ثبت تصاویر چشم‌نواز از کائنات توسط تلسکوپ‌ها

یکشنبه، 24 بهمن 1400 زمان مطالعه 7 دقیقه

ساعدنیوز: همان‌گونه که حتماً در خبر‌ها خوانده‌اید، تلکسوپ فضایی جیمز وب مدتی است که راه آسمان بیکران را در پیش گرفته. به همین دلیل خالی از لطف نیست اگر با هم نگاهی به عکس‌های چشم‌نوازی از کائنات بیندازیم که تلسکوپ‌های فضایی گرفته‌اند.

به گزارش سایت خبری ساعدنیوز به نقل از خبرفوری، همان گونه که حتماً در خبر ها خوانده اید، تلکسوپ فضایی جیمز وب مدتی است که راه آسمان بیکران را در پیش گرفته. این تلسکوپ قرار است اطلاعات و تصاویر مهمی از اعماق کائنات به ساکنان زمین مخابره کند. با این حال تا زمانی که تلسکوپ فضایی جیمز وب در شرایط ایده آل برای کاوش فضا قرار بگیرد، خبری از اطلاعات و عکس های جدیدِ این تلسکوپ وجود ندارد. از طرف دیگر از آنجایی که جیمز وب در صدر اخبار نجومی قرار گرفته، هیجان زمینی ها برای دیدن عکس های فضایی افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل خالی از لطف نیست اگر با هم نگاهی به عکس های چشم نوازی از کائنات بیندازیم که تلسکوپ های فضایی گرفته اند. این عکس ها کمتر دیده شده اند و به اندازه ای تماشایی هستند که علاقه مندان عکس های نجومی را انگشت به دهان می گذارد.

قطب های مشتری

مشتری در بین تمامی سیاره های منظومه شمسی، سیاره ای معروف و زیباست که اطلاعات بی شماری از آن در اختیار داریم. این سیاره به اندازه ای بزرگ است که شب ها می توانیم آن را با دوربین به نظاره بنشینیم. با این حال رصد مشتری با تلسکوپ تماشایی تر است. در پروژه جونو ناسا (Juno Mission)، سفینه ای فضایی در ارتفاع ۱۸،۹۰۶ کیلومتری مشتری قرار گرفت. در این ارتفاع، منظره ای تماشایی از ابر های سیاره مشتری نمایان شد. این فضاپیما تصاویر شگفت انگیزی از ابر های قطب شمالی مشتری به زمین ارسال کرد. تاریخ این تصاویر به اکتبر ۲۰۱۷ باز می گردد. در این عکس ها نمایی از قطب شمالی مشتری می بینیم که تاکنون بشر به نظاره ننشسته بود.

در عکس هایی که این فضاپیما به زمین مخابره کرده، الگویی از چرخش ابر های مشتری را می بینیم که شباهت هایی به جو زمین دارد. این ابر ها در فاصله های مختلفی در قالب لایه هایی بر روی یکدیگر قرار گرفته اند. به همین دلیل لایه های بالایی بر لایه های زیرین سایه می افکنند. چنین پدیده ای باعث شده تا با عکسی بسیار تماشایی از قطب شمالی سیاره مشتری روبه رو باشیم.
تصویری قطب شمالی مشتری با تصاویری که تاکنون از دیگر قسمت های این سیاره زیبا و غول پیکر دیده ایم تفاوت های زیادی دارد. بیشتر تصاویر پیشین از محدوده مرکزی این سیاره گرفته شده بود. با این حال اگر نگاهی به تصاویر مرکز مشتری و قطب های آن بیاندازید، متوجه می شوید که قطب های مشتری به لحاظ آب و هوایی شباهت هایی با زمینِ خودمان دارد.

سحابی عقاب (The Eagle Nebula)

تلسکوپ های فضایی، کائنات را به گونه ای می بینند که چشم غیرمسلح قادر به تماشای آن نیست. تلسکوپ های فضایی به نورِ رنگ ها بسیار حساس هستند. به همین دلیل بعضی از عکس هایی که از کائنات می بینیم، فضای بیرون از جو زمین را همانند رنگین کمانی زیبا به تصویر می کشند. این رنگ های زیبا در دنیای فیزیک دان ها با نام طیف های مغناطیسی (electromagnetic spectrum) شناخته می شود. دوربین های مادون قرمز که در تلسکوپ های فضایی تعبیه شده، اجرام آسمانی را از بین غبار های کهکشانی تشخیص می دهند. از آنجایی که غبار های کهکشانی جلوی دید کامل انسان را می گیرد، این دوربین ها عکس هایی بسیار تماشایی و شگفت انگیز پدید می آورند.

اکنون که تلسکوپ فضایی جیمز وب در راه گرفتن بی نظیرترین عکس های کهکشانی است، خالی از لطف نیست اگر بدانید این تلسکوپ به بزرگ ترین دوربین مادون قرمز ساخت دست بشر مجهز شده. پیش از این رصدخانه فضایی هرشل (Herschel Space Observatory)، بزرگ ترین دوربین مادون قرمز را در اختیار داشت. عکسی که مشاهده می کنید توسط این تلکسوپ قدرتمند گرفته شده است. در این عکس ستاره ها با شکل و شمایلی بسیار زیبا خودنمایی می کنند. مجموعه این ستاره ها با نام سحابی عقاب یا اِم.۱۶ شناخته می شود.

این سحابی درواقع ابری از گاز است. سحابی عقاب ۶،۵۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد. جالب است بدانید این مسافت بسیار دور، به لحاظ ستاره شناسی نزدیک به حساب می آید. با نگاهی به مرکز تصویر سحابی عقاب، چشم شما به نمایی زیبا روشن می شود که به آن ستون های آفرینش (pillars of creation) می گویند.

مرکز کهکشانی (The Galactic Centre)

عکسی که مشاهده می کنید شما را به اعماق کهکشان می برد. در این عکس مرکز کهکشان راه شیری (Milky Way Galaxy)، مشاهده می شود. همان گونه که حتماً حدس زده اید این عکس نیز با فناوری مادون قرمز گرفته شده است. جالب اینجاست که این عکس بوسیله جمع آوری اطلاعات کهکشانی از تلسکوپ های فضایی هابل (Hubble) و اسپیتزِر (Spitzer)، ایجاد شده است. جالب تر اینکه ناحیه سفیدی که در سمت پایینِ راست تصویر می بینید، دقیقاً مرکز کهکشانی است که ما زمینی ها در آن سکونت داریم. در این ناحیه سیاه چاله ای با نام کمان ای (Sagittarius A*)، قرار دارد. کمان ای، خوشه هایی از ستاره هایی است که از ستاره ای بسیار عظیم باقیمانده. این ستاره درواقع یکی از پرجرم ترین ستاره های گیتی بود که با انفجاری مهیب با نام ابرنواختر یا سوپرنوا (supernova) حدود ۱۰ هزار سال پیش از بین رفته است.

خوشه های ستاره ای (Star Cluster) دیگری نیز در این تصویر زیبا مشاهده می شود. در قسمت پایین و سمت چپ این تصویر خوشه های پنج قلو (Quintuplet cluster) قرار گرفته اند. باد های ستاره ای گاز های محلی این منطقه را پاک کرده است. به همین دلیل در این ناحیه خبری از غبار های کهکشانی نیست. در بالا و سمت چپ نیز خوشه ستاره ای با نام خوشه کمان ها (Arches Cluster) خودنمایی می کند. ۲ خوشه ستاره ای که به آن ها اشاره کردیم بیشترین تعداد ستاره ها را در بین تمامی خوشه های ستاره ای دارند.

خوشه ستاره ای آبل ۳۷۰ (Abell ۳۷۰)

با توجه به عکس های زیبایی که از کائنات دیدید و اطلاعاتی که از دنیای شگفت انگیز نجوم در اختیار شما قرار دادیم، حتماً به این نتیجه رسیده اید که خوشه های ستاره ای زیباترین عکس های نجومی را تشکیل می دهند. با این حال اجازه دهید کمی از مقیاس یک کهکشان بیرون بیاییم و کائنات را از نمایی دورتر ببینیم. در این مقیاس کائنات، ساختاری همانند رشته های بسیار بلندِ متصل به هم دارد که از ماده سیاه تشکیل شده. یکی از جذاب ترین تصاویری که در این زمینه وجود دارد، عکسی است که تسلکوپ فضایی هابل از خوشه ستاره ای آبل ۳۷۰ گرفته. این عکس در ۲۰۱۷ منتشر شد و از آن زمان تاکنون یکی از تماشایی ترین عکس های کهکشانی به حساب می آید.

خوشه ستاره ای آبل ۳۷۰ از صد ها کهکشان تشکیل شده که حدود ۵ میلیارد سال نوری از ما فاصله دارند. چیزی که در این تصویر می بینید، نمایی بزرگ شده از کهکشان هایی است که در اعماق کائنات جا خوش کرده اند. جالب اینجاست که تصویر هایی از این دست در کنار جنبه زیباشناختی، اطلاعات سودمندی از کائنات پیش روی ستاره شناسان قرار می دهد. ضخیم ترین کمان روشنی که در بالا و سمت چپِ مرکز این عکس می بینید در دنیای ستاره شناسی با نام اژد ها شناخته می شود. این کمان از ۲ تصویر با فاصله ای مشخص تشکیل شده است. با قرار دادن چند عکس نجومی بر روی هم، سر، دم و بدن این اژد ها نمایان می شود.

تصویری از اعماق کائنات

ستاره شناسان تصمیم گرفتند تا تلسکوپ فضایی هابل را چندین روز در مسیر قسمت خالی از کائنات قرار دهند تا مشخص شود این قسمت چه اسراری را در خود نهان دارد. ماحصل این تصمیم، عکسی شد که ۱۰ هزار جرم آسمانی در آن قرار وجود دارد. این اجرام درواقع کهکشان هایی در فاصله ای بسیار دور از کائنات قرار گرفته اند. به همین دلیل نیز حتی تلسکوپ هابل در نگاه اول این قسمت را خالی و تاریک نشان می داد. نور هایی که در تصویر اعماق کائنات می بینید، کهکشان هایی را نشان می دهد که در فاصله ای بیشتر از ۱۳ میلیارد سال نوری قرار دارند.

به گفته ستاره شناسان، این اجرام آسمانی بیشترین عمر را در تمامی کائنات دارند. از طرف دیگر با توجه به فاصله ای که نور این اجرام طی کرده تا به تلسکوپ هابل برسد، احتمال می رود بسیار از این کهکشان ها که در تصویر می بینیم، اکنون از بین رفته باشند.

در مجموع باید گفت نور، اطلاعات زیادی از کائنات را با خود همراه دارد. به لطف عکس هایی که تلسکوپ های فضایی در اختیار بشر قرار می دهد، ستاره شناسان پرده های بیشتری از راز های کائنات بر می دارند. بدون شک پس از آماده شدن تلسکوپ جیمز وب، با توجه به دوربین های مادون قرمز بسیار پیشرفته ای که دارد، عکس هایی تماشایی تر از کائنات منتشر خواهد شد.