علت پارگی تاندون آشیل چیست؟
پارگی تاندون آشیل به علت چرخش ناگهانی مچ پا، وارد شدن فشار بیش از حد به مچ و چرخش بیش از حد ایجاد می گردد. سایر علل پارگی تاندون آشیل به شرح زیر می باشند:
- فعالیت جسمانی سنگین
- صافی کف پا
- پوشیدن کفش نامناسب
- گرم کردن بدن قبل از ورزش
- دویدن یا پریدن روی سطوح سخت
- بالا رفتن سن و ضعیف شدن تاندون
- آسیب دیدگی تاندون آشیل در گذشته
- تزریق مداوم داروهای استروئیدی
- تغییرات ناگهانی در سطح فعالیت جسمانی
- آسیب دیدگی مچ پا
- استفاده از داروهای آنتی بیوتیک
- سفتی عضلات ساق پا قبل از ورزش
- ضعیف بودن عضلات ساق
فاکتورهای خطر در بروز پارگی تاندون آشیل
برخی از فاکتورهایی که ریسک پارگی تاندون آشیل را افزایش می دهند به شرح زیر می باشند:
- پارگی تاندون آشیل در سنین ۳۰ تا ۴۰ سال بیشتر رخ می دهد.
- پارگی تاندون آشیل در مردان ۵ برابر بیشتر از زنان رخ می دهد و طبق تحقیقات انجام شده ریسک بروز این اختلال در مردان نسبت به زنان ده به یک است.
- آسیب دیدگی تاندون آشیل در حین فعالیت های ورزشی که با حرکاتی از قبیل دویدن، پریدن و تغییر ناگهانی مسیر همراه هستند مانند فوتبال، بسکتبال و تنیس بسیار شایع است.
- گاهی اوقات پزشک به منظور کاهش درد و تورم به تزریق استروئید درمان تاندون آشیل می پردازد. با این حال تزریق استروئید می تواند باعث ضعیف شدن تاندون های مجاور و پارگی تاندون آشیل شود.
- مصرف برخی از داروهای آنتی بیوتیک از قبیل سیپروفلوکساسین، یا لووفلوکساسین ریسک بروز پارگی تاندون آشیل را افزایش می دهند.
- چاقی و اضافه وزن نیز فشار زیادی را به تاندون آشیل وارد می کند.
علائم پارگی تاندون آشیل چیست؟
علائم پارگی تاندون آشیل به طور ناگهانی در حین فعالیت ورزشی خود را نشان می دهند و ممکن است شما دچار درد ناگهانی شوید یا صدای تق تق کردن به گوشتان برسد. معمولا درد فوراً تسکین پیدا می کند با این حال گاهی اوقات درد شدید در قسمت پشت ساق پا احساس می شود. معمولا بیمار دچار درد شدید و تیر کشنده خواهد شد. برخی از علائم آسیب دیدگی تاندون آشیل به شرح زیر می باشند:
- پوشیدن کفش نامناسب در حین راه رفتن باعث می شود فشار زیادی به کف پا و تاندون آشیل وارد شود زیرا امکان انتقال انرژی وارد شده به زمین وجود ندارد و این مسئله باعث پارگی تاندون آشیل خواهد شد.
- ناتوانی در ایستادن روی پنجه
- در صورتی که تاندون آشیل به طور کامل پاره شده باشد بیمار فضای خالی قابل لمسی را در قسمت پشت پاشنه احساس خواهد کرد. گاهی اوقات پارگی تاندون آشیل با کبودی و تورم همراه خواهد شد.
پارگی جزئی تاندون آشیل
در صورتی که تاندون آشیل به صورت جزئی پاره شده باشد بیمار می تواند راه برود اما دچار لنگی خواهد شد که در صورت فشار آوردن به پنجه یا ایستادن روی پاشنه پا دچار درد شدید می شود.
- قسمت میانی تاندون آشیل دچار تورم شده و نسبت به لمس حساس می شود که معمولاً طی مدت چند روز بهبود پیدا می کند.
- تاندون آشیل دچار سفتی و درد خواهد شد به ویژه هنگامی که بیمار به مدت طولانی هیچ گونه فعالیتی ندارد.
پارگی کامل تاندون آشیل
پارگی کامل نسبت به پارگی جزئی، حاد است و به خوبی قابل مشاهده می باشد. در این شرایط بیمار با مشکلات زیر مواجه می شود:
- بیمار معمولاً دچار درد شدید در ناحیه تاندون آشیل خواهد شد.
- در هنگام بروز آسیب دیدگی بیمار صدای تق تق کردن پای خود را خواهد شنید.
- چرخاندن و تکان دادن پا دشوار خواهد شد.
- گاهی اوقات بیمار می تواند فضای کوچکی که در ناحیه تاندون به وجود آمده است را به خوبی مشاهده کند یا متوجه ضربان دار بودن ناحیه تاندون و پشت ساق پا شود.
درصورتی که تصور می کنید دچار پارگی تاندون آشیل شده اید بهتر است به پزشک مراجعه نمایید تا هر چه سریع تر فرآیند درمان آغاز شود و تاندون آشیل به سرعت بهبود یابد.
پارگی تاندون آشیل چگونه تشخیص داده می شود؟
هنگامی که تاندون آشیل دچار پارگی می شود انجام معاینات جسمانی به لحاظ ارزیابی کبودی و سفتی ناحیه پاشنه ضرورت پیدا می کند. فردی که دچار پارگی کامل تاندون آشیل شده است نمی تواند روی پنجه خود بایستد. از روش های زیر برای تشخیص پارگی تاندون آشیل استفاده می گردد:
- عکس برداری توسط اشعه ایکس می تواند وجود تورم بافت های اطراف پاشنه، آسیب دیدگی استخوان یا سفت شدن تاندون را نشان دهد.
- سونوگرافی می تواند به تشخیص پارگی جزئی تاندون آشیل کمک کند که یک روش سریع، معتبر و کم هزینه است.
- اسکن ام آر آی یک روش تشخیصی عالی برای ارزیابی و تایید پارگی تاندون آشیل و تجمع مایعات است. اسکن ام آر آی به تایید مشکلاتی از قبیل سفت شدن تاندون، تورم بورس و پارگی جزئی تاندون کمک می کند.
تاندون آشیل چگونه درمان می شود؟
در مواردی که تاندون آشیل دچار پارگی کامل شده است انجام عمل جراحی ضرورت می یابد اما در مواردی که پارگی به صورت جزئی ایجاد شده از روش های غیر جراحی استفاده می گردد. انتخاب برنامه درمان به بیمار، سن او، سطح فعالیت جسمانی و عوامل دیگر بستگی دارد.
درمان پارگی تاندون آشیل
هدف از درمان پارگی تاندون آشیل بهبود عملکرد تاندون و حفظ طول طبیعی آن است تا بیمار بتواند همانند گذشته به انجام کارهای مورد علاقه خود بپردازد. به این ترتیب امکان محافظت از تاندون و به دست آوردن توانایی حرکتی فراهم خواهد شد.
مراقبت از پارگی تاندون در منزل
باید اقدامات درمانی اولیه در مواردی که تاندون آشیل دچار پارگی یا کشیدگی شده است انجام گردد. شما می توانید از روش های زیر به منظور بهبود آسیب دیدگی تاندون آشیل استفاده کنید:
- باید به ناحیه آسیب دیده استراحت بدهید.
- استفاده از کمپرس یخ به کاهش تورم و درد کمک می کند.
- ناحیه مورد نظر را به کمک بانداژ فشاری ببندید تا تورم آن کاهش پیدا کند اما دقت داشته باشید در فرآیند گردش خون اختلال ایجاد نشود.
- پای آسیب دیده خود را بالاتر از سطح قلب تان قرار دهید تا تورم از بین برود و خون و مایعات بتوانند به سمت قلب برگردند.
از داروهای مختلفی برای تسکین درد و کاهش التهاب استفاده می شود. برخی از داروهای رایجی که به تسکین درد می پردازند عبارتند از داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، استامینوفن، پمادهای موضعی و آسپرین. شما باید از دستورات پزشک و داروساز خود در خصوص زمان و دوز استفاده از دارو پیروی کنید زیرا استفاده نادرست از دارو می تواند باعث آسیب دیدگی بدن و اندام های داخلی شود. همچنین باید مسائلی از قبیل آلرژی به دارو را نیز در نظر داشته باشید. در صورتی که از این داروها برای کودکان خود استفاده می کنید باید دقت داشته باشید دوز داروی مصرفی با سن کودک مطابقت داشته باشد. به طور کلی از روش های جراحی و غیر جراحی برای درمان پارگی تاندون آشیل استفاده می شود که با توجه به شدت پارگی، سطح فعالیت جسمانی و سلامت بیمار انتخاب می شوند.
تمرین های پیشنهادی برای تقویت و درمان تاندون آشیل
روی یک سطح سخت پاها را دراز کنید و حوله ای را به دور پای آسیب دیده حلقه کنید، سپس در حالی که انگشتان پا صاف و کشیده هستند، حوله را به سمت بدن حرکت دهید تا کشش ایجاد شود، این وضعیت را ۱۵ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید، سپس حوله را آزاد کنید؛ این حرکت را ۳ بار تکرار کنید. به فاصله یک دست از دیوار فاصله بگیرید پای آسیب دیده را نسبت به پای سالم عقب تر قرار دهید؛ سپس در حالی که کف دست ها را بر روی دیوار قرار داده اید؛ به آرامی بدن را به دیوار نزدیک کنید، تا زمانی که در ناحیه ساق پا کشش احساس شود، در این وضعیت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه بمانید، سپس به موقعیت اول برگردید، این حرکت را ۳ بار تکرار کنید؛ می توانید در طول روز این حرکت را چند بار تکرار کنید. برای تقویت عضلات دوقلو پا مقابل یک دیوار بایستید و دست ها را بر روی دیوار ، روبروی قفسه سینه قرار دهید، درحالی که پای آسیب دیده را در عقب قرار داده اید؛ پای جلو ( پای سالم) را از زانو خم کنید؛ سپس به آرامی بدن را به دیوار نزدیک کنید تا زمانی که در عضله دوقلو پای آسیب دیده احساس کشش کنید. هر کشش را به مدت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید و به موقعیت اول برگردید، این تمرین را ۳ بار تکرار کنید. به پهلو بر روی زمین روی سمت سالم خود دراز بکشید به نحوی که پای آسیب دیده در بالا قرار گیرد و در حالی که عضلات ران را سفت کرده اید پای آسیب دیده را به ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر از زمین جدا کنید، ساق پا مستقیم باشد، این حرکت را در دو مرحله و هر مرحله با ۱۵ تکرار انجام دهید. پای آسیب دیده را روی بر روی یک ارتفاع قرار دهید که حداقل ارتفاع آن ۷ تا ۱۲ سانتی متر باشد، پای دیگر را صاف بر روی زمین بگذارید سپس وزن خود را بر روی پای آسیب دیده بیاندازید و بپای دیگر را بلند کنید؛ این حرکت را در دو مرحله و هر مرحله با ۱۵ تکرار. در مقابل یک صندلی یا تکیه گاهی مشابه قرار بگیرید، سپس بر روی پنجه پا بلند شوید تا پاشنه پا از زمین فاصله بگیرد؛ این وضعیت را تا ۵ ثانیه نگه دارید سپس به موقعیت اول برگردید.این حرکت را در دو مرحله و هر مرحله با ۱۵ تکرار انجام دهید؛ توجه داشته باشید که بین هر مرحله بیش از 30 ثانیه استراحت نکنید. بایستید و سعی کنید بدون هیچ گونه کمکی تعادل خود را بر روی پای تمرین به مدت 30 ثانیه حفظ کنید سپس عضلات را آزاد کرده و نفس عمیقی بکشید؛ در هر روز 2 وعده و در هر وعده 3 بار، با هر پا این حرکت را تکرار کنید. ابتدا این تمرین را با چشمان باز انجام دهید و وقتی که انجام این کار با چشمان باز آسان شد سعی کنید تمرین را با چشمان بسته انجام دهید؛ در نهایت، برای درگیری بیشتر، سعی کنید تمرین را در وضعیت ایستاده روی حوله تا شده انجام دهید. هنگامی که توانستید تمرینات فوق (بلند کردن پاشنه و تعادل یک پایی) را بدون هیچ مشکلی انجام دهید، سعی کنید با یک پا در عرض اتاق لی لی کنید و به عقب برگردید، سپس تمرین را با پای دیگر تکرار نمایید؛ پس از آن که انجام این کار برای شما آسانتر شد، شما می توانید به جای لی لی کردن، تمرین را با پرش های بلندتر انجام دهید. هنگام انجام این حرکت سعی کنید به آرامی فرود بیایید و مچ پا و زانوی خود را هنگام فرود خم کنید و از فرودهای سخت بر روی پنجه ها و پاشنه ها به شدت خودداری کنید.
دوران بهبود پس از پارگی تاندون آشیل
پس از جراحی پارگی تاندون آشیل شما باید به مدت ۶ تا ۱۲ هفته از کفش مخصوص استفاده کنید یا پای شما گچ گرفته شود. در ابتدا گچ گرفتن پا یا استفاده از کفش مخصوص باعث می شود انگشتان شما به سمت پایین متمایل شوند زیرا تاندون پس از عمل جراحی در حال ترمیم است. فیزیوتراپی به شما کمک می کند طی مدت ۴ تا ۶ ماه مجدداً انجام فعالیت های دلخواه خود بپردازید. هنگامی که پای شما درون گچ قرار دارد یا از کفش مخصوص استفاده می کنید شرایط پا به طور دقیق ارزیابی می شود تا از قرار گرفتن آن در حالت خنثی اطمینان حاصل شود. در این دوران باید از اعمال فشار به پای آسیب دیده خودداری شود.
چگونه می توان از پارگی تاندون آشیل جلوگیری کرد؟
شما می توانید با پیروی کردن از نکات زیر از پارگی تاندون آشیل جلوگیری کنید:
- از انجام دادن فعالیت هایی که فشار زیادی را به پاشنه وارد می کنند خودداری کنید.
- در صورت احساس درد در ناحیه پاشنه از انجام دادن هر گونه فعالیتی اجتناب کنید.
- کفش مناسب بپوشید.
- با حرکات مناسب به تقویت عضلات ساق پای خود بپردازید.
- از حرکات کششی برای گرم کردن بدن خود قبل از ورزش استفاده کنید
کشیدگی کشاله ران چیست و درمان آن با ورزش
