گياه بوته اي درمنه بسيار معطر است و به عنوان يكي از عناصر اصلي و غالب اجتماعات گياهي در مناطق خشك و نيمه خشك كشور محسوب مي شود كه ارتفاع آن به 30 تا 50 سانتيمتر مي رسد و به شكل كپه اي مي رويد. گياه درمنه مقوي، اشتها آور، بادشكن، رفع كننده دل پيچه و پاك كننده زخمهاي عفوني است و از آن براي پانسمان ورم سرمازدگي، تسكين دمل و درمان آكله استفاده مي شود. دم كرده اين گياه دارويي براي رفع تورم معده و درمان انگل هاي دراز و روده اي مثل كرمك و آسكاريس مورد استفاده قرار مي گيرد. گونه هاي مختلف گياه درمنه (Artemisia) از خانواده كاسني (Compositeae) از لحاظ داشتن خواص مختلف و موارد استفاده متفاوت در مقايسه با بسياري از گياهان ديگر شاخص بوده و ارزشهاي چند جانبه دارند. اجزاء متشکله گیاه 1و8 سینئول بعد از آلفا پینن فراوانترین جزء ترکیبی در اسانسهاست و به طور گسترده در تهیه مواد داروئی کاربرد دارد. به طور موضعی داروئی بی حس کننده و ضد عفونی کننده است که در درمان حالتهای تورم بکار می رود. سینئول در اسپریهای خانگی، داروهای شستشو و در انواع روغن های پوست و مو مصرف می شود. در مقابل حشرات اثر کشندگی دارد و در تهیه عطر و مواد معطرکننده نیز بکار می رود. لیمونن جزء اصلی اسانس مرکبات است. اثر سمی و محرک روی پوست دارد. بخارهای آن اثر میکروبهای مولد بیماری منگوکوک را در مدت 15 دقیقه، باسیل ابرت (تیفوئید) را حداقل در یک ساعت، پنوموکوک را در مدت 3ـ1 ساعت، استافیلوکوک طلائی را در 30 دقیقه و استرپتوکوک را در 3 الی 12 ساعت خنثی می نماید. اثر باسیل ابرت (مولد حصبه) را در 5 دقیقه، استافیلوکوک را در 5 دقیقه، باسیل دیفتری را در 20 دقیقه خنثی می نماید. لیمونن در فرمول فرآورده ای داروئی نظیر قرص بی کربنات سدیم و پمادهای ضد عفونی کننده وارد می شود. در ساخت ویتامین A، نیر از لیمونن استفاده می شود.
نام علمی گیاه درمنه Artemisia vulgaris است که از نام الهه یونانی آرتمیس گرفته شده که الهه شکار و تیراندازی و یکی از کهن الگوهای زنانه است. این گیاه به عنوان یک درمان گیاهی برای توقف تاخیر چرخه های زنانه استفاده می شود و به بهبود یائسگی کمک می کند.
در بعضی موارد، درمنه در روشی به نام فتیله گذاری (سوزاندن گیاه خوشبو در فاصله ای نزدیک پوست در نقاط خاصی از بدن) استفاده موفقیت آمیزی داشت که بطور قابل توجهی برای معکوس کردن وضعیت بریچ جنین پیش از تولد (در این وضعیت جنین به جای سر از پا به دنیا می آید) مورد استفاده قرار گرفت. برگ یک گونه از گیاه به نام A. douglasiana به عنوان روشی پیشگیرانه قبل از قرار گرفتن در معرض بلوط سمی استفاده می شود علاوه بر این یک دافع طبیعی حشرات است.
خواص گیاه درمنه و کاربردها
1. معکوس کردن وضعیت جنین در حالت بریچ
در بسیاری از موارد، وقتی که کودک چند هفته به دنیا آمدنش باقی مانده، سر بچه بطور طبیعی شروع به حرکت کردن به سمت کانال زایمان می کند تا برای خارج شدن آماده شود. اما تقریبا در هر ۱ مورد از ۲۵ تولد، این امر اتفاق نمی افتد. این وضعیت زایمان بریچ نام دارد. طب باستانی چین از یک روش به نام فتیله گذاری به عنوان یک راه حل طبیعی برای این وضعیت خطرناک استفاده کردند. خب حالا فتیله گذاری چیست؟ برگهای گیاه درمنه به شکل تکه های کوچک یا مخروط در می آیند و روی نقاط طب سوزنی سوزانده می شوند که مانع از انتشار انرژی و گردش خون از طریق اثر روی محل طب سوزنی می شود. هنگام استفاده از فتیله گذاری برای معکوس کردن جنین در شکم، این فرایند یک نقطه طب سوزنی خاص را به نام BL67 که نزدیک انگشت پنجم پا قرار گرفته، تحریک می کند و باعث گردش خون می شود که منجر به افزایش حرکت جنین می شود. با توجه به تحقیق انجام شده بوسیله مجله انجمن پزشکی آمریکا، ۷۵ درصد از ۱۳۰ جنین در مکزیک، پس از درمان مادر با فتیله گذاری، موقعیتی معکوس پیدا کردند یعنی سربه سمت دهانه خروجی زایمان و پا به سمت داخل شکم.
2. تسکین و درمان درد مفصل
همراهی درمنه با تکنیک فتیله گذاری نه تنها در مورد تحریک حرکت جنین موفق است بلکه یک درمان موفق برای انواع خاصی از آرتریت است. در یک تحقیق همان تکنیک باستانی چین روی شرکت کننده هایی که آرتروز زانو داشتند، انجام شد. از حدود ۱۱۰ بیمار نیمی مورد درمان فتیله گذاری واقعی قرار گرفتند و به نیمی دیگر یعنی گروه شاهد، داروی مسکن به شکل سه بار در هفته به مدت ۶ هفته داده شد. نه بیماران و نه پزشکان هیچ کدام نمی دانستند که کدام درمان روی آنها انجام می شود. نتایج چه بود؟ در انتهای درمان ۵۳ درصد کاهش درد در گروه فتیله گذاری و تنها ۲۴ درصد کاهش درد در گروهی که داروی مسکن دریافت کرده بودند، بوجود آمد. عملکرد زانو نیز در گروه فتیله گذاری شده تا ۵۱ درصد بهبود یافت و در گروه شاهد فقط ۱۳ درصد افزایش یافت. اثرات درمانی لزوما دائمی نیستند اما نتایج مسلما امیدوار کننده هستند.
3. طعم دهنده ما الشعیر از گذشته تا به امروز
در اغلب ما الشعیرها از گیاه رازک برای درست کردن آن استفاده می شود. اما حدود ۱۰۰۰ سال پیش تولید کنندگان این نوشیدنی در قرون وسطی با استفاده از یک ترکیب متناوب از گیاهان به نام طعم دهنده آبجو استفاده کردند که شامل درمنه به عنوان یکی از مواد تشکیل دهنده اصلی بود. در حقیقت در فرهنگ انگلیسی این گیاه به عنوان یک طعم دهنده آبجو شناخته می شود و مثل چین و یونان نیست که شهرت دارویی داشته باشد. گلهای این گیاه خشک شده و همراه با گیاهان دیگر دم داده می شوند تا یک نوع چای گیاهی را بوجود آورند، سپس این چای به مایع افزوده شده تا طعم نوشیدنی را بوجود آورند. بعضیها می گویند این ترکیب گیاهی منجر به طعمی ترش می شود.
4. حمله به سلولهای سرطانی و مالاریا
تحقیقات تکمیل شده و پژوهشهای در حال انجام در مورد استفاده های ممکن از درمنه نشان دهنده این است که ترکیبات بنیادی گیاه درمنه می تواند برای سلولهای سرطانی خاصی سمی باشد. درمنه همچنین یک ماده طبیعی ضد مالاریا است. پس از اینکه دانشمندان به تحقیق در مورد ترکیبات موثر بر مالاریا ادامه دادند، متوجه ارتباط درمنه بر هدف قرار دادن میتوکندری، شبکه اندوپلاسمی و لیزوزوم این عامل بیماریزا است. سلولهای سرطانی حاوی سطوح بالاتری از آهن نسبت به سلولهای سالم هستند که این به نوبه خود موجب حساسیت بیشتر آنها به سمیت در آرتمیزیا می شود. در یک تحقیق، دانشمندان سلولهای سرطانی با آهن زیاد را با ارتمیزیا یکجا کردند. هنگامی که این ترکیب درون سلول بود منجر به افزایش سمیت شد که به معنی ظرفیت بالقوه کشتن سلولهای سرطانی است. به عبارت دقیق در این فرضیه، این ترکیب تگ شده بطور بالقوه می تواند به یک عامل شیمیایی موثر برای درمان سرطان تبدیل شود.اگر جه هنوز این روش برای درمان سرطان اثبات نشده است اما قطعا می تواند موضوع خوبی برای تحقیقات بیشتر و باز کردن راهی برای پژوهشهای بیشتر است.
5. درمان افسردگی
برخی از محققان معتقدند که این گیاه در درمان افسردگی موثر است. این درمان به تعادل مواد شیمیایی در مغز کمک می نماید و در نهایت خلق و خو را بهتر می کند. پ
6. تنظیم قند خون
افرادی که دچار دیابت هستند می توانند از دمکرده گرد غنچه این گیاه برای معالجه مرض قند استفاده نمایند.
طرز مصرف درمنه
جهت استفاده از این گیاه به صورت دمنوش باید هر روز یک قاشق غذاخوری از گیاه خرد کنید و در سه لیوان آب جوش در زمان ۳۰ دقیقه دم کنید و بعد آن را صاف نموده و در طی روز مصرف کنید.
در صورت تمایل میزان کمی نبات و یا عسل به آن اضافه نمایید .
