دهان شویه ها به دو نوع اصلی تقسیم می شوند:
- آرایشی _ بهداشتی
این گروه که آنتی سپتیک (ضدعفونی کننده) نیز نامیده می شوند، معمولا حاوی الکل هستند و کارکردهای زیر را دارند:
- پوشاندن و خنثی کردن بوی بد دهان
- شستن باقی مانده مواد غذایی از میان دندان ها و لثه
- کاهش فلور میکروبی دهان
- ایجاد طعم و بوی خوش و تازگی در دهان
- درمانی
این دهان شویه ها علاوه بر اینکه تمامی کارکردهای دهان شویه های ضدعفونی کننده را در خود دارند، در پیشگیری و درمان برخی بیماری های دهان و دندان نیز موثرند؛ مثلا مانع تجمع پلاک دندانی می شوند، برخی دردهای بافت دهان را تسکین می دهند یا بر مقاومت دندان ها می افزایند و در مقابل پوسیدگی از آنها محافظت می کنند. این گروه شامل دهان شویه های ضد پلاک و ضد ژنژیویت (التهاب لثه) و فلورایددار هستند.
دهان شویه های درمانی بسته به نوع فرمول ساخت به دو صورت خرید با نسخه و تجویز پزشک و بدون نسخه موجود هستند. این دهان شویه ها به کاهش یا کنترل پلاک، ورم و التهاب لثه، بوی بد دهان و پوسیدگی دندان کمک می کنند.
کودکان زیر ۶ سال نباید از دهان شویه ها استفاده کنند، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شود؛ زیرا ممکن است در هر بار مصرف مقادیر زیادی از آن را به طور سهوی قورت دهند. محصولات شرکت های تولید کننده که مورد پذیرش انجمن دندان پزشکان آمریکا قرار گرفته باشند، دارای ایمنی و قدرت اثربخشی مناسب هستند و می توان با خیال راحت از آنها استفاده نمود. به این محصولات نمی توان به عنوان جایگزین کامل برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نگاه کرد، بلکه فقط می توان به عنوان یک راهکار مکمل برای ارتقا بهداشت دهان و دندان از آنها استفاده نمود.
دهان شویه ها می توانند به مکان هایی در دهان دسترسی داشته باشند که نمی توان به راحتی آنها را با مسواک تمیز نمود. همانطور که گفته شد دهان شویه ها به دو دسته درمانی و آرایشی-بهداشتی تقسیم می شوند. دهان شویه های آرایشی – بهداشتی به طور موقت بوی بد دهان را از بین برده و طمعی خوب و دلپذیر به جای می گذارند؛ با این حال هیچ محتوای شیمیایی و طبیعی در آنها برای درمان مشکلات دهان و دندان وجود ندارد. به عنوان مثال اگر محصولی باکتری های مرتبط با بوی بد دهان را از بین نبرد و فقط بو را به طور موقت از بین ببرد، به عنوان یک محصول کاملاً آرایشی-بهداشتی شناخته می شود. دهان شویه های بهداشتی اما دارای مواد اولیه ای هستند که مواردی مانند بوی بد دهان، التهاب لثه، پلاک و پوسیدگی دهان را کاهش داده و کنترل می کند. مواد اولیه فعال در این دهان شویه ها عبارتند از:
- ستیل پیریدینیوم کلراید: معمولاً برای کاهش بوی بد دهان اضافه می شود.
- کلرهگزیدین: برای کنترل پلاک و التهاب دهان به کار می رود.
- اسانس ها: کارایی همانند کلرهگزیدین دارند.
- فلوراید: از پوسیدگی دندان ها پیشگیری می کند.
- پروکسید: در دهان شویه های سفیدکننده دندان به کار می رود.
