اندیکاتور یا همان شاخص ها که کاربرد بسیار زیادی در تحلیل بازار بورس دارند و می توانند بازار بورس را پیش بینی کنند و سیگنال های خرید و فروش را در زمان مناسب ارائه دهند، علاوه بر اندیکاتور ها ابزار های دیگری به اسم نوسان نما ها یا اسلایتور ها می باشند که کاربرد زیادی دارند و آشنایی با این دو ابزار برای مخاطبان بازار بورس خالی از لطف نیست.در ابتدای بحث بهتر است به تعریف اندیکاتور بپردازیم و زیر شاخه های آن.
اندیکاتور چیست
اندیکاتور ها (indicator) یا ترجمه فارسی آن شاخص ها مجموعه ای از توابع هستند که از انواع میانگین ها یا حجم معاملات برای گرفتن هشدار ها , تایید ها , و از همه مهمتر سنجش قدرت روند ها و یا حتی پیش بینی آینده روند ها! در کنار الگو ها و یا سایر ابزار ها در نمودار ها مورد استفاده قرار میگرند.اندیکاتور ها به ۴ قسمت مختلف تقسیم می شوند:
-
روند ها (trend)
-
حجم ها (volume)
-
اندیکاتور بیل ویلیامز (bill williams)
-
اسیلاتور ها (oscillators)
روندها
از اصلی ترین ابزارهایی که می توان در تحلیل تکنیکال استفاده کرد روندها هستند. این دسته از اندیکاتور ها در بازار های فارکس و بازار جهانی کاربرد بسیار خوبی دارند.از مهم ترین ویژگی روندها می توان گفت که آنها دنبال کننده روند هستند. به این معنی که این اندیکاتور ها بر روی، خود نمودار قرار می گیرند و بر روی چارت یا همان کندل ها سوار می شوند.از مهم ترین اندیکاتور های دنبال کننده روند می توان اندیکاتور قوی، ایچیموکو (ichimoku kinko hyo) را مثال زد همچنین باندهای بولینگر (Bollinger bands)، اندیکاتور مووینگ اوریج (moving average) و اندیکاتور سار (parabolic sar) از این دسته می باشند. با طی کردن مراحل زیر می توان روند ها رو در نرم افزار مفید تریدر پیدا کرد:
در عکس بالا اندیکاتور بسیار قوی ایچیموکو رو مشاهده می کنید که بر روی سهم شسپا قرار گرفته است.
حجم(volume)
دسته ای از ندیکاتور ها که صرفا حجم و ارزش معاملات رو مورد انالیز قرار میدهند همان اندیکاتور حجمی که عموم تحلیل گران در زیر نمودارهایشان قرار میدهند از این خانواده هستند همین طور که گفتیم منظور از حجم، تعداد سهام است. حجم ها می توانند باعث ورود پول به سهم شوند و ورود پول به سهم یعنی ورود خریدار به سهم و وقتی خریدار به سهم وارد می شود به منزله افزایش قیمت سهم است. در حالت کلی حجم ها باعث جا به جا شدن پول می شوند.اندیکاتور های حجمی عبارتند از
- Accumulation/Distribution
- Money Flow Index
- On Balance Volume
- Volumes
اندیکاتور بیل ویلیامز
جناب آقای بیل ویلیامز خالق یک سری از اندیکاتور ها بوده است و به خاطر تلاش بسیار زیاد ایشان یک دسته از اندیکاتور ها را به نام ایشان ثبت کرده اند.بیل ویلیامز بر مبنای استفاده از راهی منطقی برای تحلیل بازار و برهان غیرمنطقی آشفتگی، روش معامله ی مختص خود را توسعه داد تا بتواند درک صحیحی از روانشناسی معامله گر بازار داشته باشد. از معروف ترین اندیکاتور های بیل ویلیامز می توان به اندیکاتور alligator نام برد. بیل ویلیامز برای درک ساختار جامع بازار، توصیه کرد تا بازار از پنج جهت تجزیه و تحلیل شود :
- فراکتال (مرحلۀ فاصله)
- نیروی محرک (مرحلۀ انرژی)
- افزایش/کاهش شتاب (مرحلۀ قدرت)
- منطقه (ترکیب مرحلۀ قدرت و مرحلۀ استقامت)
- خط موازنه
اسلایتور
اسیلاتور ها (oscillators) به مجموعه ای از اندیکاتورها گفته می شود که هدف آنها بررسی مقدار هیجان خریداران و فروشندگان می باشد.در واقع اسیلاتور ها زیر مجموعه و یکی از شاخه های اندیکاتور ها هستند، به زبان ساده اسیلاتور ها جزئی از اندیکاتور ها می باشند.اسیلاتور ها به سنجش میزان هیجانات خریداران و فروشندگان فعال در سهم میپردازند و تحلیلگرانی را که از اسیلاتورها استفاده می کنند را از میزان هیجان موجود در معاملات آگاه می کنند.
اسیلاتورها به دو دسته Banded و Centered تقسیم بندی می شوند. عمده سیگنال های اسیلاتورهای Centered بر مبنای خط مرکزی و اسیلاتورهای Banded بر مبنای محدوده های بیش خرید و بیش فروش ایجاد می شود. اسیلاتورها سه نمونه سیگنال یا تحلیل عمده به معامله گر می دهند:
۱- سیگنال خرید یا فروش بر اساس خط مرکزی
۲- سیگنال خرید و فروش بر اساس محدوده بیش خرید و بیش فروش Overbought و Oversold
۳- سیگنال خرید و فروش بر اساس واگرایی Divergence
تفاوت اسلایتور ها و اندیکاتور ها در چیست؟
تفاوت اول
اولین تفاوت بین اندیکاتورها و اسیلاتورها نحوه قرارگیری آنها بر روی نمودار قیمتی می باشد. نحوه قرار گیری اندیکاتورها و اسیلاتورها به صورت زیر می باشد:اسیلاتور ها به عنوان پنجره ای جداگانه از نمودار در پایین نمودار نمایش داده می شوند. مانند اسیلاتور RSI، اسیلاتور MACD و …اندیکاتور ها معمولا بر روی نمودار سهم قرار گرفته و حرکت می کنند. مانند اندیکاتور MA، اندیکاتور ایچوموکو و …
تفاوت دوم
اسیلاتور ها دارای دو محدوده هستند:
-
اشباع خرید
-
اشباع فروش
در اسیلاتور های معروف مانند RSI خط ۷۰ به بالا به نام منطقه اشباع خرید حساب می شوند. یعنی منطقه ای که خریداران خسته شده اند و امکان ورود فروشندگان وجود دارد.همچنین خط ۳۰ به پایین رو منطقه اشباع خرید حساب می شود یعنی منطقه ای که فروشندگان خسته شده اند و امکان ورود خریداران وجود دارد.نوسانگرهای پر کاربرد در تحلیل تکنیکالکه شامل CCI ، RSI ، MACD و DT oscillator و Stochasic از نوع اسیلاتور می باشند.
تفاوت سوم
اما تفاوت سوم اندیکاتورها و اسیلاتور ها در تشخیص دادن واگرایی است توجه داشته باشید که فقط در Oscillator ها میتوان واگرایی را تشخیص داد که در مقاله ای بصورت کامل در این مورد صحبت کردیم. از کاربردی ترین اسیلاتور ها برای تشخیص واگرایی میتوان به rsi و macd اشاره کرد.
سیگنال فروش یا خرید مبتنی بر خط مرکزی یا Center Line در آموزش تحلیل تکنیکال اسلایتور ها
وقتی شاخص اسیلاتورها از خط مرکزی عبور می کند، می توان صعودی یا نزولی بودن روند را تشخیص داد. طبق این گفته از آموزش تحلیل تکنیکال، در صورتی که شاخص ADX از پایین به سمت بالا حرکت کند، منجر به تشکیل سیگنال خرید یا صعود شده و در صورتی که از بالا به سمت پایین حرکت کرده و از خط مرکزی نیز عبور کند، منجر به تشکیل سیگنال فروش یا نزولی می شود. خط مرکزی در نوسانگرنماها یا اسیلاتورهای نوع Banded، معادل با عدد 50 یا نقطه ی میانه ی آنها می باشد و در اسیلاتورهای نوع Centered معادل با نقطه ی صفر می باشد.
محدوده بیش خرید و بیش فروش Overbought و Oversold
محدوده های بیش خرید و بیش فروش تنها در اسیلاتورهای Banded به وجود می آید.سیگنال فروش در این اسیلاتورها زمانی به وجود می آید که شاخص اسیلاتور از محدوده بیش خرید خارج شود. محدوده بیش خرید در بین اسیلاتورهایی که بصورت Banded از صفر تا ۱۰۰ فاصله دارند معمولا روی عدد ۷۰ یا ۸۰ تعریف می شود. بنابراین ورود شاخص اسیلاتور به محدوده بالای ۷۰ یا ۸۰ ملاک تصمیم گیری نیست بلکه خروج قیمت از این محدوده نشان دهنده تضعیف و به احتمال زیاد بازگشت روند است.
عکس حالت خروج از محدوده بیش خرید می تواند در محدوده بیش فروش نیز روی دهد. بدین معنا که با ورود شاخص اسیلاتور به محدوده بیش فروش سیگنال یا تحلیلی انجام نمی شود بلکه با خروج اسیلاتور از محدوده ۲۰ یا ۳۰ رو به بالا، صعودی بودن قیمت یا تضعیف روند نزولی تفسیر می شود.
سیگنال خرید و فروش بر اساس واگرایی Divergence
به تناقض بین رفتار قیمت و رفتار اندیکاتور واگرایی گفته می شود. در روند صعودی واگرایی در انتهای ریز موج های صعودی و در روند نزولی واگرایی در ریز موج های نزولی به نمایش در می آید.واگرایی ابزار بسیار مفیدی برای تشخیص کاسته شدن قدرت روند یا بازگشت روند است. این ابزار معمولا احتمال خطای کمتری نسبت به سایر استفاده های اندیکاتورها دارد.
زمانی که انتهای ریز موج های صعودی قیمت هر بار در هر قله جدید بالاتر از قله قبلی یا سقف قبلی تشکیل شوند اما قله ها یا سقف های مترادف و همراستای اندیکاتور مانند قیمت رفتار نکند و هر بار سقف جدید هم راستا با سقف قبلی خودش یا پایین تر از سقف قبلی خودش تشکیل شود واگرایی یا تناقض در انتهای روند صعودی ایجاد شده است که نشانه ای از بازگشت روند صعودی به نزولی خواهد بود.
در روند نزولی زمانی که انتهای ریز موج های نزولی قیمت هر بار در هر دره جدید پایین تر از دره قبلی یا کف قبلی تشکیل شوند اما دره ها یا کف های مترادف و همراستای اندیکاتور مانند قیمت رفتار نکند و هر بار کف جدید هم راستا با کف قبلی خودش یا بالاتر از کف قبلی خودش تشکیل شود واگرایی یا تناقض در انتهای روند نزولی ایجاد شده است که نشانه ای از بازگشت روند نزولی به صعودی خواهد بود.