چاودار از خانواده غلات بوده، همانند خواص گندم و خواص جو از ارزش غذایی بسیار و خواص درمانی متعددی برای انسان برخوردار است. دانه های چاودار دارای خاصیت انرژی زا، رونده، مسکن و خواب آور هستند و در طب سنتی از خواص دانه چاودار برای درمان بسیاری بیماریها نظیر آسم کودکان، دیابت نوع 2، گر گرفتگی، رفع کرمهای روده و اختلالات روده بزرگ استفاده میشود. تهیه نان چاودار در برخی کشورها از جمله ایران در گذشته وجود داشته و هنوز هم در کارگاه های نانوایی از مخلوط آن با آرد گندم، نان چاودار با نام روگن تولید می شود. برای آشنایی با خواص دانه چاودار و و فواید مصرف ان در رژیم غذایی روزانه با ما همراه شوید.
چاودار گیاهی از تیره غلات (گندمیان) است. چاودار از نظر شکل مابینگندم و یولافاست و رنگ کدر خاک آلود دارد.این گیاه مقاومترینغله به سرماست و با شرایط آب و هوایی نامساعد و خاک های فقیر غیرحاصلخیز و شنی سازگاری بسیاری نشان می دهد. دانه چاودار فاقد پوسته می باشد و ترکیب عناصر معدنی آن هم مانند سایر غلات است، البته با این تفاوت که چربی کمتری دارد. به طور کلی چاودار در دنیا از نظر اهمیت، جزو غلات درجه دو محسوب می شود.
ارزش غذایی چاودار (100 گرم آرد)
کالری : 338
چربی : 1.6 گرم
کربوهیدرات : 76 گرم
پروتئین : 10 گرم
فیبر : 15 گرم
قند : 1 گرم
خواص چاودار برای پوست و مو
1. پاک سازی پوست صورت
چاودار و به ویژه آرد چاودار به عنوان یک پاک کننده قوی پوستی عمل کرده و باعث پاک سازی پوست صورت می شود.
ماسک پاک کننده صورت با آرد چاودار: دو قاشق چای خوری آرد چاودار را با مقداری آب ترکیب کنید تا خمیری به دست آید، این خمیر را بر روی صورت بمالید و بگذارید 15 دقیقه بماند و سپس با آب گرم بشویید.
2. جوان سازی پوست صورت
مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی موجود در دانه چاودار به رفع چین و چروک و جوان سازی پوست صورت کمک می کنند.
3. تقویت و افزایش رشد مو
مقادیر بالای منیزیم موجود در چاودار به تقویت فولیکول های مو کمک کرده و باعث افزایش رشد موی سر می شود.
ماسک تقویت کننده مو با آرد چاودار: دو قاشق غذا خوری آرد چاودار را با یک لیوان آب ترکیب کنید و بر روی سر بریزید، خوب ماساژ داده و سپس با آب گرم و شامپو بشویید.
4. لاغری و کاهش وزن
چاودار کالری کمی دارد. مقادیر بالای فیبر موجود در چاودار به کاهش اشتها کمک کرده و با جلوگیری از پرخوری باعث لاغری و کاهش وزن می شود. فیبر موجود در چاودار به سم زدایی و پاک سازی روده ها به کاهش چربی شکم کمک می کند. مقادیر بالای فیبر و پروتئین موجود در چاودار به بهبود متبابولیسم بدن و چربی سوزی کمک کرده و با افزایش انرژی روزانه باعث لاغری و کاهش وزن می شود.
5. نوزادان و کودکان
یک مطالعه اخیر نشان می دهد که چاودار به دلیل خواص ضد التهابی قوی که دارد، خطر ابتلا به آسم در کودکان را کاهش می دهد.
6. دیابت و قند خون
چاودار دارای شاخص گلیسمی پایین است و مقادیر بالای فیبر موجود در آن با کاهش تولید گلوکز در خون به کاهش قند خون کمک کرده و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می دهد.
7. معده و دستگاه گوارش
فیبر موجود در چاودار به بهبود هضم غذا کمک می کند، معده درد را درمان می کند، خطر ابتلا به زخم معده را کاهش داده و برای سلامتی دستگاه گوارش مفید می باشد.
8. یبوست
مقادیر بالای فیبر موجود در چاودار به بهبود حرکات روده کمک کرده و به پیشگیری و درمان یبوست کمک می کند.
9. درمان سنگ کیسه صفرا
چاودار حاوی مقادیر بالای فیبر است که ترشح اسید های صفراوی را کاهش داده و خطر ابتلا به بیماری دردناک سنگ کیسه صفرا را از بین می برد.
10. کلسترول خون و قلب
مقادیر بالای فیبر موجود در چاودار به کاهش کلسترول خون بالا کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را کاهش می دهد.
11. فشار خون
مقادیر بالای فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی موجود در چاودار به کاهش فشار خون بالا کمک می کنند.
12. ضد التهاب طبیعی
چاودار دارای خواص ضد التهابی قوی بوده و خطر ابتلا به بیماری های التهابی مانند دیابت نوع 2، آرتروز، بیماری های قلبی و روماتیسم را کاهش می دهد.
13. سرطان
تحقیقات نشان داده که مصرف چاودار به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و فیبری که دارد، خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان کولورکتال، سرطان روده بزرگ، سرطان پستان و سرطان پروستات را کاهش می دهد.
14. پوکی استخوان
چاودار حاوی مقادیر بالای منیزیم و کلسیم است که تقویت استخوان ها و دندان ها کمک کرده و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهند.
15. زنان در دوران یائسگی
مطالعات اولیه نشان می دهد که چاودار به تعادل هورمون ها در بدن کمک کرده و علائم یائسگی در زنان را بهبود می بخشد.
عوارض و مضرات چاودار
سلیاک: چاودار گلوتن دارد به همین دلیل توصیه می شود که افراد مبتلا به بیماری سلیاک و همچنین کسانی که به گلوتن حساسیت دارند، از مصرف آن اجتناب کنند.
دوران بارداری و شیردهی: چون هنوز مطالعات دقیقی از اثر چاودار بر روی زنان باردار و شیرده منتشر نشده، متخصصان توصیه می کنند که بهتر است زنان در دوران بارداری و شیردهی از مصرف چاودار اجتناب کنند.
موارد استفاده چاودار و تفاوت آن با گندم و جو
- چاودار را به صورت آرد در می آورند و از آن تنها برای تهیه نان چاودار استفاده می کنند.
- چاودار مقادیر بالاتری فیبر نسبت به گندم دارد.
- گندم دارای پروتئین بیشتری نسبت به چاودار است.
- چاودار 20 درصد کالری کمتری نسبت به گندم دارد.
- گندم باعث افزایش پاسخ انسولین در بدن شده و در نتیجه باعث چاقی و افزایش وزن می شود.
- چاودار مزه ای ترش و طعم قوی دارد و از آن بیشتر برای تهیه نان استفاده می شود اما گندم به دلیل مزه ی شیرین تری که دارد برای تهیه کیک و شیرینی هم استفاده می شود.
- آرد چاودار بسیار تیره است در حالی که آرد گندم رنگ کرم روشن دارد.
- جو به دلیل مزه ی مطلوبی که دارد بیشتر برای تهیه غلات صبحانه و نوشیدنی مالت استفاده می شود اما چاودار به دلیل عطر قوی و مزه ی ترشی که دارد، تنها برای تهیه نان استفاده می شود.
