عفونت معده یکی از دردهای رایج در معده است. اولین کاری که مردم در این زمان انجام می دهند کمک گرفتن از پزشکان و استفاده از قرص هست. اما داروهای گیاهی برای درمان عفونت معده هم وجود دارند که می توانند به خوبی مشکلات عفونت معده را حل کنند.
مهم ترین عامل و میکروبی که باعث عفونت معده می شود یک نوع باکتری بنام هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) هست. البته این را هم بدانید که اسید معده بسیار قوی هست. اما این باکتری توانسته در مقابل اسید معده دوام بیاورد و باعث آسیب رساندن به معده شود.
درصورتی که شخص مبتلا نتواند این مشکل را در زمان مناسب برطرف کند ممکن است دچار بیماری هایی مانند: زخم معده و همین طور سرطان معده و التهاب شدید و وقوع دردهای سخت در معده می شود.
شاید فکر کنید که مسموم شدن و درد معده همان عفونت معده باشد. اما اشتباه نکنید این دو باهم متفاوت می باشند. میزان درد معده به خاطر مسموم شدن شاید در چند روز برطرف شود. اما عفونت معده طولانی تر هست و ممکن هست بین 10 تا 15 روز طول می کشد.
شما به سختی می توانید تشخیص دهید که درد معده به خاطر مسمومیت است یا عفونت معده؛ زیرا عواملی مانند: حالت تهوع، استفراغ داشتن و بعضی مواقع تب داشتن در هر دو حالت وجود دارد. اما مطمئناً وقتی غذای مسمومی می خورید و بعدازآن در قسمت معده دردی احساس می کنید نشان دهنده مسمومیت غذایی هست. همچنین اگر در هنگام درد معده دچار کم اشتهایی و گرفتگی عضلات شکم شدید، مطمئناً این درد ناشی از عفونت معده است و باید بیشتر مراقب خود باشید.
عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری شایع است. حدود دو سوم از جمعیت جهان دارای این میکروب در بدن خود هستند. برای بیشتر افراد، هلیکوباکتر پیلوری موجب بروز زخم یا علائم دیگر نمی شود. افرادی که با مشکل مواجه می شوند نیز می توانند با مصرف برخی داروها میکروب ها را از بین برده و به بهبود زخم ها کمک کنند. با افزایش دسترسی مردم جهان به آب تمیز و سیستم فاضلاب، افراد کمتری نسبت به گذشته با باکتری ها آلوده می شوند. با عادات سلامت خوب، شما می توانید از خود و فرزندانتان در برابر هلیکوباکتر پیلوری محافظت کنید.
هلیکوباکتر پیلوری چگونه موجب بیماری می شود
برای دهه ها، پزشکان فکر می کردند که زخم های معده از استرس، غذاهای تند، سیگار کشیدن یا دیگر عادات سبک زندگی ناشی می شوند. اما زمانی که در سال 1982 دانشمندان موفق به کشف هلیکوباکتر پیلوری شدند، آنها دریافتند که این میکروب ها دلیل اصلی بیشتر موارد اولسرهای معده هستند.
پس از ورود هلیکوباکتر پیلوری به بدن، این میکروب به سمت دیواره داخلی معده که سدی در برابر اسید مورد استفاده برای گوارش غذا است، حرکت می کند. در صورت تکثیر و فعالیت بیش از حد این باکتری و آسیب دیدگی دیواره داخلی معده، هلیکوباکتر پیلوری به همراه اسید می تواند موجب تحریک معده و در نهایت بروز زخم، گاستریت (التهاب دیواره داخلی معده) و سرطان معده شود. این زخم ها ممکن است با خونریزی همراه باشند، موجب عفونت شوند یا از حرکت درست غذا در دستگاه گوارش پیشگیری کنند.
امکان دریافت هلیکوباکتر پیلوری از غذا، آب، یا وسایل غذاخوری وجود دارد. این میکروب بیشتر در کشورهای در حال توسعه و در جوامعی که به آب تمیز یا سیستم فاضلاب خوب دسترسی ندارند، شایع است. امکان ورود باکتری از طریق تماس با بزاق یا دیگر مایعات بدن فرد آلوده نیز وجود دارد.
افراد بسیاری طی دوران کودکی در تماس با هلیکوباکتر پیلوری قرار می گیرند، اما امکان ورود آن به بدن در بزرگسالی نیز وجود دارد. این میکروب ها می توانند برای سال ها در بدن انسان زندگی کنند، پیش از این که فعالیت آنها موجب بروز علائم شود. این در شرایطی است که بیشتر افراد مبتلا به این باکتری هرگز با زخم های معده مواجه نمی شوند.
علائم بیماری عفونت معده
علائم اسهال و استفراغ، بسته به علت به وجود آوردنده آن، در بازه ای بین چند ساعت تا چند روز پس از ابتلا به عفونت معده و روده طول می کشد. اسهال مکرر علامت اصلی این بیماری محسوب می شود که گاهی اوقات در آن، رگه های خون یا مخاط نیز وجود دارد. دیگر علائم ابتلا به عفونت روده و معده عبارتست از:
- استفراغ
- حالت تهوع
- کاهش اشتها
- دل پیچه
- احساس درد در اعضاء بدن
- سر درد
- دمای بالای بدن (تب)
عفونت معده و روده باعث از دست رفتن آب بدن که گاهی خطرناک تر و وخیم تر از خود عفونت است، می شود. سالمندان بیش از دیگران در معرض این خطر قرار دارند، که در صورت درمان نشدن و اهمال می تواند مرگبار باشد. بنابراین آگاهی از علائم و نشانه های کاهش آب بدن اهمیت بسیار دارد. نشانه های کاهش ملایم آب بدن عبارتند از:
- تشنگی یا خشکی دهان
- کدر بودن ادرار
- سرگیجه و گیجی، به ویژه پس از ایستادن
- حالت تهوع
- کمبود انرژی
- سر درد
نشانه های کاهش بیشتر و جدی تر آب بدن شامل موارد زیر می شود:
- ضعف و بی حوصله گی
- گرفتگی عضلانی
- خستگی صورت
- فرورفتگی چشم
- نداشتن ادرار یا کم شدن مقدار آن
- گیجی
- ضربان قلب سریع
از آنجایی که آب بدن کودکان به سرعت کاهش می یابد، اگر کودک دچار اسهال و استفراغ شود، والدین باید به نشانه های حاکی از تشنگی شدید، خشکی پوست یا دهان توجه کنند؛ از طرفی چنانچه کودک در سنین پایین تر، نوزاد، باشد، کم تر کثیف شدن پوشک و خشک تر بودن آن در مقایسه با شرایط عادی می تواند علامت خطر باشد.
نباید اجازه داد کودکان دچار اسهال و استفراغ تا زمان برطرف شدن علائم به مهد کودک یا مدرسه بروند. والدین باید پیش از دادن هر گونه دارو به کودک با پزشک مشورت کنند. داروهای متداول برای کنترل اسهال و استفراغ معمولاً برای کودکان کمتر از 5 سال استفاده نمی شوند.
برای پیشگیری از ابتلا به عفونت روتاویروس، رایج ترین دلیل اسهال و استفراغ کودکان، دو نوع واکسن به نوزادان تزریق می شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فردی بزرگسال به این عفونت دچار شود باید در صورت داشتن علائم زیر به پزشک مراجعه کند:
- عدم کنترل و نگهداری مایعات بدن برای ۲۴ ساعت (یعنی خروج مایعات و آب بدن در عرض ۲۴ ساعت)؛
- استفراغ کردن در ۲ روز پیاپی؛
- استفراغ خونی؛
- بی آبی شدید بدن که با نشانه هایی مانند خشکی دهان، تشنگی مفرط، ادرار زرد پررنگ یا ادرار نکردن، ضعف شدید، سرگیجه و منگی؛
- وجود خون در مدفوع؛
- وقوع تبی بالای ۴۰ سانتی گراد.
کودکان هم در صورت داشتن علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنند:
- داشتن تب ۳۸.۹ سانتی گراد یا بالاتر؛
- بی حالی و کج خلقی؛
- احساس درد و ناراحتی شدید؛
- اسهال خونی؛
- کم آبی بدن که با میزان مصرف آب و دستشویی رفتن کودک مشخص می شود.
یادتان باشد که تف کردن در نوزادان امری عادی است، اما استفراغ عادی نیست. دلایل استفراغ در نوزادان بسیار متنوع است و در بسیاری از موارد نیاز به بررسی پزشکی وجود دارد. در صورت بروز علائم زیر باید نوزاد را فورا نزد پزشک ببرید:
- استفراغ کردن به مدت چند ساعت؛
- ادرار نکردن به مدت ۶ ساعت؛
- مدفوع خونی یا اسهال شدید؛
- نرم شدن نقطه ای در جمجمه موسوم به فونتانل یا ملاج؛
- خشکی دهان یا گریستن بدون اشک؛
- خواب آلودگی، عدم پاسخ گویی و واکنش به محیط؛
- بی حالی.