چاقی در کودکان به معنای داشتن چربی بدن بیش از حد است که با اضافه وزن، به معنی وزن بیش از حد متفاوت است. چاقی دوران کودکی یک بیماری جدی پزشکی است که کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهد و این زمانی است که وزن کودک با توجه به سن او بالاتر از مقدار نرمال باشد. هرچه در کودکی، چاق تر باشند، در بزرگسالی بیشتر چاق می ماند. چاقی در کودکان از این نظر مهم است که در بزرگسالی فرد را به بیماری های دیابت، فشار خون بالا و کلسترون بالا گرفتار کرده و در کودکی می تواند باعث افسردگی و اعتماد به نفس پایین کودک شود.
اولین قانون، به اندازه خوردن است. نه فقط برای کودکان، که برای همه افراد رعایت این قانون لازم است. به کودک برای خوردن غذا اصرار نکنید. رفتار اشتباهی که بسیاری از پدر و مادرهای ایرانی باید کنار بگذارند. بگذارید کودک خودش غذای بیشتر بخواهد، بعد به او غذا دهید. یک اشتباه دیگر رایج استفاده از ظرف های بزرگ سالان برای کودکان است. قرار نیست کودکان به اندازه بزرگ سالان غذا بخورند. وقتی ظرف غذای بزرگ جلوی کودک می گذارید، در واقع به طور نامحسوس او را به خوردن غذای بیشتر تشویق می کنید!
مسئله دیگری که معمولاً باعث پرخوری می شود، سریع خوردن غذاست. هر چه با آرامش بیشتری غذا بخورید، احتمال پر خوری کمتر می شود.
مهمترین دلایل چاقی و اضافه وزن کودکانکودک چاق چه غذا و رژیم غذایی نیاز دارد؟
جای خالی میوه و سبزیجات در تغذیه بیشتر مردم ایران دیده می شود. استفاده از میوه و سبزیجات در رژیم غذایی برای کاهش وزن همیشه توصیه می شود. علاوه بر ویتامین ها و مواد معدنی بسیار، میوه و سبزیجات فیبر زیادی در خود دارند که به رفع چاقی کودک کمک می کنند.
کودکان در روز باید چندین وعده میوه و سبزیجات مصرف کنند. 5 وعده در روز شاید در ابتدا زیاد به نظر برسد، ولی خیلی زود به آن عادت می کنید. مطمئن باشید بدن کودک بیشتر از هر چیز به همین مواد موجود در میوه و سبزیجات نیاز دارد. میوه و سبزیجات تازه، یخ زده، خشک شده، پخته شده و ... همگی مفید هستند. آب میوه ها و اسموتی ها را هم می توانید جزو بخشی از میوه و سبزیجات مصرف روزانه حساب کنید. البته حتماً از آب میوه ها و محصولات کاملاً طبیعی و بدون شکر و شیرین کننده استفاده کنید.
صبحانه هیچ گاه نباید فراموش شود. کودکانی که صبحانه نمی خورند بیشتر در معرض چاقی هستند. صبحانه های سالم و ساده مثل املت، میوه ها و سبزیجات، نان و پنیر، شیر و ... برای کودک هم جذاب است و هم کافی. سعی کنید تنوع غذایی را رعایت کنید. فقط به دنبال غذاهای چرب یا شیرین نباشید. بهتر است نان هم نان سبوس دار یا غلات کامل باشد.
میزان دریافت چربی و قند را کم کنید. البته چربی مغزهای و دانه های روغنی مشکلی ندارند. در عوض باید چربی دریافتی از طریق غذای روزانه کم شود. در مورد شیرینی جات هم همین طور است. قند و شیرینی طبیعی میوه ها و غذاها معمولاً آن قدر زیاد نیست که باعث چاقی کودک شود. ولی شیرینی های دیگر مثل شکلات، بیسکوییت، کیک و ... مقدار بسیار زیادی چربی و شکر دارند که برای کودک مناسب نیست.
و در نهایت اینکه فست فود و غذاهای مضر دیگر را کنار بگذارید یا آن را محدود کنید. سعی کنید به جای آن ها، غذاهای خوش مزه و سالم دیگر را به کودک معرفی کنید. البته مدتی طول می کشد تا کودک به غذاهای جدید عادت کند ولی ارزشش را خواهد داشت.
به طور کلی باید گفت که مشکل چاقی کودکان با تحرک بیشتر، تغییر سبک زندگی، محدود کردن کالری دریافتی و البته حمایت و پشتیبانی اعضای خانواده ممکن می شود. با توجه به مشکلات بسیار زیاد در آینده و همین طور تلاش چند برابر که باید برای کاهش وزن انجام شود، جلوگیری از چاقی و اضافه وزن از دوران کودکی بهترین راه است.
چند توصیه برای جلوگیری از چاقی در کودکان
کودک شما باید روزانه 60 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشد که می تواند در چندین مرحله در روز انجام دهد. مطمئن شوید که فرزندتان هر روز صبحانه می خورد. غذاهایی با کالری بالا و نوشابه ها را کمتر بخرید. میوه و سبزیجات بیشتری به کودک خود بدهید. از غذا به عنوان پاداش استفاده نکنید. اغلب فست فود کمتری بخورید.
