ورزش هایی برای بیماران قلبی

ورزش های مفید و مضر برای قلب را بشناسید

نخست باید بدانیم بیمار مبتلا به عارضه قلبی در چه وضعیتی قرار دارد و بیماری تا چه میزان پیش رفته و براساس آن نوع فعالیت ورزشی و میزان ورزش را مشخص کنیم.

برای بعضی از بیماران قلبی اصلا فعالیت های ورزشی توصیه نمی شود. گروهی از آنها هم باید فعالیت های بسیار محدودی داشته باشند. فعالیت ورزشی ای که برای بیمار توصیه می شود هم باید با توجه به نوع بیماری قلبی او باشد. نخست باید بدانیم بیمار مبتلا به عارضه قلبی در چه وضعیتی قرار دارد و بیماری تا چه میزان پیش رفته و براساس آن نوع فعالیت ورزشی و میزان ورزش را مشخص کنیم.
طیف وسیعی از بیماران قلبی هستند که بیماری شان چندان جدی نیست و منع ورزشی ندارند. بیمارانی که فشار خون کنترل شده دارند به بیماری های دریچه ای خفیف مبتلا هستند، سابقه عمل جراحی قلب باز یا آنژیوپلاستی دارند، تنگی عروق کرونر دارند و به اختلال های ریتم قلبی خوش خیم مبتلا هستند جزو این گروه اند. چنین بیمارانی با ورزش های معمول و ورزش های تفریحی مشکلی پیدا نمی کنند ولی در بیماری های قلبی پیشرفته باید فعالیت ورزشی محدود و تحت نظارت پزشک معالج باشد. در بیماران با مشکل قلبی حتما باید پایش و برآوردی از وضعیت قلب قبل از اقدام به ورزش به دست آید.

نكات عمده در برنامه های ورزشی

نكات عمده در برنامه های لازم و طرح ریزی شده از جانب پزشك، در مراحل اولیه عبارتند از: تعیین زمان پیاده روی در بخش (پس از عمل جراحی)

زمان استحمام

زمان ترخیص از بیمارستان

تاریخ مجاز ازسرگیری فعالیت های جنسی

زمان ازسرگیری كار و فعالیت

تعیین مشاغل نامطلوب و ممنوع

مشاوره جهت نحوه ی انجام مسافرت های احتمالی سرگرمی ها و تفریحات سالم

برنامه ریزی شروع فعالیت های ورزشی ملایم تا متوسط و تعیین انواع مجاز و غیرمجاز ورزش.

ورزش كمك موثری است برای ایجاد و حفظ تعادل عصبی رضایتبخش كه همه و به ویژه بیماران بدان نیاز دارند در بسیاری از موارد، ورزش در حكم آرام بخشی است كه كمتر دارویی به پای آن می رسد. در ماه ها و سال های پس از سكته ی قلبی، ورزش موجب بازگشت اعتماد به نفس می شود، بیمار شفا یافته به یاری ورزش، حس اعتماد به نفس خود را باز می یابد. در واقع بیمار با ورزش به خود و دیگران ثابت می كند كه هنوز توانایی انجام كارهای خود را دارد. در حقیقت مساله مهم این است كه فرد در حال نقاهت یا شفا یافته، یك بیمار یا یك موجود ناتوان به نظر نرسد.
در هر صورت روی آوردن به ورزش پس از ابتلا به سكته ی قلبی نه فقط ممكن، بلكه بسیار مطلوب است.

نكات كلیدی ورزش در بیماران قلبی

از توجه به پنج اصل اساسی زیر نباید غفلت كرد:
1 – بیمار پس از ابتلای به سكته ی قلبی می تواند ورزش هایی را كه قبلا انجام می داده است از سر بگیرد. مثلا، اگر شما قبل از سكته به طور منظم به ورزش دوچرخه سواری می پرداخته اید، پس از شفا یافتن هم با رعایت بعضی شرایط می توانید این ورزش را ادامه دهید. در عوض به هیچ وجه منطقی نیست كه به مرد 60 ساله ای كه پیش از سكته هیچ گونه آشنایی با دوچرخه سواری نداشته اجازه دهیم به این كار بپردازد.

2 – برای یك بیمار آنچه هم است روش انجام دادن فعالیت های ورزشی است و نوع ورزش اهمیت چندانی ندارد. به همین علت است كه باید هر نوع فعالیت ورزشی رقابتی را بدون استثناء ممنوع شمرد. چرا؟ برای اینكه ورزشكار رها یافته از سكته، در هر لحظه باید بر خود مسلط باشد و تحت تاثیر رفتار حریف قرار نگیرد تا بتواند در هر لحظه كه بخواهد، متوقف شود یا فعالیت خود را كاهش دهد.
3 – هرگز بلافاصله پس از صرف غذا ورزش نكنید. یك استراحت دو ساعته نه فقط مطلوب بلكه ضروری است.

4 – باید از فعالیت های ورزشی در گرما یا سرمای شدید (به ویژه در فضای آزاد و سرد) پرهیز كرد.
رعایت نظم، ترتیب و اعتدال در فعالیت های ورزشی، رسیدن به نوعی انضباط را در پی خواهد داشت كه مسلما در زمینه های دیگر زندگی روزانه نیز آثار مفیدی بر جای خواهد گذاشت. پس بسیار مهم و حتی حیاتی است كه اعتدال را رعایت كرده و هرگز تا مرحله ی خستگی، نفس نفس زدن و درد پیش نروید. حتی لازم است كه خیلی پیش از این مرحله دست از فعالیت بكشید. پس از درك، پذیرش و رعایت این اصول است كه می توانید به انتخاب ورزش مورد نظر خود بپردازید.

انواع ورزش ها برای بیماران قلبی

انواع ورزش برای بیماران دارای سكته ی قلبی به سه گروه عمده تقسیم می شود:
1 – ورزش های مطلوب 2- ورزش های مشروط 3- ورزش های ممنوع

ورزش های مطلوب

پیاده روی: پیاده روی، نه فقط مطلوب است بلكه توصیه هم می شود. پیاده روی یكی از بهترین ورزش ها در هوای آزاد است كه می توانید آهنگ و مدت آن را بر حسب وضع و حال خود انتخاب كنید. پیاده روی را می توان در تمام فصول سال ادامه داد. مكان پیاده روی بهتر است در زمین های ناهموار نباشد، پیاده روی را نباید با كوهنوردی اشتباه كرد. همچنین از پیاده روی در هوای بسیار سرد و بسیار گرم و یا در جهت مخالف باد باید اجتناب ورزید. سرانجام فراموش نكنید كه در محاسبات خود فاصله ها را در دو ضرب كنید، چون همانطور كه می دانید باید به فكر برگشتن هم باشید.

ژیمناستیك: حركات روی بارفیكس و حلقه را باید كنار بگذارید. اما حركت های موزون و نرمش های ملایم این ورزش نه فقط مجاز بلكه بسیار هم مطلوب شمرده می شود. سعی كنید این حركت ها را طی دوره های زمانی كوتاه مدت و در صورت امكان صبح ها انجام دهید و از تلاش های سنگین و درازمدت بپرهیزید.

شنا: ورزش مناسبی است، مشروط به آنكه از زیاده روی اجتناب كنید. شیرجه رفتن از ارتفاع زیاد یا 800 متر شنای كرال در آب بسیار سرد، چیزی نیست كه مناسب حال یك فرد رها یافته از سكته ی قلبی باشد. هر چند حتی قبل از سكته هم، چنین زیاده روی هایی مناسب نیست. بهتر است در فصل مناسب، در آب مناسب و به اندازه و با آهنگ مناسب شنا كنید، به تدریج وارد آب شوید تا دچار «گرفتگی» ماهیچه ها نشوید.

حتی المقدور شنای قورباغه را به شنای كرال ترجیح دهید. هر چند دقیقه یك بار بدون خجالت اندكی كنار استخر استراحت كنید و از شنای انفرادی درازمدت و دور از ساحل نیز خودداری كنید. شنا در آب رودخانه و دریاچه های كوهستانی نیز توصیه نمی شود، زیرا آب معمولا بسیار سرد است. توجه داشته باشید كه بلافاصله پس از صرف غذا به شنا مبادرت نكنید و بگذارید حداقل 2 ساعت از صرف غذا بگذرد.

دوچرخه سوار: ورزشی است كه لزوما باید با چند احتیاط همراه باشد: این ورزش را جز در زمین های هموار انجام ندهید، به گشت و گذارهای دور و دراز نروید، در سرما و گرمای شدید ركاب نزنید.

اسب سواری: این ورزش برای مبتلایان به سكته قلبی مناسب است. هر چند امكانات آن برای همه فراهم نیست. لازم به ذكر است كه پذیرش داوطلبان در باشگاه، منوط به موافقت پزشك متخصص قلب است.

پینگ پونگ: این ورزش به شرط آنكه زیاد به درازا نكشد، ممنوع نیست.

ورزش های مشروط

اسكی: اسكی را می توان پس از گذشت 2 سال از سكته، برای كسانی كه قبلا به طور منظم به این ورزش می پرداخته اند، مجاز شمرد. اما توجه داشته باشید كه در این ورزش، علاوه بر خستگی ناشی از خود ورزش اسكی، خستگی های دیگری هم كه از محیط خاص این ورزش ناشی می شود بر اسكی بازان فشار می آورد. ارتفاع، سرمازدگی در پیست از جمله دشواری های خاص ورزش اسكی هستند. باید از اسكی در ارتفاعات بالا و در شیب های تند و با سرعت های زیاد و جهش های چشمگیر كلا پرهیز كرد.

ورزش هایی برای درمان قوز کمر

ورزش های ممنوع

این گونه ورزش ها كم نیستند، ولی ممنوعیت آنها چنان آشكار است كه نیازی به هیچ گونه توضیح یا توجیه ندارد. برخی از مسابقات ورزش های مطلقا ممنوع عبارتند از: مسابقات دوومیدانی، بسكتبال، بولینگ، بوكس، شكار، تمام مسابقه ها، شمشیربازی، كشتی، فوتبال، شیرجه، اسكی در ارتفاعات بالا و پیست های ناهموار، تنیس، والیبال، جودو، كاراته و مانند اینها.

چنانكه ملاحظه می فرمایید تمام ورزش های ممنوع خسته كننده اند و حتی شخص سالم را هم به نفس نفس می اندازند.
فرد بیمار، با ورزش می تواند علاوه بر آنكه وضعیت روحی خود را بهبود بخشد، شرایط روحی و روانی مناسبی نیز در مقابل بیماری پیدا نماید. به شرط آنكه در انتخاب نوع و نحوه ورزش كردن خود دقت لازم را بنماید.