما این خورش خوشمزه قدمت بسیار زیادی در طول تاریخ دارد که در ادامه این مطلب به شرح آن می‌پردازیم.

واژه قیمه برگفته از کلمه «کیمه» است که در اصل واژه‌ای ترکی و به معنای گوشت قورمه شده است. دهخدا نام قیمه را به طور کلی برای تمامی غذا‌هایی که گوشت تکه‌ای دارند، به کار می‌برد. خورشت قیمه در زمان قاجار یکی از غذا‌های مشهور و بسیار محبوب در دربار بود و پای ثابت نذری‌های محرم بود.

برخی معتقدند که پیشینه پخت خورشت قیمه در ایران به زمان صفویه می‌رسد. شاردن که از شرق‌شناسان مشهور اروپایی است، در سفر خود به ایران در زمان حکومت صفویان در مورد خورشت قیمه می‌گوید: «قیمه به نوعی از غذا گفته می‌شود که گوشت قطعه قطعه شده را با ادویه‌های مختلف طعم‌دار می‌کنند تا خوشمزه و لذیذ شود.»، اما طبق مطالبی که در کتاب‌های آشپزی از دوره قاجار به جا مانده است، رد پای این خورشت به زمان ساسانیان هم می‌رسد.

نادر میرزای قاجار در کتاب «خوراک‌های ایرانی» در مورد خورشت قیمه اینطور نوشته است: «شاهنشاه خورش‌ها و از ساسانیان مانده، بدان جای که از این خورش گمان است بیشتر خورشی نبود. بس نیکو و بامزه و گوارنده و پسنده هرکس است؛ و آن‌چنان پزند که خاتون جهان مرا گفت و من بنوشتم. گوشت فربه باید که آن را به کارد پاره‌ها کنند، چون فندقی هر یک به یک اندازه و روغن باید هرچه پاک‌تر و بهتر. پس به دیگ‌دان بریزند و بتابند بس نیک، چون تافته گردد، گوشت‌های قیمه در آن ریزند.

قیمه

چون گوشت برشته گردد و اندکی ماند که نیکو برشته شود، پیاز به‌اندازه در آن ریزند تا آن نیز سرخ شود. چون پیاز و گوشت به اندازه سرخ گردید، نیمه نخود (لپه) به اندازه افکنند، پس آب به اندازه ریزند و برافروزند تا نیک پخته شود. پس زعفران به آب سوده در آن ریزند که به رنگ زعفرانی گردد؛ و از دارو‌ها افشانند، آن‌گاه که نزدیک شود که به روغن نشیند و هنوز اندکی آب در آن بُود که دارو‌ها (ادویه) افشانند و با گوشت آغشته جوشد و بوی آن گیرد. چون نیک پخته و همگی به روغن نشسته بود، برگیرند؛ و بدان‌گاه که بادنگان [بادمجان]بُوَد، قیمه بادنگان بهترین خورش‌هاست... بادنگان‌های سرخ‌کرده بدان افکنند تا نیک پخته گردد و نیک‌ترین خورش‌هاست.»

همانطور که می‌بیند این دستور طبخ تفاوت چندانی با قیمه امروزی ندارد، به جز آنکه بعد‌ها لیمو عمانی و سیب زمینی سرخ شده را نیز به این ترکیب اضافه کردند. به طور کلی می‌توان گفت خورشت قیمه یکی از غذا‌های خاطرانگیز ایرانی است که یادآور نذری‌های ماه محرم، جشن و عروسی و مهمانی‌های خانه مادربزرگ است. قیمه غذایی است که به جرأت می‌توان گفت همه آن را دوست دارند و وقتی غذای سفره قیمه باشد، کسی دست رد به سینه‌اش نمی‌زند.


دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
سه پرس کباب سفارش پسر کوچک رهبر معظم انقلاب برای خانواده شش نفره‌شان+عکس/ فرزندانی که در ساده زیستی راه پدر را ادامه میدهند (172 نظر) ساده زیستی مثال زدنی رهبر انقلاب ؛ از عینک شکسته و کفش قدیمی تا مبل ساده و عبای نخ کش شده +عکس (149 نظر) پیام توئیتری علی دایی درباره حمایت از کاندیداهای ریاست جمهوری+عکس (36 نظر) پربازدید شدن نمای بیرونیِ منزل شخصی رهبر معظم انقلاب+عکس/ نمایی سیمانی با آیفونی قدیمی و درب خانه ای ساده و بدون زرق و برق (28 نظر) تزیین ماشین مخصوص حاجی ها/ مُد جدید این روزهای کشورمان +عکس (21 نظر) خلاقیت بی نظیر راننده یزدی، با نوشته جالب پشت کامیون حماسه ساز شد/ آدم حَظ میکنه از این درک و فهم بالا... (21 نظر) تصویری از خانه ابدی همسر جوان نسرین مرادی، فریده سریال نون خ/ روحش شاد و یادش گرامی (19 نظر) نگاهی به سبک دکوراسیون و سلیقه ساده پسندِ خانه علیرضا زاکانی+عکس/ خانه ای با فرش ماشینی و لوازم در حد شهروند عادی (18 نظر) خلاقیت پدر ایرانی در ثبت اولین عکس متفاوت از پسرش حماسه ساز+عکس/کل آتلیه های شهر زیر سوال رفت...🤣 (18 نظر) نوزاد بانمک و خوشگل المیرا شریفی مقدم مجری خوش اخلاق صداوسیما سر سفره ساده عید/ پروفیل یک مادر مهربون+عکس (17 نظر) مراسم تشییع پدر محسن تنابنده، شوهر همای پایتخت با حضور چهره های سرشناس و بازیگران/ روحش شاد و یادش گرامی +عکس (15 نظر) (عکس) انگشتر بسیار زیبای رهبر انقلاب با طرحی دلربا و چهره شاداب و پرانرژی ایشان در 85 سالگی / پیر ما اشرف مخلوقات است ... (10 نظر) رستوران گردی دو نفره حامد آهنگی با مادر شاد و خوش پوشَش+عکس/ خلوت مادر و پسری به سبک مجری خوش خنده😍 (10 نظر) نگاهی به کیک تولد متفاوت و به شکل سالاد الویه حامد آهنگی در مراسم سورپرایز تولدش+ویدیو/ چه ذوقی میکنه آقای خوش خنده😍 (9 نظر) نگاهی به کانتر آشپزخانه شلوغ و جمع و جور خانه مهران غفوریان در این پیام تبریکش+ویدیو/ یخچال هم قشنگ برا خودش آلبوم عکسه (8 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
(عکس) درختی که زمان مرگ خونریزی می کند
بازسازی صدای کاهن مصری پس از 3 هزار سال از روی مومیایی او+ تصاویر
فال روزانه امروز یکشنبه 10 تیر ماه 1403
فال ابجد روزانه یکشنبه 10 تیر 1403
فال شمع روزانه امروز یکشنبه 10 تیر خرداد 1403
قیمت رسمی انواع چلوکباب 43 سال قبل در رستوران اصیل ایرانی! +عکس
روایت جالب آیت الله هاشمی رفسنجانی از آوازخوانی دلپذیر و اجباری آیت الله طالقانی و منتظری در زندان/ خودم صدای خوبی ندارم اما...+ویدیو
فال قهوه با نشان روز یکشنبه 10 تیر ماه 1403
دانلود آهنگ جدید "دل بیچاره" مهدی جهانی +فیلم/ منو تنهام نذار با این احوال زار نگاه کن به دلت منو یادت بیار
فال حافظ با تفسیر امروز یکشنبه 10 تیر 1403 + فیلم
فال انبیاء روزانه یکشنبه 10 تیر ماه 1403
استفتاء از رهبری در مورد رای سفید
قتل دلخراش خانم معلم به دست شوهرش/ پرت کردن همسر از طبقه سوم
ماجرای تصمیم خاص حاج قاسم برای کَفنش از زبان یکی از همرزمان جانبازش
دست نوشته‌های یک جانباز هنرمند: نسل انتقالی به پایان راه نزدیک می‌شود