موم ارتودنسی یکی از مواد کاربردی در ارتودنسی است. این ماده بی خطر محافظ بافت لثه ها و سایر بافت های داخل دهان در برابر براکت ها و سیم های برجسته ارتودنسی می باشد. موم ارتودنسی که به طور معمول به عنوان موم دندان یا تسکین دهنده شناخته می شود، می تواند برای افرادی که دارای بریس روی دندان هستند، یک مزیت باشد.
برای فردی که تازه بریس نصب کرده است اغلب مقداری ناراحتی در قسمت داخلی گونه و زبان به واسطه ی براکت ها به وجود می آید. گاهی اوقات سیم ها شل می شوند یا ممکن است قلاب ها به داخل و یا خارج از دهان آسیب برسانند و باعث بریدن شوند. این امر می تواند به علت سایش منجر به ایجاد نقاط قرمز یا تاول شود که باعث می شود خوردن بسیار دشوار شود. در بعضی موارد، این زخم ها اگر مدت طولانی نادیده گرفته شوند، می توانند عفونی شوند.
کاربرد و دلیل تجویز موم اردتودنسی
در ابتدای درمان با ارتودنسی به دلیل وارد شدن یک جسم خارجی (که شامل اجزای دستگاه ارتودنسی می باشد) به دهان ممکن است در اثر برخورد این اجسام خارجی لثه یا دیگر نواحی دهان زخم یا تاول ایجاد شود. در این زمان متخصص ارتودنسی برای بیمار موم ارتودنسی تجویز کند. این موم ها روی براکت های ارتودنسی قرار می گیرند تا از آسیب وارد کردن به دهان توسط این براکت ها و سیم ها جلوگیری شود. استفاده از موم ارتودنسی تا زمانی ادامه پیدا می کند که لایه های خارجی دهان به حضور ارتودنسی عادت کرده و مقاوم شوند. با سفت و مقاوم شدن پوست داخل دهان براکت ها به دهان آسیبی وارد نکرده و بنابراین نیازی به استفاده از موم ارتودنسی نخواهد بود.
نحوه پاک کردن موم ارتودنسی
برای پاک کردن موم ارتودنسی می توانید از وسایلی چون خلال دندان، مسواک های بین دندانی و یا نخ دندان استفاده کنید. علاوه بر آن با انگشت نیز می توانید موم های روی براکت ها جدا کرد. ابتدا دست های خود را به خوبی بشویید و سپس به آرامی با انگشتانتان موم ها را از روی براکت ها جدا کنید. اگر موم را جدا نکنید، خود آن به مرور دچار ریزش می شود.
روش استفاده از موم ارتودنسی
پیش از استفاده از موم ارتودنسی ابتدا به مدت 20 ثانیه دست های خود را با آب و صابون بشویید تا از ورود باکتری ها به دهان جلوگیری کنید. علاوه بر آن باید دندان های خود به آرامی مسواک زده و سپس با یک دستمال تمیز آن ها را خشک کنید. باکتری ها احتمال ایجاد زخم و تاول در دهان را بیشتر می کنند. یک تکه کوچک از موم داخل جعبه جدا کرده و چند ثانیه آن را بین انگشتان خود بچرخانید تا گرد شود. اندازه موم باید قدری باشد که قسمت های تیز براکت یا قسمت هایی که دهان را آزار می دهند کاملا بپوشاند. در نهایت با انگشت اشاره خود موم را روی قسمتی از براکت که باعث ایجاد زخم در دهان می شود قرار داده و فشار دهید. همین کار را برای دیگر دندان ها نیز تکرار کنید.
مرحله اول: آماده شدن برای استفاده از موم
موم ارتودنسی مومی طبیعی است که از لثه ها و داخل دهان در برابر بریس محافظت می کند. وقتی موم ارتودنسی را روی بریس می زنید، موم مانند مانعی عمل می کند که اجازه نمی دهد بریس روی بافت های داخل ساییده شود.
یک بسته موم ارتودنسی تهیه کنید
وقتی براکت ها و سیم ارتودنسی روی دندان هایتان گذاشته می شود، احتمالاً متخصص ارتودنسی بسته ای حاوی لوازم ضروری مانند موم ارتودنسی را در اختیارتان می گذارد. اگر این بسته را گم کردید یا موم داخل بسته تمام شد، می توانید یک بسته موم را از داروخانه تهیه کنید یا از متخصص ارتودنسی بخواهید که بسته جدیدی را به شما بدهد. بریس ارتودنسی در روزهای اول ناراحت کننده تر است و داخل دهان را بیشتر تحریک می کند، بنابراین در ابتدای دوره درمان ارتودنسی به موم بیشتری نیاز دارید. پوست داخل دهان به مرور زمان سفت می شود و نیازتان به موم نیز کمتر می شود.
دست هایتان را بشویید
دست هایتان را حداقل 20 ثانیه با آب و صابون بشویید و سپس کاملاً خشک کنید. مسلماً نمی خواهید باکتری ها وارد دهانتان بشوند، به خصوص وقتی بریدگی یا زخمی در دهان دارید.
توپ کوچکی از موم درست کنید
تکه کوچکی از موم را از جعبه بردارید و آن را با انگشتانتان به صورت توپی کوچک دربیاورید. توپ مومیتان باید آنقدر بزرگ باشد که براکت و سیم تحریک کننده دهان را بپوشاند. توپی مومی به اندازه دانه ذرت یا نخود معمولاً کفایت می کند. موم را به مدت حداقل پنج ثانیه در دستتان گلوله کنید. گرمای انگشتان موم را نرم می کند و به این ترتیب استفاده از موم راحت تر می شود. اگر بیش از اندازه از موم استفاده کنید، موم از بریس جدا می شود و داخل دهانتان می ریزد.
ناحیه های دردناک را شناسایی کنید
تمام سیم های تیز و سختی را که داخل گونه ها و لب را تحریک کرده است، می توانید با موم بپوشانید. براکت های روی جلوی دندان ها و سیم های تیز عقب دهان متداول ترین ناحیه های تحریک هستند. گونه تان را با دست بکشید و وجود ناحیه های قرمز یا متورم را بررسی کنید یا گونه را با ملایمت لمس کنید تا ناحیه های حساس به لمس و دردناک را پیدا کنید. باید قبل از آن که زخمی ایجاد شود یا دچار عفونت شوید، از تمام این ناحیه ها محافظت کنید. اگر نمی توانید داخل دهان را به خوبی ببینید، گونه را با میله فلزی یا قاشق کوچک بکشید.
دندان هایتان را مسواک بزنید
هرچند مسواک زدن دندان ها ضروری نیست، اما مسواک زدن تجمع باکتری ها را کاهش می دهد و موم را تمیزتر نگه می دارد. اگر نمی خواهید مسواک بزنید، حداقل ذرات غذای باقیمانده بین براکت ها را قبل از زدن موم پاک کنید.
براکت ها را خشک کنید
براکت ها را قبل از زدن موم با دستمال خشک کنید. هرچه ناحیه استعمال موم خشک تر باشد، موم مدت زمان بیشتری به وسایل ارتودنسی می چسبد.
مرحله دوم: زدن موم
موم ارتودنسی از ترکیبی از مواد طبیعی و مصنوعی تشکیل می شود. موم طبیعی از گیاهانی مانند موم کارنائوبا، حشراتی مانند موم زنبور عسل و منابع معدنی مورد استفاده در پارافین و موم های میکروکریستالین تهیه می شود.
موم را روی ناحیه دردناک فشار بدهید
توپ مومی را روی براکت ها یا سیم عامل درد و تحریک فشار بدهید. اگر سیم عقب دهان است، موم را تا جایی که می توانید رو به عقب فشار بدهید، سپس انگشت شصتتان را عقب بکشید و موم را با زبان و انگشت سبابه روی محل مورد نظر نگه دارید.
موم را با انگشت روی نقطه مورد نظر بمالید
انگشت سبابه را چند بار روی موم بمالید تا موم به نقطه مورد نظر بچسبد. در این حالت موم همچنان کمی برآمده است و آن را مانند یک توده کوچک حس می کنید.
منتظر اثر کردن موم بمانید
انتظار می رود که وقتی موم را روی بریس زدید، دهان خودش را به سرعت التیام بدهد. مانع مومی تحریک را متوقف می کند و فرصت لازم را در اختیار دهان می گذارد تا زخم ها را التیام بدهد. پس از مدتی به بریس عادت می کنید و هر چه زمان بیشتر بگذرد، بریس کمتر و کمتر اذیتتان خواهد کرد و دیگر مجبور نخواهید بود که مرتب از موم استفاده کنید.
موم را به طور مرتب تجدید کنید
همیشه مقداری موم ارتودنسی همراه داشته باشید. موم را دو بار در روز یا هر وقت که در حال ریختن بود، تعویض کنید. موم نباید بیشتر از دو روز روی بریس بماند، در غیر این صورت به بستر مناسبی برای تجمع باکتری ها تبدیل می شود.هنگامی که غذا می خورید، ذرات غذا به موم می چسبد. اگر بریس آنقدر دردناک است، که بدون موم نمی توانید غذا بخورید، موم کثیف را پس از صرف غذا تعویض کنید.موم را قبل از مسواک زدن پاک کنید تا ذرات موم به مسواک نچسبد.
زمانبندی استفاده از موم ارتودنسی
هر زمان که احساس ناراحتی کردید و استفاده از موم را لازم دانستید، می توانید از موم استفاده کنید. احتمالاً در روزهای اول درمان ارتودنسی بیشتر به موم نیاز خواهید داشت، چرا که دهان هنوز به وجود این همه قطعات فلزی جدید عادت نکرده است. موم فرصت لازم را برای التیام یافتن زخم ها و بریدگی ها ایجاد می کند و از ایجاد شدن زخم های جدید جلوگیری می کند. پوست داخل دهان بعد از مدتی به وجود بریس عادت می کند و نیازتان به موم کمتر می شود.
چند نکته در خصوص نحوه استفاده از موم ارتودنسی دندان
- وکس ارتودنسی همیشگی نیست و بعد از مدتی باید آن را از روی براکت ها پاک کنید. و معمولا بیش از چند دقیقه یا چند ساعت از آن استفاده نمیکنند. بر همین اساس ممکن است نیاز باشد در طول روز چند بار از آن استفاده کنید که جای نگرانی نیست و طبیعی است.
- زمانی که غذا میخورید و یا وقتی که در موقعیتی قرار دارید و باید زیاد صحبت کنید باید موم را پاک کنید. زیرا در این موقعیت ها زبان و فک ها زیاد حرکت میکنند و ممکن است موم را قورت دهید. که البته قورت دادن موم هیچ ایرادی ندارد زیرا نه سمی است و نه خطرناک.
- پس از هر بار استفاده از موم سعی کنید دهان خود را با دقت بشویید. ترجیحا برای اینکار از آب ولرم استفاده کنید.
- تا زمانی از موم استفاده کنید که زخم داخل دهانتان بهبود یابد یا اینکه متخصص مشکل براکت را حل کرده باشد.
نحوه درمان دندان درد با عسل
