ورزش پرش با نیزه
پرش با نیزه یکی از رشته های ورزش دو و میدانی است که در آن ورزشکار از نیزه ای بلند و انعطاف پذیر از جنس فایبرگلاس برای پریدن از روی مانعی بهره می گیرد.
مسابقات پرش با نیزه در ارتفاع در مقابل پرش طول از اواسط قرن نوزدهم آغاز شد و از ۱۸۹۶ که اولین دورۀ بازی های المپیک در آتن برگزار شد.
از جمله بازی های المپیک برای مردان بوده است؛ اما برای زنان تا دهۀ ۱۹۹۰ به طور جدی بدان توجه نشد.
تا این که در المپیک سیدنی (۲۰۰۰) برای اولین بار مسابقۀ پرش نیزۀ زنان نیز برگزار شد.
در ابتدا پرندگان از میله هایی از جنس چوب درخت زبان گنجشک، چوب درخت گردوی امریکایی، یا چوب صنوبر که در انتهای آن یک میخ وجود داشت استفاده می کردند.
تاریخچه پرش با نیزه
منشاء پيدايش دو و ميدانى و پرش با نیزه به انسان هاى اوليه برمى گردد.
انسان هاى اوليه، در جريان تلاش براى بقاء، شکار و دفاع از دو، پريدن و پرتاب کردن استفاده مى برند.
با گذشت زمان و تغيير شرايط زندگي، انجام اين حرکات طبيعى بيشتر براى عمليات جنگى صورت مى گرفت.
ویژگی های بدنی و مهارت های لازم برای ورزش پرش با نیزه
در رشته ورزشی پرش با نیزه، انعطاف بدن و توانایی های شخص اهمیت بسیاری دارد.
برای یک کارآموز، بسیار مهم است زمانی که با استفاده از نیزه به پرواز در می آید، قابلیت چرخش در هوا و فرود را داشته باشد.
ورزش پرش با نیزه در جهان و رکوردها
رکورد فعلی پرش با نیزه جهان در دست رنو لاویلنی از فرانسه است.
در سال ۲۰۱۴ در مسابقات داخل سالن در شهر دونتسک با پرشی به میزان ۶٫۱۶ متر رکورد ۲۱سالهٔ سرگئی بوبکا از شوروی سابق/اوکراین به میزان ۶٫۱۵ متر را شکست.
رکورد فضای بازِ این رشته همچنان با ۶٫۱۴ متر به بوبکا تعلق دارد.
رکورد جهانیِ پرش با نیزه زنان هم با ۵٫۰۶ متر در اختیار یلنا ایسینبایوا از روسیه (در فضای باز در سال ۲۰۰۹) است.
رکورد فعلی ایران نیز در دست محمدمحسن ربانی با ۵٫۳۶ متر است.
محوطه پرش با نیزه
محل فرود
محل فرود مربعى به اضلاع ۵ متر است. محل فرود بايد با مواد بسيار نرم با ضخامت مناسب پوشانده شود.
توصيه مى شود براى اين منظور، حتى الامکان از تشک هاى ابرى مناسب استفاده گردد.
البته در مراحل مقدماتى آموزش مى توان از مخلوط ماسهٔ نرم و خاک اره براى ساختن محل فرود استفاده کرد.
در اين صورت اين مخلوط بايد به دقت پهن شده باشد و سطح آن به وسيلهٔ پارچهٔ مناسبى پوشانده شود تا از وارد آمدنِ صدمات احتمالى به ورزشکار جلوگيرى کند.
در مراحل پيشرفته حتماً بايد از تشک هاى ابرى مخصوص استفاده شود.
معمولاً ضخامت اين تشک ها براى مدارس ۶۰ سانتى متر و در سطوح بين المللى ۹۰ سانتى متر است .
تا مشکلات برخورد ورزشکار با کف زمين يا لغزيدن از کناره هاى تشک پيش نيايد.
تشک ها بايد به فاصلهٔ ۱۰ تا ۱۵ سانتى متر از جعبهٔ پرش قرار داده شوند.
تشک هاى اطراف جعبه پرش قرار داده شوند.
اين شيب حدود ۳۰ درجه است که از لبه هاى شيب دار باشند.
اين شيب حدود ۳۰ درجه است که از لبه هاى کنارى جعبه پرش شروع مى شود و سپس با بقيه قسمت هاى محل فرود هم سطح مى گردد.
مسير دورخيز
طول مسير دورخيز بايد ۴۰ تا ۴۵ متر و عرض آن در حدود ۲۲/۱ متر باشد. مسير دورخيز بايد با خطوط سفيد به عرض ۵ سانتى متر مشخص گردد.
شيب مسير دورخيز به طرف جعبهٔ پرش نبايد از يک در هزار بيشتر باشد.
هر پرنده مى تواند از يک يا دو علامت مورد تائيد کميته برگزارکننده براى تعيين جا پا استفاده کند.
اگر اين علامت ها قبلاً از سوى ورزشکار تهيه نشده اند، او مى تواند از چسب نوارى استفاده کند.
ورزشکار، مجاز به استفاده از گچ يا هر مادهٔ ديگرى که اثر آن روى مسير باقى مى ماند و پاک نمى شود نيست.
پايه هاى پرش با نيزه:
- پايه هاى پرش با نيزه به هر شکلى که ساخته شوند.
- بايد به اندازهٔ کافى محکم و سخت باشند تا بتوانند ميلهٔ پرش با نيزه را نگه دارند.
- پايه هاى پرش با نيزه بايد محلى براى قرارگرفتن ميله پرش با نيزه داشته باشند.
محل قرارگرفتن ميلهٔ پرش با نيزه معمولاً چنگک مانند است و طورى ساخته مى شود که ميله به راحتى پس از برخورد ورزشکار با آن سقوط مى کند.
- فاصلهٔ بين پايه هاى پرش با نيزه بين ۳۰/۴ تا ۳۷/۴ متر است و اگر پايه ها داراى بازو هستند فاصله بين بازوها بايد ۳۰/۴ متر باشد.
پايه هاى نگهدارده بايد در مسابقات رسمى قابليت جابه جائى تا ۱۲۰ سانتى متر (۸۰ سانتى متر به جلو و ۴۰ سانتى متر به عقب) را داشته باشند.
جعبه پرش با نيزه:
- عمل جهش در پرش با نيزه از يک چاله، موسوم به جعبه پرش با نيزه انجام مى شود.
- جعبه در مسير دورخيز کار گذاشته مى شود.
- داراى ۱ متر طول و ۶۰ سانتى متر عرض در جلو است.
- عرض کف آن در قسمت انتهاء، ۱۵ سانتى متر است.