حساسیت به نور شرایطی است که در آن چراغ های روشن باعث ناراحتی چشمان شما می شوند. نام دیگر این شرایط فتوفوبیا است. فتوفوبیا یک علامت شایع همراه با چندین بیماری مختلف است و از تحریکات جزئی تا موارد اضطراری و حاد پزشکی را شامل می شود.موارد خفیف باعث می شود که در اتاق روشن و یا در خارج از خانه و به هنگام تابش نور خورشید چشم های خود را لوچ کنید. در موارد شدیدتر، هنگامی که چشم های فرد در معرض تقریبا هر نوع نوری قرار می گیرد این حالت باعث درد قابل توجهی در چشمان می شود. گاهی ممکن است که حساسیت های چشم به نور بخودی خود برطرف شود اما بهتر است برای شناسایی علت دقیق آن به پزشک مراجعه کنید. شناسایی و درمان علت اصلی حساسیت چشم به نور می تواند به تسکین علائم آن کمک کند.اگر چنانچه فتوفوبیای شدید دارید یا برای مشاوره در خصوص کاهش علائم آن به پزشک مراجعه کنید.
نحوه کارکرد چشم به چه شکلی است؟
چهار مؤلفه اصلی وجود دارد که به عملکرد چشم کمک می کند:
قرنیه و عدسی های چشم در قسمت جلویی چشم قرار دارند و نور موجود در محیط را متمرکز می کنند. این امر به انسان این امکان را می دهد تا تصویر شيء مدنظر روی شبکیه تشکیل شود. شبکیه چشم در قسمت پشت چشم قرار گرفته است. شبکیه لایه ای از بافت است که نور و رنگ را حس کرده و آنها را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کند. عصب بینایی انتقال سیگنال های الکتریکی ارسالی از شبکیه چشم را برای تفسیر به مغز می فرستد. این کار به ما کمک می کند تا اطلاعات ارسال شده از طرف چشم را درک کنیم.
در صورت بروز مشکل در یکی از این اجزا، کنترل میزان یا کیفیت نوری که وارد چشم می شود به خطر می افتد و در نتیجه چشم در برابر نور حساسیت پیدا می کند.
چرا فوتوفوبی رخ می دهد؟
آیا اگر وقتی به نور نگاه می کنید نور اذیت کننده باشد، مشکل از چشم ناشی می شود؟ گرچه این گفته منطقی به نظر می رسد، اما فوتوفوبیا در واقع یک مسئله عصبی است که شامل ارتباط بین چشم و مغز است. قسمتی از چشم که فوتوفوبیا را به مغز منتقل می کند با بخشی که بینایی را انتقال می دهد متفاوت است. به طرز شگفت انگیزی، یک فرد می تواند کاملاً نابینا باشد و هنوز هم به نور حساس باشد ، اگرچه اگر چشم های فرد تخلیه شود ، دیگر او فوتوفوبی نخواهد داشت.
اخیراً ، محققان این فرضیه را مطرح کرده اند که نوسانات مواد شیمیایی خاص که درد و لذت در مغز را کنترل می کنند نیز حداقل برای افرادی که میگرن یا سردرد دارند ممکن است در پاسخ به فوتوفوبیا موثر باشد.
انواع نور
فتوفوبیا می تواند منجر به حساسیت به طیف وسیعی از منابع مختلف نور شود بطوری که ممکن است یک نوع نور خاص، برخی از آنها و یا حتی همه انواع مختلف نور برای شما مشکل ایجاد کنند. این منابع نوری می توانند شامل موارد زیر باشند:
- نور خورشید
- سطوح انعکاسی مانند جاده ها یا پنجره ها
- تابش خیره کننده آب
- بازتابش نور از ماسه و برف
- منابع نور مصنوعی (چراغ های فلورسنت یا رشته ای)
حساسیت چشم به نور
حساسیت به نور وضعیتی است که در آن پرتوهای نور در حالت شدید باعث آسیب رساندن به چشم های شما می شود. نام دیگر این بیماری فتوفوبیا یا photophobia می باشد. در واقع این مشکل را می توان یک علامت رایج برای چندین بیماری مختلف فرض کرد که می تواند با سوزش های جزئی تا فوریت های پزشکی جدی در چشم ها همراه باشد. به طور کلی حساسیت چشم به نور در موارد خفیف باعث می شود که فرد در یک اتاق با نور زیاد یا بیرون از خانه با چشمان نیمه باز محیط اطراف را مشاهده کند. در موارد شدیدتر، هنگامی که چشم شما تقریبا در معرض هر نوع نوری قرار می گیرد، باعث ایجاد یک وضعیت دردناک برای چشم ها می شود که در در هردو حالت فرد نیاز به مراجعه به چشم پزشک دارد.
علل حساسیت چشم چیست؟
قبل از اینکه به بخش درمان حساسیت چشم به انواع نور بپردازیم، بهتر است با علل حساسیت چشم آشنا شوید. این عوامل عبارتند از:
- میگرن: یکی از عواملی که باید در درمان حساسیت چشم به انواع نور به آن توجه کرد، میگرن است که شایع ترین علت این بیماری می باشد. میگرن باعث سردردهای شدیدی می شود که می تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. این عوامل می تواند شامل تغییرات هورمونی، غذاها، استرس و تغییرات محیطی باشد. علائم دیگر این مشکل ضربان در یک قسمت از سر، حالت تهوع و استفراغ می باشد.
- شرایطی که بر مغز تاثیر می گذارند: عامل دیگری که باید در درمان حساسیت چشم به انواع نور به آن توجه کرد، حساسیت به نور معمولا است که معمولا با چند بیماری خطرناک دیگر همراه است و می تواند بر مغز آسیب برساند.
- Encephalitis: انسفالیت یا ورم مغز زمانی اتفاق می افتد که مغز شما از یک عفونت ویروسی یا علت دیگر ملتهب شده باشد. موارد شدید آن می تواند جان انسان ها را به خطر بیندازد.
- Meningitis: مننژیت نوعی عفونت باکتریایی است که باعث التهاب غشای اطراف مغز و نخاع می شود. شکل باکتریایی می تواند منجر به عوارض جدی مانند آسیب مغزی، کاهش شنوایی، تشنج و حتی مرگ شود.
از دیگر علل این بیماری همچنین می توان به سایش قرنیه، Scleritis، ورم ملتحمه و سندروم خشکی چشم اشاره نمود.
علائم و نشانه ها حساسیت چشم به نور
علائم و نشانه های متعددی وجود دارد که می تواند به شما اطلاع دهد که به نوعی چشمان شما به نور حساسیت دارند. این موارد عبارتند از:
- نیم باز کردن چشم ها
- حس می کنید که باید چشمان خود را ببندید.
- سر درد
- ناراحتی کلی به هنگام مواجهه شدن با نور
- چشم درد شدید به هنگام مشاهده نور حتی اگر در محیط سر بسته نیز باشید.
- قرمز شدن چشمان یا تاری دید بر اثر حساسیت به نور
برخی از این علائم ممکن است بعد از یک یا دو روز بخودی خود برطرف شوند اما اگر چنانچه نگران وضعیت خود هستید یا این علائم برطرف نشد بهتر است به پزشک یا مرکز خدمات درمانی مراجعه کنید.
چه زمانی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد؟
برخی مواردی که باعث ایجاد حساسیت به نور می شوند جزء فوریت های پزشکی محسوب می شوند. اگر چنانچه این علائم و یا هر نوع علائم دیگری در خود مشاهده کردید بلافاصله درصدد رفع مشکل برآیید.
سایش قرنیه
علائم شامل:
- تاری دید
- درد یا سوزش چشم
- قرمز شدن چشم ها
- احساس می کنید چیزی داخل چشمانتان رفته است
انسفالیت
علائم انسفالیت شامل موارد زیر می باشد:
- سر درد شدید
- تب
- به سختی از خواب بیدار شدن
- پریشانی
مننژیت
علائم مننژیت عبارتست از:
- تب و لرز
- سر درد شدید
- گرفتگی گردن
- حالت تهوع و استفراغ
خونریزی زیر غشایی
علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
- سردرد ناگهانی و شدید که در قسمت پشتی سر شدت بیشتری نیز دارد.
- کج خلقی و پریشانی
- کاهش آگاهی
- بی حسی در قسمت هایی از بدن
درمان حساسیت چشم به نور
در مرحله اول بهتر است علت و زمینه این حساسیت مشخص شود تا درمان بهتری درباره آن صورت گیرد. افرادی که دارای حساسیت طبیعی و معمول به نور هستند می توانند با استفاده از عینک آفتابی استاندارد یا عینک های طبی که توسط اپتومتریست تعیین میشود و یا کلاه آفتابی لبه دار مشکل خود را حل کنند.این افراد در ساعاتی که تابش آفتاب شدید است نباید در معرض نور خورشید قرار بگیرند. عینک های پلاریزه که مخصوص هوای برفی هستند هم می تواند در کاهش حساسیت و بهبود دید شما مفید باشد. به علاوه باید عینکی تهیه کنید که شیشه هایی با قدرت دفع 90 درصد از اشعه های ماورا بنفش داشته باشد.
اگر مصرف داروهای خاصی باعث بروز حساسیت چشم به نور شده است باید به پزشک مراجعه شود که یا دارو قطع مصرف گردد یا داروی دیگری برای مصرف تجویز شود که در اینگونه موارد با قطع مصرف حساسیت از بین می رود.اگر دچار علائمی مانند خشکی چشم و خارش شده باشید معمولا با تجویز قطره های چشمی بعد مدتی بهبود پیدا می کنید.اگر هم مجبور به استفاده از لنز هستید پزشک لنزهای خاصی که همرنگ چشمان شما است تجویز می کند.در هر صورت بهتر است با بروز حساسیت به پزشک متخصص مراجعه کنید زیرا ممکن است در مراحل اولیه آب سیاه چشمی قرار گرفته باشید که با حضور به موقع و شروع درمان می توانید از بروز آسیب های جدی به چشم خود جلوگیری کنید.