علل تب زرد و راههای درمان آن

تب زرد چیست؟

بیماری تب زرد توسط نوعی پشه که آلوده به ویروس تب زرد است، منتقل می شود. این پشه با نیش زدن انسان های آلوده به تب زرد، نقش حامل ویروس را ایفا می کند و این ویروس را به انسان ها و پستانداران سالم منتقل می کند. قسمتی از آفریقا و آمریکای جنوبی شایع ترین مکان ها برای ابتلا به این بیماری می باشند.

علائم فاز حاد تب زرد

• تب
• سردرد
• دردهای ماهیچه ای خصوصا در پشت و زانو ها
• حساسیت به نور
• تهوع، استفراغ یا هر دو
• کم اشتهایی
• خواب آلودگی
• قرمزی چشم ها، صورت و زبان

نکته مهم: این نشانه ها و علائم تب زرد در فاز حاد، معمولا بهبود می یابند و در طول چند روز از بین می روند.

علائم فاز سمی تب زرد

• زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها (یرقان)
• درد شکمی و استفراغ (در برخی موارد خونی)
• کاهش دفع ادرار
• خونریزی بینی، دهان و چشم ها
• کندی ضربان قلب (برادیکاردی)
• نارسایی کبد و کلیه
• اختلال در عملکرد مغز مانند هذیان گویی، تشنج و کما

نکته مهم: فاز سمی بیماری تب زرد، می تواند کشنده باشد.

علل تب زرد

عامل تب زرد، یک ویروس است که از طریق پشه ای به نام آئدس اجیپتی منتقل می شود. این پشه ها در نزدیکی محل سکونت انسان ها زیست می کنند، آن ها حتی در تمیز ترین آب ها نیز تولید مثل می کنند. در بیشتر موارد تب زرد در صحراهای آفریقا و آمریکای جنوبی ایجاد می شود. انسان ها و میمون ها عموما توسط ویروس تب زرد آلوده می شوند. پشه های آئدس اجیپتی ویروس تب زرد را بین میمون ها و انسان ها منتقل می کنند.

زمانی که یک پشه انسان یا میمون آلوده به ویروس تب زرد را نیش می زند، ویروس وارد جریان خون پشه شده و قبل ورود به غدد بزاق در خون جریان پیدا می کند. زمانی که پشه آلوده انسان یا میمون دیگری را نیش می زند، ویروس وارد جریان خون میزبان شده و ابتلا به بیماری تب زرد اتفاق می افتد.

تشخیص بیماری تب زرد

در مراحل اولیه، تب زرد را می توان با بیماری هایی مانند مالاریا، حصبه، بیماری های ریکتزیایی (باكتریهای تيره ى e‏a‏e‏c‏a‏i‏s‏t‏t‏e‏k‏c‏i‏R‏ كه عامل بيمارى تيفوس و غيره هستند)، خونریزی تب های ویروسی، عفونت های آربو ویروسی (arboviral) ، لپتوسپیروز (leptospirosis)یا تب شالیزار، هپاتیت ویروسی، و مسمومیت اشتباه گرفت. به منظور تأیید وجود این بیماری فرد مجبور است بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی اقدام نماید. از چندین آزمایش دیگر نیز برای شناسایی ویروس استفاده می شود. در تمامی آزمایشاتی که از بیمار گرفته می شود، به وجود کارکنان آموزش دیده ی آزمایشگاه نیاز است که قادر به استفاده از تجهیزات و مواد تخصصی باشند.

درمان بیماری تب زرد

درمان خاصی برای تب زرد وجود ندارد. محلول او آر اس و پاراستامول را می توان جهت جبران کم آبی و تنظیم تب استفاده کرد. در صورتی که یک عفونت باکتریایی مضاف بر آن وجود داشته باشد، با یک آنتی بیوتیک درمان می شود. درمان این بیماری علامتی است. استراحت، استفاده از مایعات و استفاده از داروهای ضد درد و داروهایی برای کاهش تب ممکن است علائم درد و تب را کاهش دهد. در مراقبت از بیمار، باید از داروهای خاصی نظیر آسپیرین یا سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن) اجتناب شود، چون که ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند. بیماران مبتلابه تب زرد باید تا ۵ روز بعد از شروع تب، از قرار گرفتن در معرض پشه بیشتر (در محیط داخل و / یا زیر پشه بند) محافظت شوند. به این ترتیب، ویروس تب زرد در جریان خون آن ها به پشه های غیر عفونی دسترسی پیدا نخواهد کرد، بنابراین این امر باعث شکستن چرخه انتقال و کاهش خطر ابتلا به افراد اطراف آن ها می شود.

پیشگیری از بیماری تب زرد

اجتناب از گزش پشه

استفاده از دافع حشرات: هنگامی که شما در خارج از منزل هستید، از مواد دافع حشراتی مانند EPA، DEET، picaridin، IR3535 یا روغن لیمو و اکالیپتوس بر روی پوست در معرض مواجهه با پشه ها استفاده کنید. حتی بودن زمان کوتاهی در خارج از منزل می تواند به اندازه برای اینکه پشه مورد مواجهه رو نیش بزند، کافی باشد. لباس های مناسب را برای کاهش خطر گزش پشه بپوشید. هنگامی که آب وهوا اجازه می دهد، پوشیدن لباس های آستین بلند، شلوار بلند و جوراب در خارج از منزل برای این امر مناسب است. پشه ها ممکن است از طریق لباس های نازک نیش بزنند، بنابراین لباس های مناسب و همچنین اسپری شده با مواد دافع حاوی پرمترین یا یکی دیگر سموم کشنده حشرات محافظت بیشتری خواهند داشت. لباس های آغشته شده با پرمترین در دسترس است. داروهای حاوی پرمترین برای کاربرد، مستقیم به پوست تجویز نمی شوند (چون خطر ابتلای به تشنج را به شدت افزایش می دهند). از ساعت های اوج فراوانی پشه مولد بیماری آگاه باشید. زمان پیک برای بسیاری از گونه های پشه از غروب تا سحر است. بااین حال، Aedes aegypti، یکی از پشه هایی که ویروس تب زرد را انتقال می دهد، در طول روز تغذیه می کند. مراقبت های اضافی برای استفاده از لباس های ضد آب و محافظ در طول روز و همچنین در طول شب و صبح زود نیاز است. اقامت در اتاق های محافظت شده و یا دارای تهویه مطبوع، به خصوص در هنگام زمان پیک فراوانی پشه ناقل بیماری، خطر گزش توسط پشه را کاهش می دهد.

واکسیناسیون

در صورت توصیه متخصص مربوطه، واکسن مربوط به این بیماری را دریافت کنید. واکسن تب زرد برای افراد بالای ۹ ماه توصیه می شود که در مناطق خطرناک در چرخه انتقال ویروس زرد در مناطقی از ایالات متحده و آفریقا ساکن هستند یا زندگی می کنند. واکسن تب زرد یک واکسن زنده ویروس است که برای چندین دهه استفاده شده است. دوز منحصربه فرد برای اکثر افراد، برای تمام طول عمر مفید است. واکسن زرد ممکن است برای ورود به کشورهای خاص موردنیاز باشد. الزامات و توصیه های واکسیناسیون تب زرد برای کشورهای خاص در ترجمان های مربوط به حوزه بهداشت و سلامت هر کشور موجود است. البته واکسن تب زرد فقط در مراکز واکسیناسیون از قبل تعیین شده در دسترس است. برای اطلاع از این مراکز در دسترس، شما می توانید از مراکز بهداشت محلی خود و ترجمان های بهداشتی مربوطه این امر را جویا شوید. برای اکثر مسافرین، یک دوز واکسن تب زرد، مصونیتی طولانی مدت را فراهم می کند و دوز تقویت کننده واکسن موردنیاز نیست. بااین حال، برخی از مسافران ممکن است نیاز به یک دوز تقویت کننده داشته باشند. همچنین، افراد ساکن در کشورهای خاص و بومی این بیماری ممکن است نیاز به یک دوز تقویت کننده واکسن داشته باشند. برای تعیین اینکه آیا شما نیاز به یک دوز واکسن تب زرد یا یک دوز تقویت کننده قبل از سفر به منطقه ی در معرض خطر تب زرد دارید، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی و یا پزشک خود، مشورت کنید.

سخن پایانی

اکثر افراد آلوده بدون علامت و یا دچار یک بیماری خفیف با بهبودی کامل خواهند شد. • در افراد مبتلابه علائم بیماری که بهبود می یابند، ضعف و خستگی ممکن است چند ماه طول بکشد. در میان کسانی که بیماری شدید دارند، ۲۰-۵۰٪ این افراد ممکن است بمیرند. کسانی که از تب زرد بهبود می یابند، به طورکلی مصونیت طولانی در برابر عفونت بعدی دارند.