با فواید و مضرات چای ترش بیشتر آشنا شوید

چای ترش چیست؟

• چای ترش با نام علمی L.Hibiscus sabdariffa، از خانواده  Malvaceaeمی‌باشد. این گیاه به طور گسترده در مناطق حاره‌ای کاشت می‌شود و رنگ قرمز کاسبرگ آن به عنوان نوشیدنی و رنگ خوراکی کاربرد دارد.
• بیش از 300 گونه از این گیاه در سراسر جهان در مناطق گرمسیر و نیمه‌گرمسیر یافت می‌شود.
• موطن اصلی این گیاه غرب آفریقاست و امروزه در سطح وسیعی در غرب آفریقا، آسیا، استرالیا، هند، مالزی، اتریش، آمریکای مرکزی و بسیاری از کشورهای گرمسیر کشت می‌گردد. در ایران چای ترش در سیستان و بلوچستان در شهرهای ایرانشهر و نیکشهر به طور گسترده‌ای کاشت می‌شود.
• شروع گل‌دهی این گیاه از شهریور تا مهرماه بوده و برداشت کاسبرگ‌ها در آبان و آذر ماه است. برداشت با دست انجام می‌گیرد و در طی مرحله برداشت باید برای جلوگیری از آلودگی با مواد خارجی و زائد،  به هیچ‌وجه کاسبرگ با زمین یا سطوح آلوده تماس پیدا نکند و زمان بین برداشت و خشک کردن باید حداقل باشد.
• مصرف روزانه 3 فنجان از این چای به بهبود جریان خون، تمدد اعصاب و کاهش وزن کمک می‌کند
• معمولاً کاسبرگ‌ها 30- 20 روز پس از ریزش گلبرگ‌ها، به حداکثر اندازه خود می‌رسند و 20 – 10 روز پس از آن رسیدگی کامل حاصل می‌شود. بنابراین بهترین زمان برداشت 50- 40 روز پس از ریزش گلبرگ‌ها می‌باشد. کاسبرگ‌ها با دست از کپسول جدا می‌گردند که پس از آن باید خشک شوند.
• در روش خشک کردن طبیعی، کاسبرگ‌ها را پس از جدا کردن از کپسول‌ها، روی گونی یا صفحات مشبکی که هوا در دو طرف آن‌ها جریان داشته باشد در سایه پهن می‌کنند تا خشک شود. از ترکیبات شیمیایی کاسبرگ  L.Hibiscus sabdariffa که از اجزاء اصلی در فعالیت‌های فیزیولوژیکی هستند می‌توان به آنتوسیانین‌ها و پلی‌فنول‌ها اشاره کرد که تأثیرات مربوط به سلامت این چای ناشی از این مواد است.

فواید مصرف چای ترش

* برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مفید است.

* تقویت‌کننده سیستم ایمنی است؛ این چای غنی از ویتامین C می‌باشد که در برابر عفونت و سرماخوردگی مقاومت ایجاد می‌کند.

* فشارخون را کاهش داده که این تأثیر ناشی از عملکرد آنتوسیانین‌ها، پلی‌فنول‌ها و اسید هیبیسکوس می‌باشد.

* به دلیل غنی بودن از آنتی‌اکسیدان‌ها، با حذف رادیکال‌های آزاد به حفاظت از سلول‌های بدن کمک می‌کند.

* بهبود پروفایل لیپیدی به علت داشتن موسیــلاژ، پکتین، آنتـــوسیانین، پلی‌فنــل‌ها، اسیــدهیبیسکوس  و اسیدسیتریک (از اثرات آنتی‌اکسیدانی آنتوسیانین‌ها مهار اکسیداسیون LDL  کلسترول می‌باشد که مانع تصلب شرایین می‌شود).

* در افراد دیابتی اثر هیپوگلایسمیک دارد.

چای ترش و کاهش وزن

امروزه با افزایش شیوع اضافه‌وزن و چاقی که به دلیل سبک زندگی نامناسب از جمله نداشتن فعالیت بدنی کافی و هم‌چنین افزایش مصرف غذاهای آماده رخ داده است، افراد راه‌های گوناگونی را جهت کاهش وزن امتحان می‌کنند. چه بهتر که این راه‌ها منطقی‌تر و کم‌خطرتر و درعین‌حال کم هزینه‌تر باشند! مطالعات نشان داده‌اند چای ترش در کنار رژیم غذایی مناسب و ورزش، روند کاهش وزن را تسهیل می‌کند. این چای حاوی ماده‌ای است که تولید آمیلاز را مهار کرده و بنابراین جذب کربوهیدرات‌ها کمتر می‌شود.  این چای که در ایران به چای مکی یا قرمز نیز معروف است یک جایگزین مناسب برای نوشیدنی‌های پرشکر و آبمیوه‌های حاوی ترکیبات سنتتیک از جمله شیرین کننده‌های مصنوعی و یا شربت ذرت با فروکتوز بالا می‌باشد.

موارد منع مصرف چای ترش

* ضروری است زنان باردار، شیرده و افرادی که قصد بارداری دارند بدون تجویز و نظر پزشک از مصرف این چای خودداری نمایند.

* هم‌چنین به دلیل تأثیر این چای بر سطوح استروژن بدن، بهتر است افرادی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند و یا زنان یائسه که تحت هورمون درمانی جایگزین هستند، از این چای استفاده نکنند.

* مصرف این چای برای افرادی که فشارخون پایینی دارند، توصیه نمی‌شود.

چای ترش در مقایسه با چای سیاه

چای سیاه به غلط در فرهنگ ما رواج یافته است و حتی مبتلایان به فشار خون و چربی می‌توانند چای ترش را جایگزین این نوشیدنی کنند. مصرف چای سیاه یا همان چایی که به طور معمول در بین ما ایرانیان در وعده صبحانه و طی روز مصرف می‌شود عوارض خاص خود را دارد. از آنجایی که طعم چای معمولی تلخ است، عادت کرده‌ایم که کنار آن از یک نوع شیرینی مانند قند استفاده کنیم که بالطبع با مشکلاتی مانند بالا رفتن میزان قند خون و جلوگیری از جذب یکسری مواد در بدن همراه می‌شود.

امروزه با فعالیت شرکت‌های صنعتی، گیاهان مختلفی فرآوری شده و انواع چای‌های مختلف مانند چای دارچین، چای سبز و چای ترش به بازار آمده است که می‌تواند جایگزین خوبی برای چای سیاه باشد.

چای قرمز یا چای ترش در قدیم به عنوان شاداب کننده و برطرف کننده بیماری‌های قلبی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. چای قرمز برای افرادی که به دنبال نوشیدنی رژیمی هستند نیز بسیار مناسب است.

یکی از مشکلات مصرف چای سیاه دفع آهن است. اما با خوردن چای ترش نه تنها آهن بدن دفع نمی‌شود بلکه این‌گونه چای منبع غنی از آهن به شمار می‌آید و افرادی که دارای قند، فشارخون بالا، سردی و حتی کم‌خونی هستند می‌توانند مصرف این نوشیدنی را جایگزین چای معمولی کنند.

منبع: سایت تبیان