سندروم گیلن باره نوعی اختلال نادر که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به اعصاب بدن حمله می کند، معمولا اولین علامتی که این سندروم در بدن ایجاد می کند گز گز و ضعف عضلات و اندامها است، این بیماری می تواند به سرعت در بدن بیمار مبتلا پخش و در نهایت کل بدن را بگیرد و بیمار را به فلج کامل برساند، در موارد شدید یک بیماری اورژانس محسوب شده و بیماران این دسته باید در بیمارستان بستری شوند.
هنوز علت دقیقی برای سندروم گیلن باره بیان نشده است، ولی تحقیقاتی که انجام شده نشان می دهد که معمولا این بیماری اغلب با یک بیماری عفونی مانند عفونت تنفسی و یا آنفولانزای معده همراه می شود.
درمورد درمان این بیماری هنوز درمان شناخته شده ای مطرح نیست ولی برخی از روشهای درمانی کمک می کنند که علائم بیماری کنترل شده و طول زمان بیماری کاهش پیدا کنند، اغلب بیماران پس از طی دوره، بهبود پیدا می کنند ولی در برخی افراد این بیماری اثرات طولانی مدت باقی می گذارد از جمله این اثرات، ضعف و خستگی را می توان نام برد.
این بیماری اغلب با سوزن سوزن شدن و بی حسی در پاها شروع می شود و پس از آن به قسمتهای فوقانی بدن و بازوها گسترش پیدا می کند و در مواردی علائم از صورت و یا بازوها شروع شده و پس از مدتی با پیشرفت بیماری، از ضعف به سمت فلج می رود و بیمار دچار فلج می شود.
علائم سندرم گیلن باره چیست؟
در سندروم گیلن باره ، سیستم ایمنی بدن شما به سیستم عصبی محیطی حمله می کند.اعصاب در سیستم عصبی محیطی شما مغز را به بقیه بدن متصل می کند و سیگنال های مغز را به عضلات منتقل می کند.اگر این اعصاب آسیب ببینند عضلات قادر به پاسخگویی به سیگنالهایی که از مغز شما دریافت می کنند نخواهند بود.اولین علامت معمولا احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان پا و خود پاها است. سوزش سپس به سمت بازوها و انگشتانتان گسترش می یابد.علائم می توانند بسیار سریع پیشرفت کنند. در برخی از افراد، این بیماری در عرض چند ساعت می تواند جدی شود!
علائم گیلن باره عبارتند از:
- احساس سوزش یا خارش در انگشتان دست و پا
- ضعف عضلانی در پاهای شما که به بدن شما منتقل می شود و در طول زمان بدتر می شود
- مشکل در پیاده روی طولانی مدت
- مشکل در حرکت چشم ها یا چهره، صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
- کمر درد شدید
- از دست دادن کنترل مثانه
- افزایش ضربان قلب
- دشواری تنفس
- فلجی
سندرم گیلن باره چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص گیلن باره در ابتدا دشوار است. به این دلیل که علائم آن بسیار شبیه به سایر اختلالات عصبی یا شرایطی است که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارند، مانند بوتولیسم، مننژیت یا مسمومیت با فلزات سنگین.مسمومیت با فلزات سنگین ممکن است توسط موادی مانند سرب، جیوه و آرسنیک ایجاد شود.پزشک ممکن است سوالاتی در مورد علائم خاص و سابقه پزشکی شما بپرسد. اطمینان حاصل کنید که در مورد هر گونه علائم غیرمعمول به پزشک خود بگویید و اگر بیماری یا عفونتی اخیرا و یا در گذشته داشته اید آنها را اطلاع دهید.تست های زیر برای کمک به تأیید تشخیص استفاده می شوند:
۱) پونکسیون کمری
پونکسیون کمری (سوراخ بین کمری) شامل کشیدن مقدار کمی مایع مغزی نخاعی از ستون فقرات شما در قسمت پایین کمر است(در عوام به این آزمایش کشیدن آب نخاع نیز گفته می شود!). این مایع، مایع مغزی نخاعی نام دارد. سپس مایع مغزی نخاعی شما برای تشخیص سطوح پروتئین آزمایش می شود.افراد مبتلا به سندروم گیلن باره معمولا دارای سطح پروتئین بالاتر از حد طبیعی در مایع مغزی نخاعی هستند.
۲) الکترومایوگرافی (نوار عضله)
الکترومایوگرافی یک آزمایش عملکرد عصبی است. این دستگاه فعالیت الکتریکی را از عضلات می خواند تا به پزشک اطلاع دهد که ضعف عضله شما به علت آسیب عصبی یا آسیب عضلانی ایجاد شده است.در نتیجه پزشک می تواند بین نوروپاتی، میوپاتی و مشکلات سیستم عصبی مرکزی تمایز گذاشته و اختلال را بهتر تشخیص دهد.
۳) تست هدایت عصب
آزمایش هدایت عصبی ممکن است برای تست اینکه اعصاب و عضلات شما به پالس های الکتریکی کوچک چطور پاسخ می دهند استفاده شود.
عوارض سندروم گیلن باره
علائم اولیه ی شدید سندروم گیلن باره به طور قابل توجهی خطر ابتلا به عوارض طولانی مدت و جدی را افزایش می دهد. این سندروم بر اعصاب تاثیر می گذارد. از آنجایی که اعصاب، حرکات و عملکرد بدن را کنترل می کنند، افراد ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند:
- مشکلات تنفسی: ضعف یا فلج عضلات تنفسی می تواند مرگبار باشد. ۳۰ درصد از افراد مبتلا به سندروم گیلن باره، به بستری و تنفس به کمک دستگاه نیاز دارند.
- بی حسی: اکثر افراد مبتلا به این بیماری به طور کامل بهبود می یابند و تنها ضعف جزئی، بی حسی یا سوزش در آن ها باقی می ماند.
- مشکلات قلبی و فشار خون: نوسانات فشار خون و ریتم های نامنظم قلب (آریتمی قلبی)، از عوارض رایج این بیماری هستند.
- درد: نیمی از افراد مبتلا به سندروم گیلن باره درد شدید عصبی را تجربه می کنند که با مصرف مسکن کاهش می یابد.
- اختلال عملکرد روده و مثانه: کاهش عملکرد روده و احتباس ادرار از عوارض این سندروم می باشد.
- لخته شدن خون: افرادی که به دلیل سندروم گیلن باره بی حرکت هستند، در معرض خطر لخته شدن خون قرار دارند. تا زمانی که فرد مستقلا قادر به راه رفتن باشد، رقیق کننده های خون و پوشیدن جوراب ساق بلند (جوراب واریس) توصیه می شود.
- زخم بستر (زخم فشاری): عدم حرکت فرد را در معرض خطر ابتلا به زخم بستر قرار می دهد. تغییر وضعیت مکرر به جلوگیری از این مشکل کمک می کند.
- عود: ۳ درصد از افراد مبتلا به این بیماری دچار عود مجدد می شوند.
مدیریت و درمان سندروم گیلن باره
اگرچه درمان قطعی برای سندروم گیلن باره وجود ندارد اما دو نوع روش درمانی وجود دارد که می تواند بهبودی را افزایش و شدت بیماری را کاهش دهد.
- تعویض پلاسما (پلاسمافریز): این روش درمانی شامل خروج خون از بدن و سپس جداسازی پلاسما از سلول های خونی است. سلول های خونی به بدن برگردانده می شوند و بدن دوباره پلاسما تولید می کنند. این فرآیند باعث حذف آنتی بادی هایی می شود که به سلول های سالم حمله می کنند.
- درمان ایمونوگلوبولین: آنتی بادی هایی که از خون اهدایی استخراج شده، به صورت داخل وریدی (IV) به بیمار داده می شود . این درمان پاسخ های ایمنی بدن را کاهش می دهد.
- دارودرمانی: استفاده از داروهایی برای تسکین درد و جلوگیری از لخته شدن خون که به علت عدم حرکت در بیماران ایجاد می شود، توصیه می شوند.
- فیزیوتراپی: برای بهبود عملکرد عضلات، حفظ انعطاف پذیری، قدرت و حرکت مناسب ماهیچه ها فرد موثر هستند. تا زمانی که کنترل کامل بدن خود را دوباره به دست آورید، به درمان های حمایتی نیاز خواهید داشت.
سندروم تریچر کالینز چیست؟
