زانوی عقب رفته یکی از انواع تغییر شکل های زانو است که در آن ، زانو عقب تر از وضعیت طبیعی قرار می گیرد.به عبارت دیگر ، زانو با دامنه بیشتر از حد طبیعی باز می شود که این عمل غیر طبیعی است.
عقب زدگی زانو چیست؟
عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم، وقتی اتفاق می افتد که مفصل زانو بیش از حد صاف شود و به زانو و پشت مفصل زانو فشار بیاورد. هر فردی ممکن است دچار این اختلال شود اما این عارضه بین ورزشکاران مخصوصاً در ورزش هایی مثل فوتبال، اسکی یا چوگان بیشتر شایع است. عقب زدگی یا تورفتگی زانو معمولاً یا به خاطر ضربه مستقیم به زانو اتفاق می افتد یا به خاطر فشاری که موقع کاهش یک بارۀ سرعت یا توقف یک باره به زانو وارد می شود. بعضی تحقیقات نشان می دهند که بی ثباتی مفصل در زنان ورزشکار باعث می شود که خطر مبتلا شدن به آسیب زانو در آنها بیشتر از مردان ورزشکار باشد. در عقب زدگی زانو، مفصل زانو به طور اشتباه خم می شود که اغلب باعث تورم، درد و آسیب بافت می شود. در موارد شدید، ممکن است رباط هایی مانند رباط صلیبی قدامی (ACL)، رباط صلیبی خلفی (PCL) یا رباط پوپلیتئال (رباطی که پشت زانو قرار دارد) منقبض یا پاره شوند.
ورزش های مفید و ممنوعه برای بیماران قلبیعلل زانوی عقب رفته
-ضعف عضلات چهار سر
-فلج عضله چهار سر
-کوتاهی عضله چهار سر
-ضعف عضلات پشت ران
-ضعف عضلات پشت ران و چهار سر
-فلج عضلات پشت ران
تشخیص زانوی عقب رفته
۱- برای این منظور ، می توان دو پا را از سطح زمین بلند کرد.این کار در حالی صورت می گیرد که فرد طاقباز خوابیده است .زاویه زانو در حالت طبیعی و هنگامی که کاملا "صاف می باشد، صفر درجه است،اما اگر زانو عقب رفته باشد، این زاویه تغییر خواهد کرد.در صورتی که یک طرفه باشد، تغییر شکل را در مقایسه با سمت سالم بهتر می توان تشخیص داد.در دو طرف ها نیز اندازه گیری زاویه باز شدن زانو به تشخیص کمک می کند.
۲-در حالی که درشت نی و استخوان ران در یک خط قرار گرفته اند ( زاویه صفر درجه یا ۱۸۰ درجه) ساق را بلند کنید.بلند کردن ساق موجب می شود که درشت نی نسبت به استخوان ران در سطحی بالاتر و زاویه دار واقع می شود. این حالت ، نشان دهنده زانوی عقب رفته است.
انواع زانوی عقب رفته:
- درجه ۱ دررفتگی خفیف می باشد.
- درجه ۲ جابه جایی متوسط بین استخوان ران و درشت نئی
- درجه ۳ جابه جایی کامل و تماسی بین سطوح مفصلی وجود ندارد.
راه های درمان زانوی عقب رفته
علاوه بر انجام تمرین های اصلاحی استفاده از وسایل مناسب مانند بریس یا آتل آرتوسساند های کاربردی برای زانوی عقب رفته و آسیب شناسی کشیدگی بیش ازحد زانو مفید است. اگر بیمار دارای یک لیگامنت آسیب دیده در زانو باشد و آسیب زانو در مفصل باقی بماند، یک برنامه توان بخشی به مفصل می تواند باعث استقامت ماهیچه ها شود و از کشش بیش ازحد زانو جلوگیری کند اما اگر این تمرینات توانبخشی موثر واقع نشود و میزان مورب بودن استخوان جلویی زانو زیادتر باشد، برای درمان از جراحی ناحیه استخوان بیپلنار استفاده می شود؛ با انجام این جراحی، کشیدگی زانو کاهش داده شده و بیمار می تواند به عملکرد طبیعی خود بازگردد.
تمرین های پیشنهادی برای درمان زانوی عقب رفته
در صورتی که ضعف عضلات چهار سر عامل ایجاد تغییر شکل باشد تمرینات پیش رونده به آن ها کمک می کند. پاها را دراز کنید، در حالی که پاها صاف و کشیده هستند، همزمان عضلات ران هر دو پا را منقبض کنید.این تمرین را چند بار تکرار کنید.
روی زمین دراز بکشید و یک پد یا چیزی مشابه آن به ارتفاع ۷ سانتیمتر(۳اینچ) زیر زانو قرار دهید. سپس در این حالت زانو را باز کنید و به وضعیت اول برگردید.
روی زمین دراز بکشید سپس بدون اینکه زانو را خم کنید، پا را از مفصل ران رو به بالا حرکت دهید.
مانند حرکت قبلی انجام می شود، منتها با استفاده از یک وزنه که موجب اعمال مقاومت می شود، وزنه ها را به مچ بسته ( می توانید کیسه های کوچکی را با شن پر کنید و از آن استفاده کنید) و سعی کنید پا را صاف کنید. به تدریج می توانید سنگینی وزنه را برای تقویت عضله چهار سر افزایش دهید. در این مورد، کوتاهی عضله چهار سر باید با استفاده از حرکات کششی برطرف شود. فرد در حالی که روی یک پا نشسته است، پای دیگر را به سمت عقب می برد، در این حالت در مفصل ران عضلات خم کننده تحت کشش قرار می گیرند؛ از طرفی عضله راست رانی هم که جزء عضلات چهار سر ران است تحت کشش قرار می گیرد؛ با خم کردن زانو، بقیه قسمت های عضله چهار سر نیز کشیده می شوند.
کشش عضله چهار سر در حالت ایستاده: با دست چپ پای (قسمت مچ پا و یا برای اعمال کشش به عضلات جلو پا به صورت هم زمان و قسمت جلو پا را ) راست را می گیرد و زانو را خم می کند، سپس ران را باز می کند، به طوری که عضله چهار سر کشیده می شود.
اگر قدرت عضله چهار سر خیلی زیاد باشد، به طوری که با عضلات خم کننده زانو متعادل نباشد، می تواند تغییر شکل زانوی عقب رفته را ایجاد کند در این حالت حرکات اصلاحی باید در جهت پایداری تقویت عضلات خم کننده زانو باشد. فرد رو به شکم می خوابد و زانوی خود را خم می کند، با انجام این حرکت عضلات خم کننده زانو فعال می شوند، این حرکت برای هر پا انجام شود.
اگر فرد در حالت خوابیده رو به شکم بتواند زانوی خود را خم کند، برای اعمال مقاومت می توان از وزنه ای کم استفاده کرد، به این ترتیب که وزنه کوچکی به مچ پا بسته می شود و فرد زانوی خود را در این حالت خم می کند. مقاومتی که از طریق وزنه اعمال می شود، موجبات تقویت بیشتر عضلات خم کننده زانو را فراهم می آورد، به تدریج و با بهبود قدرت عضلانی فرد می توان میزان وزنه را افزایش داد. در مواردی که زانوی عقب رفته خفیف است، استفاده از کفش پاشنه دار می تواند در جلوگیری از پیشرفت تغییر شکل و اصلاح آن مفید باشد؛ در موارد شدید تغییر شکل ، باید از وسایل کمکی زانو استفاده کرد.
3 سال پیش