پرش با نیزه یکی از رشته های دو میدانی است که در آن ورزشکار به وسیله نیزه ای بلند و انعطاف پذیر، از روی مانع می پرد. در ادامه با ما همراه باشید تا از رشته ورزشی پرش با نیزه در ایران و جهان، تاریخچه ی آن، قوانین بازی بخوانید و با این رشته ورزشی سخت اما هیجان انگیز بیشتر آشنا شوید. پرش با نیزه یکی از رشته های ورزش دو و میدانی است که در آن ورزشکار از نیزه ای بلند و انعطاف پذیر از جنس فایبرگلاس برای پریدن از روی مانعی بهره می گیرد.
تاریخچه پرش با نیزه
منشاء پيدايش دو ميدانى و پرش با نیزه به انسان هاى اوليه برمى گردد. انسان هاى اوليه، در جريان تلاش براى بقاء، شکار و دفاع از دو، پريدن و پرتاب کردن استفاده مى برند. با گذشت زمان و تغيير شرايط زندگي، انجام اين حرکات طبيعى بيشتر براى عمليات جنگى صورت مى گرفت. در زمان صلح که اوقات فراغت جنگجويان بيشتر بود و در اين زمينه ها به تمرين و رقابت مى پرداختند. این ورزش نزد یونانیان باستان، اهالی جزیرهٔ کرت و سلتی ها شناخته شده بود و از اولین دورهٔ المپیک مدرن در ۱۸۹۶ یکی از رشته های المپیک در بخش مردان و از المپیک ۲۰۰۰ سیدنی در بخش زنان بوده است.
تاريخچه در ایران:
در سال ۱۳۱۳ با همت شادروان استاد احمد ايزدپناه و با انجام مسابقاتى در بعضى از رشته هاى دو و ميدانى سرآغاز بوجودآمدن تشکيلاتى در اين ورزش مادر و جذاب فراهم گشت پس مى توان نامبرده را بنيانگزار دو و ميدانى ايران دانست. درسال ۱۳۱۵ مطابق ۱۹۳۶ ميلادى فدراسيون دو و ميدانى ايران تأسيس شد. درسال ۱۹۳۶ ميلادى يک گروه ورزشى از ايران به المپيک برلين اعزام شد و در همين سال تهران به عضويت فدراسيون دو و ميدانى آماتورى بين المللى درآمد. رياست اولين دوره فدراسيون دو و ميدانى کشورمان را آقاى محمد ذوالفقارى در سال ۱۳۲۵ بعهده داشت که تاسال ۱۳۳۱ اين سمت به عهده نامبرده بود و دبير ايشان شادروان احمد ايزدپناه بود. در حال حاضر رئيس فدراسيون دو و ميدانى جمهورى اسلامى ايران را جناب آقاى على کفاشيان عهده دار هستند. خاطرنشان مى سازد که اسامى تمام رؤسا و دبيران فدراسيون از آغاز تاکنون ضميمه اين تاريخچه است. ضمناً اولين دوره مسابقات در سال ۱۳۱۸ و در ۱۰ ماده انجام گرديد مواد فوق شامل: ۱۰۰ متر- ۲۰۰ متر- ۴۰۰ متر- ۸۰۰ متر- ۱۵۰۰ متر- ۵۰۰۰ متر- ۱۰۰ضربدر ۴ امدادي- پرش ارتفاع- پرش طول- پرش سه گام- پرتاب وزنه و پرتاب نيزه بوده است.
قوانين مسابقات پرش با نيزه
1. ترتيب پرش کنندگان، با قرعه کشى تعيين مى شود.
2. قبل از شروع مسابقه سرداور ارتفاع شروع و ترتيب بالا رفتن ارتفاع مانع را پس از پايان هر دور به شرکت کنندگان اعلان مى کند. وقتى که تنها يک پرنده به عنوان پرندهٔ مسابقات باقى بماند و زمانى که براى کسب مقام اول تساوى پيش بيايد، ترتيب بالا رفتن مانع با توافق ورزشکار و سرداور انجام مى شود.
3. مقدار بالا بردن مانع ميلهٔ پرش با نيزه پس از تکميل هر دور نبايد کمتر از 5 سانتى متر باشد مگر آنکه در نهايت، يک شرکت کننده باقى مانده باشد.
4. در پرش با نيزه ده گانه پس از تکميل هر دور بايد 10 سانتى متر در تمام طول مسابقه، ميلهٔ افقى پرش، نيزه را بالا برد.
5. شرکت کنندگان حق دارند که قبل از شروع هر پرش از داور تقاضاى حرکت دادن پايه ها را بکنند. اما حرکت پايه ها تنها با 40 سانتى متر به طرف مسير دورخيز و تا 80 سانتى متر به طرف محل فرود مجاز است.
6. پس از شروع مسابقه، پرندگان نمى توانند از محوطهٔ اصلى مسابقه براى تمرين استفاده کنند.
7. پرش بايد در محدودهٔ زمانى 5/1 دقيقه پس از ثابت کردن پايه ها اجرا گردد. در مراحل نهائى يعنى زمانى که تنها 2 يا 3 ورزشکار باقى مانده باشد محدودهٔ زمانى اجراءِ پرش 3 دقيقه خواهد بود و در صورتى که تنها يک ورزشکار به رقابت ادامه دهد محدودهٔ زمانى 6 دقيقه مى باشد.
8. سقوط مانع پرش با نيزه بر اثر برخورد بدن ورزشکار با نيزهٔ پرش، خطا محسوب مى شود.
9. لمس زمين از جمله محوطهٔ فرودِ بعد از صفحهٔ عمودى فرضى ميان پايه ها و زمين پرش با نيزه قبل از عبور از روى مانع، خطا محسوب مى شود.
10. سه بار خطاى پى درپى بدون توجه به ارتفاع پرش، باعث اخراج پرنده از دور مسابقات مى شود. ورزشکار مى تواند در صورت مرتکب شدن دو خطا در يک ارتفاعِ مشخص تقاضاى پرش از ارتفاع بالاتر را بنمايد که در صورت خطا در ارتفاع جديد از دور مسابقات اخراج مى گردد.
11. پس از عمل جهش، حرکت دست يابى به ارتفاع بالاتر و يا انتقال دست پائينى بالاتر از دست بالائى خطا محسوب مى شود.
12. در خلال عمل پرش اگر پرش کننده عمداً از افتادن ميلهٔ افقيِ درحال سقوط، به کمک دست يا انگشتان خود ممانعت کند خطا محسوب مى شود.
13. ورزشکاران اجازه دارند که از مواد چسبناک مانند رزين براى بهترگرفتن نيزه پرش استفاده کنند.
14. هيچ کس جز خود ورزشکار نبايد نيزهٔ پرش را لمس کند مگر اينکه نيزه درحال دور شدن از ميلهٔ افقى و پايه ها باشد.
15. اگر در خلال پرش، نيزهٔ پرش بشکند، پرش خطا محسوب نمى شود.
16. قبل از شروع پرش، ارتفاعِ جديد بايد اندازه گيرى شود.
17. در صورت تساوي، ورزشکارى به مقام اول مى رسد که:
الف. با کمترين تعداد پرش از ارتفاع تساوى گذشته باشد.
ب. در صورت باقى ماندن تساوى کمترين تعداد خطا را در طول مسابقه داشته باشد.
ج. در صورت باقى ماندن تساوى در مورد مقام اول، پرش کنندگان بايد يک بار ديگر از آخرين ارتفاع پرش کنند و در صورت عدم موفقيت، ميلهٔ افقى 5 سانتى متر پائين آورده مى شود. در صورت تساوى براى مقام هاى بعدي، مساوى کنندگان در يک مقام قرار مى گيرند.