چگونه خورشت قیمه از دوران ساسانیان به سفره امروز رسید؟

  یکشنبه، 19 فروردین 1403 ID  کد خبر 383097
چگونه خورشت قیمه از دوران ساسانیان به سفره امروز رسید؟
ساعدنیوز: نادر میرزای قاجار در کتاب «خوراک‌های ایرانی» در مورد خورشت قیمه اینطور نوشته است: «شاهنشاه خورش‌ها و از ساسانیان مانده، بدان جای که از این خورش گمان است بیشتر خورشی نبود. بس نیکو و بامزه و گوارنده و پسنده هرکس است؛ و آن‌چنان پزند که خاتون جهان مرا گفت و من بنوشتم. گوشت فربه باید که آن را به کارد پاره‌ها کنند، چون...

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیوز به نقل از فرارو، غذا‌های ایرانی در دنیا مشهورند و بسیاری از گردشگرانی که به ایران سفر می‌کنند، دوست دارند این غذا‌ها را امتحان کنند. ایران با داشتن تنوع زیستی و محیطی گوناگون در استان‌های مختلف دارای تنوع غذایی بی‌شماری است، تا جایی که شهر رشت از سوی یونسکو به عنوان شهر خلاق غذا انتخاب شد. در میان غذا‌های ایرانی خورشت‌ها دارای تنوع و قدمت بسیار زیادی هستند. خورشت قرمه سبزی، خورشت فسنجان، خورشت بادمجان، خورشت قیمه و... از انواع آن هستند.

در این میان خورش قیمه داستان دیگری دارد. قیمه در نقاط مختلف ایران به روش‌های گوناگونی تهیه می‌شود و مواد غذایی آن متشکل از لپه، گوشت، پیاز، رب گوجه فرنگی و لیمو عمانی است که همراه با سیب زمینی سرخ شده یا بادمجان سرو می‌شود. قیمه نخود، قیمه اردبیلی، قیمه رشتی، قیمه نثار، قیمه مسما، پیچاق قیمه، قیمه کدو و... از انواع مختلف قیمه است.

اما این خورش خوشمزه قدمت بسیار زیادی در طول تاریخ دارد که در ادامه این مطلب به شرح آن می‌پردازیم.

واژه قیمه برگفته از کلمه «کیمه» است که در اصل واژه‌ای ترکی و به معنای گوشت قورمه شده است. دهخدا نام قیمه را به طور کلی برای تمامی غذا‌هایی که گوشت تکه‌ای دارند، به کار می‌برد. خورشت قیمه در زمان قاجار یکی از غذا‌های مشهور و بسیار محبوب در دربار بود و پای ثابت نذری‌های محرم بود.

برخی معتقدند که پیشینه پخت خورشت قیمه در ایران به زمان صفویه می‌رسد. شاردن که از شرق‌شناسان مشهور اروپایی است، در سفر خود به ایران در زمان حکومت صفویان در مورد خورشت قیمه می‌گوید: «قیمه به نوعی از غذا گفته می‌شود که گوشت قطعه قطعه شده را با ادویه‌های مختلف طعم‌دار می‌کنند تا خوشمزه و لذیذ شود.»، اما طبق مطالبی که در کتاب‌های آشپزی از دوره قاجار به جا مانده است، رد پای این خورشت به زمان ساسانیان هم می‌رسد.

نادر میرزای قاجار در کتاب «خوراک‌های ایرانی» در مورد خورشت قیمه اینطور نوشته است: «شاهنشاه خورش‌ها و از ساسانیان مانده، بدان جای که از این خورش گمان است بیشتر خورشی نبود. بس نیکو و بامزه و گوارنده و پسنده هرکس است؛ و آن‌چنان پزند که خاتون جهان مرا گفت و من بنوشتم. گوشت فربه باید که آن را به کارد پاره‌ها کنند، چون فندقی هر یک به یک اندازه و روغن باید هرچه پاک‌تر و بهتر. پس به دیگ‌دان بریزند و بتابند بس نیک، چون تافته گردد، گوشت‌های قیمه در آن ریزند.

قیمه

چون گوشت برشته گردد و اندکی ماند که نیکو برشته شود، پیاز به‌اندازه در آن ریزند تا آن نیز سرخ شود. چون پیاز و گوشت به اندازه سرخ گردید، نیمه نخود (لپه) به اندازه افکنند، پس آب به اندازه ریزند و برافروزند تا نیک پخته شود. پس زعفران به آب سوده در آن ریزند که به رنگ زعفرانی گردد؛ و از دارو‌ها افشانند، آن‌گاه که نزدیک شود که به روغن نشیند و هنوز اندکی آب در آن بُود که دارو‌ها (ادویه) افشانند و با گوشت آغشته جوشد و بوی آن گیرد. چون نیک پخته و همگی به روغن نشسته بود، برگیرند؛ و بدان‌گاه که بادنگان [بادمجان]بُوَد، قیمه بادنگان بهترین خورش‌هاست... بادنگان‌های سرخ‌کرده بدان افکنند تا نیک پخته گردد و نیک‌ترین خورش‌هاست.»

همانطور که می‌بیند این دستور طبخ تفاوت چندانی با قیمه امروزی ندارد، به جز آنکه بعد‌ها لیمو عمانی و سیب زمینی سرخ شده را نیز به این ترکیب اضافه کردند. به طور کلی می‌توان گفت خورشت قیمه یکی از غذا‌های خاطرانگیز ایرانی است که یادآور نذری‌های ماه محرم، جشن و عروسی و مهمانی‌های خانه مادربزرگ است. قیمه غذایی است که به جرأت می‌توان گفت همه آن را دوست دارند و وقتی غذای سفره قیمه باشد، کسی دست رد به سینه‌اش نمی‌زند.


دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
نگاهی به دکوراسیون شیک و اروپایی مراسم سومین سالگرد ازدواج سوگل طهماسبی با رونمایی از تم آبی رنگِ خاصِ جشن+عکس/ مثل همیشه متین و باوقار (37 نظر) دورهمی صمیمی شهید رئیسی با سعید جلیلی در اتاق کارش و ناهار ساده آن ها با نان خالی و بیسکوئیت+ویدئو/سفره غذایی که سادگی چاشنی اصلی آن بود... (29 نظر) خلاقیت تحسین برانگیز اوستا بنا برای حفظ پرندگان از گرما و سرما/ اشک تو چشم آدم جمع میشه+ویدئو (21 نظر) خلاقیت های زیبا و رنگارنگ یک مادر ایرانی با قوطی شیرخشک/ هنر نزد ایرانیان است و بس+عکس (19 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با پارک زانتیا وسط پذیرایی خانه اش حماسه ساز شد+عکس/ مغز تو رو باید طلا گرفت🤣 (19 نظر) نگاهی به حلقه ازدواج شلوغ و زیبای آزاده نامداری و همسرش با نگین های ظریف/ چه سلیقه منحصر به فردی+عکس (16 نظر) آشتی کردن آشا محرابی، فروغ سریال هشت‌ونیم دقیقه با پدرش بعد از 40 سال (15 نظر) کیک تولد باکلاس و 2 بعدی پسر حامد آهنگی برای تولد 10 سالگیش/ مبارکا باشه+ عکس (15 نظر) (عکس) ماشین های شیک و باکلاس سهیلا منصوریان، بانوی قهرمان ووشو و دارنده مدال طلای بازیهای آسیایی 2024👌 (12 نظر) کیک تولد باکلاس و 2 بعدی احسان علیخانی برای تولد 37 سالگیش/ مبارکا باشه+ عکس (12 نظر) آشپزی سرصبحی مینا مختاری همسر کدبانو و شیک بهرام رادان/ ماشاءالله با یه بچه کوچیک غذاهای جورباجور هم میپزه+عکس (12 نظر) کیک تولد خاص و چند بعدی آیسان آقاخانی برای تولد آقا رضا گلزار/ خوشمزه به نظر میرسه+عکس (11 نظر) دورهمی خانوادگی علی دایی در خانه ابدی پدرش +عکس/ روحش شاد و یادش گرامی (10 نظر) بازیگر زنِ جوانِ سینما: من نماز خوندن رو از شهاب حسینی یاد گرفتم+ویدیو (10 نظر) تور عروس و آرایش شب عروس، ترکیب جدید بهاره رهنما برای جدیدترین استوری اش بعد از بازگشت از کربلا+ عکس (12 نظر)
تیتر امروز   
تذکر جدی رهبر انقلاب به هر 6 کاندیدای ریاست جمهوری: از اظهارات دشمن شادکن پرهیز کنید
بیوگرافی و زندگی نامه شخصی مسعود پزشکیان/روایتی از دنیای پزشکی تا دنیای سیاست+ فیلم و عکس‌های جالب
این زن خاطرات دوران جنینی‌ خود را در شکم مادرش به یاد دارد😲
علت خودداری رهبر معظم انقلاب از درمان دست راست شان با طب سوزنی در چین!
لیلا زیباکلام: حال عمومی بابا خوب است و اختلالی در روند درمان اتفاق نیفتاده است
زد و خورد شدید در سخنرانی ظریف برای پزشکیان/ بزارید نشون بدن مخالف شهید رئیسی هستند!+فیلم
ادامه تبلیغات نامزدها در صداوسیما بعد از مناظره سوم
در مناظره سوم چه گذشت؟
شوخی زشت با آبدوغ‌خیار/ چه کشوری غذای محبوب ایرانی ها را قاپیده است؟
اجازه نمی دهم تو رئیس جمهور شوی! رقابت شدید بین پزشکیان و زاکانی در حواشی داغ امروز شنبه 2 تیر 1403
عیدی جالب بازاری‌ها به مردم / از تخفیف میوه تا تخفیف بدلیجات برای خانم‌های محجبه + عکس
زنی که قهرمان زلزله کاشمر شد! / این است زن شجاع ایرانی ...
دفاع تمام قد پورمحمدی از شبکه نمایش خانگی /اختلافات و بدبینی های ما مانع دیده شدن دستاوردهای ما شده است
فال قهوه با نشان روز شنبه 2 تیر ماه 1403
فال حافظ با تفسیر روز شنبه 2 تیر 1403 + فیلم