اختلال پرخوری یکی از شایع ترین نوع اختلال تغذیه است که تاثیرات منفی در افراد مبتلا به آن می گذارد. تقریبا ۲ درصد جمعیت روی زمین به اختلال پرخوری مبتلا هستند، البته این ۲ درصد تنها شامل کسانی می شود که بیماری شان تشخیص داده شده است. در این مقاله می خواهیم به علائم، علت ها، اثرات منفی این اختلال روی سلامت و آنچه که برای جلوگیری از پیشرفت این بیماری لازم است، بپردازیم.
اختلال پرخوری چیست؟
اگر در مدت زمانی کوتاه، بیشتر از حد طبیعی غذا مصرف کرده و احساس می کنید هیچ مقاومتی در مقابل این میل اجباری و زودگذر ندارید، احتمالا به اختلال پرخوری مبتلا هستید. افراد مبتلا به اختلال پر خوری معمولا بعد از خوردن غذای فراوان احساس گناه زیادی می کنند. برای تشخیص این بیماری مزمن، فرد باید حداقل یک ماه و یک روز در هفته، نشانه های پرخوری را داشته باشد. اختلال پرخوری در زنان شایع تر از مردان است و سن بروز آن دوران نوجوانی و در سنین 20 سالگی است. همچنین این اختلال در طبقه اختلالات روانی طبقه بندی شده و برای درمان نیاز به مداخله تخصصی و روانشناسی است.
علل بروز اختلال پرخوری چیست؟
علل وقوع آن کاملا مشخص نیست، اما مجموعه ای از عوامل وجود دارند که ریسک ابتلا را بالاتر می برند.
ژنتیک:
افراد مبتلا به اختلال پرخوری به هورمون دوپامین حساس هستند. این هورمون مسئول حس لذت و خوشی است. دلایل زیادی وجود دارد که این بیماری ارثی باشد.
جنسیت:
این بیماری در بین زنان بیشتر از مردان رخ می دهد. در آمریکا ۳٫۶ درصد زنان در بخشی از زندگی خود دچار این اختلال می شوند. این آمار در میان مردان ۲ درصد است. این موضوع شاید به خاطر عوامل بیولوژیکی باشد.
تغییرات درون مغز:
نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهند افراد مبتلا به اختلال پرخوری، شاهد تغییر در ساختار مغزی خود هستند که باعث مصرف بیشتر مواد غذایی و کاهش میزان کنترل بر رفتار می شود.
اندازه ی بدن:
تقریبا ۵۰ درصد از افراد مبتلا به اختلال پرخوری، چاق هستند و ۲۵ تا ۵۰ درصد آنها برای کاهش وزن به انجام جراحی روی می آورند. مشکل وزن بالا، می تواند هم علت وقوع و هم یکی از نتایج اختلال پرخوری باشد.
تصویر از بدن:
بیمار مبتلا به این عارضه، از خود تصویری بسیار منفی در ذهن دارد. عدم رضایت از بدن، رژیم گرفتن و پرخوری، همه سبب توسعه ی بیشتر این بیماری می شوند.
پرخوری کردن:
افرادی که دارای سابقه ی پرخوری هستند، جزء اولین نفراتی هستند که در خطر ابتلا قرار می گیرند. این نوع پرخوری ها شامل پرخوری های دوران کودکی و نوجوانی نیز می شود.
آسیب های عاطفی:
وقوع حوادث استرس زایی مثل تجاوز، مرگ و جدایی از اعضای خانواده یا تصادف می توانند از عوامل بروز این مشکل باشند. تحت آزار قرار گرفتن در دوران کودکی نیز می تواند یک عامل باشد.
سایر شرایط روان شناختی:
تقریبا ۸۰ درصد از مبتلایان به این عارضه، حداقل به یکی از اختلالات روان شناختی دچار بوده اند؛ برای مثال فوبیا، افسردگی، اختلال ترس پس از حادثه (PTSD)، اختلال دو قطبی، استرس و سوء مصرف مواد مخدر. اختلال پرخوری می تواند بر اثر استرس، رژیم گرفتن، احساسات منفی مربوط به وزن یا شکل بدن، در دسترس بودن غذا یا خستگی تحریک شود.
درمان:
درمان معمولا با اهداف زیر انجام می گیرد:
- کاهش دفعات پرخوری
- بهبود سلامت روان
درمان شامل جنبه های مختلفی می شود.
مشاوره
گفتگو درمانی برای رسیدگی به احساس گناه، شرم، عزت نفس پایین، اضطراب، افسردگی و دیگر مسائل مفید است. رفتار درمانی شناختی نیز راه های جدیدی را برای حل تعارض و اختلافات درونی پیشنهاد می دهد. مشاوره تغذیه نیز به بیمار برای انتخاب روش های سالم تر غذا خوردن کمک می کند.
دارو درمانی
داروهای ضد افسردگی مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین می توانند به درمان بیماری زمینه ای مانند افسردگی، هراس اجتماعی، اختلال وسواس فکری عملی و از این قبیل کمک کند. همچنین، پزشک می تواند داروهای مهارکننده اشتها را برای بیمار تجویز کند. پیوستن به گروه های حمایتی و خودیار می تواند به برطرف شدن حس تنهایی و انزوا در فرد کمک کند.
پیشگیری
هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به اختلال پرخوری وجود ندارد، اما افرادی که احساس می کنند در معرض ابتلا به آن قرار دارند می توانند گام هایی را برای کاهش ریسک و پیشگیری از عوارض آن بردارند. اختلال پرخوری بسیار جدی است و برای سلامت فرد خطرناک است. هر فردی که شاهد علائم آن در خود است، باید به پزشک مراجعه کند. با انجام اقدامات زیر می توانید به کنترل عادت خوردن خود کمک کنید:
نوشتن برنامه غذایی و کالری دریافتی
این کار به شناسایی وجود مشکل با مصرف مواد غذایی کمک می کند. با نوشتن مواد غذایی مصرفی خود در طول یک هفته، می توانید الگوهای غذا خوردن، نوع غذای مصرفی و محرک های گرسنگی شدید را در خود شناسایی کنید.
مصرف مواد غذایی کم شکر
مصرف مواد غذایی شیرین، الکل و کافئین باعث نوسان گلوکز و گرسنگی بیشتر در طول روز می شود.
غذای کمتر در وعده های بیشتر
مصرف وعده های غذایی کم حجم در دفعات بیشتر به ایجاد احساس پری در طول روز و پیشگیری از پرخوری کمک می کند.