حرکات اصلاحی برای درد دنبالچه (کوکسیدینی) بدون جراحی

کوکسیدینی عبارتی است که برای درد دنبالچه استفاده می شود. کوکسیکس یا همان دنبالچه یک استخوان کوچک مثلثی شکل و متشکل از ۳ تا ۵ مهره است که اغلب به هم جوش خورده اند. این نام برگرفته از یک کلمه یونانی به معنی «(پرنده) کوکو» است، زیرا این استخوان شبیه منقار این پرنده می باشد. دنبالچه به وسیله تعدادی رباط نیرومند که مفصل دنبالچه را پشتیبانی می کند، به انتهای ستون مهره ها (ساکروم) متصل است. عضلات کف لگن ارتباط نزدیکی با دنبالچه دارند. عضلات کف لگن از یک طرف به استخوان شرمگاهی در جلوی لگن متصل بوده، داخل لگن (بین پاها) را پوشش داده و از پشت به قاعده ستون مهره ها و دنبالچه متصل هستند. این عضلات به عنوان پشتیبان و تکیه گاه اندام های داخل لگن عمل کرده و به کنترل اختیار ادرار و مدفوع کمک می کنند.

دنبالچه چیست؟

استخواندنبالچه یکی از اجزای بدن ما است که اغلب هیچ توجهی به آن نداریم، مگر این که آسیب ببیند. برخلاف اندازه ی کوچکی که این استخوان دارد، عملکرد های بسیار زیادی را در بدن ما دارد، از جمله کمک به حفظ حالت قرارگیری صحیح ستون فقرات، برقراری ثبات در کمر و ساختار های مرتبط با آن، تقویت تاندون ها و لیگامنت ها، توزیع فشار در لگن و غیره. دنبالچه که استخوان مثلثی شکل است که در میانه باسن لگن قرار دارد و آسیب دیدن این استخوان موجب درد در این ناحیه می شود که به آن درد دنبالچه یا اصطلاحا کوکسیدنی گفته می شود. بسیاری از افراد جوان از درد شدید در هنگام نشستن، دوچرخه سواری یا رانندگی شکایت دارند که می تواند بر اثر آسیب دیدگی دنبالچه باشد.

درمان پای پرانتزی با حرکات اصلاحی بدون عمل جراحی

علل درد دنبالچه

در صورتی که بر اثر ضربه یا فشار بیش از حد، استخوان دنبالچه بیشتر از محدوده ی حرکتی بسیار کمی که دارد، حرکت کند، این موضوع سبب آسیب دیدگی دنبالچه می شود. آسیب دیدگی دنبالچه موجب بروز التهاب و درد موضعی می شود. رباط ها، اجزای متصل به دنبالچه یا خود استخوان های دنبالچه می توانند از علل درد استخوان دنبالچه باشند. عفونت دنبالچه نیز می تواند موجب درد دنبالچه شود.

نیمه در رفتگی و شکستگی دنبالچه

علت اصلی درد دنبالچه مربوط به نیمه دررفتگی های استخوان دنبالچه به سمت قدام و گاهی به سمت خلف می باشد که عمدتا در اثر ضربه ایجاد شده است و این ضربه معمولا زمین خوردن با باسن می باشد که مستقیم استخوان دنبالچه را تحت تاثیر قرار می دهد. هرچند که سابقه ضربه لزوما با زمان درد همخوانی ندارد و گاه بیماران این ضربه را ماه ها یا حتی سال ها قبل عنوان می کنند.

زایمان

در حین زایمان کرد، سر نوزاد از بالای استخوان دنبالچه عبور می کند و گاهی اوقات این موضوع می تواند موجب آسیب دیدگی دنبالچه یا اجزای متصل به آن شود.

فشار

انجام دادن کارهایی که موجب فشار به دنبالچه می شود، مانند اسب سواری یا نشستن روی یک سطح سفت برای مدت طولانی، می تواند موجب بروز درد حاد دنبالچه شود.

نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت

اسپاسم عضله بالابرنده مقعد و نقاط ماشه ای (Trigger point) هم در درد نقش دارند. ضربه مستقیم به لگن و زایمان طبیعی خصوصا در زایمان های سخت و یا با جنین های درشت هم می تواند در صدمه به استخوان دنبالچه نقش داشته باشد. تروماهای (ضربات کوچک) مکرر که در مسافرت های طولانی ناشی از تکان های دائم و لغزنده وسیله نقلیه به ستون فقرات می آید، می تواند در بروز صدمه در افراد مستعد نقش داشته باشد.

اضافه وزن و چاقی

چاقی نیز می تواند بروز درد دنبالچه را به شدت بیافزاید و این ممکن است به علت کاهش چرخش لگن باشد که در حالت نشسته ایجاد می شود و فشارها را بدون انعطاف، مستقیما به دنبالچه وارد می کند .

تومور یا عفونت

در موارد نادری، درد دنبالچه بر اثر وجود یک تومور یا بروز عفونت است که بر روی استخوان دنبالچه فشار وارد می کند.

درد ایدیوپاتیک دنبالچه

منظور از درد ایدیوپاتیک، در واقع دردی است که علت اصلی آن ناشناخته است. در این موارد مشخص نیست که کدام قسمت از دنبالچه یا ساختارهای مرتبط با آن باعث بروز درد شده اند. در بسیاری از موارد، علت درد دنبالچه ناشناخته است که به آن درد ایدیوپاتیک دنبالچه گفته می شود. در این موارد، چون علت درد مشخص نیست، پزشک تنها تلاش می کند که علائم بیماری را کنترل کند.

درد استخوان دنبالچه در بارداری

استخوان دنبالچه کلا در زنان نسبت به مردان بلندتر می باشد و همین به طور طبیعی درد استخوان دنبالچه را در زنان نسبت به مردان چندین برابر می کند. در طول بارداری با توجه به رها شدن هورمون های متعدد شل کننده لگن و خصوصا پروژسترون عضلات لگن شل شده و زمینه برای تروماتیزه شدن دنبالچه هنگام نشستن محیا می شود. وزن جنین هم روز به روز بیشتر شده و گودی کمر هم افزایش می یابد و همه زمینه را برای تحریک استخوان دنبالچه محیا می کند.

عفونت دنبالچه

در بسیاری از موارد عفونت هایی مانند کیست پایلونیدال خود را به صورت درد دنبالچه نشان می دهد. در معاینه دنبالچه پزشک متخصص حتما باید به دنبال کیست پایلونیدال باشد. عفونت دنبالچه خصوصا در آقایان به دلیل پرموتر بودن ناحیه لگن و احتمال شکستن مو در اثر طولانی نشستن شایع می باشد و برای درمان باید در مرحله ابتدایی درمان غیر جراحی و موارد پیشرفته تر درمان جراحی صورت بگیرد.

تشخیص و علائم درد دنبالچه

بیماران مبتلا به درد دنبالچه بیشترین درد را در ناحیه دنبالچه احساس می کند. این درد معمولاً با نشستن طولانی مدت، دراز کشیدن، ایستادن طولانی مدت و برخاستن از حالت نشسته بدتر می شود. همچنین ممکن است بیماران هنگام مقاربت جنسی یا دفع مدفوع درد نشیمنگاه داشته باشند. برای تشخیص بیماری پزشک ابتدا میزان حساسیت دنبالچه را با معاینه فیزیکی بررسی می کند. هرچه بیماری پیشرفته تر باشد حساسیت دنبالچه و درد باسن بیشتر خواهد بود. در ادامه اگر پزشک به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشد بیمار باید عکس های رادیوگرافی تهیه کند. عکس های رادیوگرافی اطلاعات دقیقی از شرایط محل آسیب در اختیار پزش قرار می دهد.

راه و روش درمان با فیزیوتراپی

فیزیوتراپی در مراحل ابتدایی درد، نه تنها در کاهش درد، بلکه در پیشگیری از عود آن در آینده موثر است. فزیوتراپ شما می تواند حرکات و تمرینات ورزشی را به شما آموزش دهد که می تواند موجب کاهش فشار وارد بر این ناحیه در طول روز شود. همچنین ورزش درمانی به صورت غیر فعال (توسط فیزیوتراپ) می توان کاهش درد و التهاب را به همراه داشته باشد.

الکتروتراپی: درمان دنبالچه توسط اولتراسوند.

درمان دستی دنبالچه

ماساژ یا حرکت دادن بافت نرم جهت درمان درد دنبالچه موثر می باشد .

ورزش درمانی

ماساژ بافت نرم به منظور تسهیل درمان

توصیه هایی برای بهبود وضعیت بدن و ورزش هایی برای تصحیح آن

تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات در اطراف ناحیه ی قاعده ی ستون فقرات پس از برطرف شدن درد

گرما درمانی به منظور افزایش انعطاف پذیری بدن و کاهش درد

طب سوزنی به منظور کاهش درد

حرکات ورزشی

بلند شدن و نشستن

لبه یک صندلی بنشینید، کف پا را روی زمین قرار دهید و زانو ها را خم کنید. دست ها را روی روی شانه مخالف قرار دهید. بدون خم شدن کمر و شانه به جلو خم شوید و بایستید. این حرکت را 10 بار انجام دهید.

حرکت دست باز

از پشت روی زمین یا تخت دراز بکشید و زانوها را خم و بازوها را از بدن جدا کنید. زانوها را در کنار هم نگه دارید و آنها را به سمت چپ پایین بیاورید. سعی کنید زانو ها را عمود بر بدن نگه دارید و سر را به سمت راست بچرخانید. اطمینان حاصل کنید که شانه ها از زمین بلند نشوند. 30 ثانیه این حرکت را انجا دهید سپس جهت را عوض کنید.

حرکت مچ پا

لبه یک صندلی بنشینید و مچ یکی از پا ها را روی زانوی دیگری بگذارید. با دستانتان زانوی پای رویی را بگیرید و بدون قوز کردن خود را به جلو خم کنید و دوباره به عقب برگردید. 30 ثانیه حرکت را انجام دهید سپس پا ها را عوض کنید.